Ο προσδιορισμός της επιτυχίας μιας χώρας ως τουριστικού προορισμού, μετρώντας μόνο τον αριθμό των ξένων επισκεπτών, είναι εξόχως παραπλανητικός. Σύμφωνα με αυτή τη λογική, η Γαλλία αποτελεί τον κορυφαίο προορισμό στην Ευρώπη, καθώς υποδέχεται περίπου 90 εκατομμύρια επισκέπτες, ενώ η Μ. Βρετανία, φιλοξενώντας λιγότερους από 40 εκατομμύρια τουρίστες, μάλλον… αποτυχημένη θα πρέπει να θεωρείται!
της Βάσιας Αγαπητού
Πώς μετριέται η απόδοση της τουριστικής βιομηχανίας
Προκειμένου να μετρηθούν οι επιδόσεις του τουριστικού κλάδου με τον πλέον ακριβή τρόπο, θα πρέπει να υπάρχει αποσύνδεση από τα απόλυτα μεγέθη και σύγκριση του αριθμού των επισκεπτών σε αναλογία με τον τοπικό πληθυσμό. Η εν λόγω διαδικασία ανατρέπει την προαναφερθείσα σειρά, φέρνοντας στο προσκήνιο δύο χώρες. Η πρώτη είναι η Κροατία, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει μετατραπεί σε έναν ιδιαίτερα δημοφιλή καλοκαιρινό προορισμό. Επωφελείται από τη γεωγραφική της θέση, το κλίμα, τις τεράστιες επενδύσεις που έχουν γίνει στην υποδομή από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2013 και, πιο πρόσφατα, την απογοήτευση των τουριστών από τη Βόρεια Αφρική.
Άλλη μια χώρα που ξεχωρίζει είναι η Αυστρία, η οποία θεωρείται ναυαρχίδα και σημείο αναφοράς για τον χειμερινό τουρισμό. Η δυνατότητα για σκι σε διάφορες περιοχές της χώρας την καθιστά κορυφαίο προορισμό σε παγκόσμιο επίπεδο. Με βάση, λοιπόν, τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, η Κροατία κι η Αυστρία υποδέχονται περισσότερους από 3 τουρίστες για κάθε κάτοικο. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 3η θέση, με περισσότερους από 2,5 επισκέπτες ανά κάτοικο, ενώ η Γαλλία υποχωρεί στην 7η θέση, με μόλις 1,3 τουρίστες ανά κάτοικο. Στις τελευταίες θέσεις της λίστας, τρεις χώρες δέχονται σημαντικά λιγότερους επισκέπτες αναλογικά με τον πληθυσμό τους: το Ηνωμένο Βασίλειο, η Πολωνία κι η Γερμανία.
Τουριστικά έσοδα και ΑΕΠ
Η δεύτερη… παγίδα που πρέπει να αποφεύγεται, όταν επιχειρείται η αξιολόγηση της επιτυχίας ενός τουριστικού προορισμού είναι ότι, χρησιμοποιώντας μόνο τους απόλυτους αριθμούς, παραβλέπεται ένα πολύ σημαντικό στοιχείο, το οποίο δεν είναι άλλο από τα έσοδα που φέρνουν όλοι αυτοί οι τουρίστες στην κάθε χώρα. Συνεπώς, για να έχει νόημα ο οποιοσδήποτε χαρακτηρισμός επιτυχίας, αυτό που πρέπει να γίνει είναι ο συσχετισμός των τουριστικών εσόδων με το ΑΕΠ της χώρας. Κατ’ αυτό τον τρόπο, εντοπίζονται με ευκολία εκείνες οι χώρες που διακρίνονται από κάποια υπέρ-εξειδίκευση ή υπέρ-αποδοτικότητα, όσον αφορά τον τουριστικό τους τομέα. Για παράδειγμα, τα έσοδα από τον τουρισμό αντιστοιχούν περίπου στο 20% του ΑΕΠ της Κροατίας.
Η δεύτερη… παγίδα που πρέπει να αποφεύγεται, όταν επιχειρείται η αξιολόγηση της επιτυχίας ενός τουριστικού προορισμού, είναι ότι, χρησιμοποιώντας μόνο τους απόλυτους αριθμούς, παραβλέπεται ένα πολύ σημαντικό στοιχείο, το οποίο δεν είναι άλλο από τα έσοδα που φέρνουν όλοι αυτοί οι τουρίστες στην κάθε χώρα.
Ωστόσο, αυτό το ποσοστό είναι ενδεικτικό μιας μικρής οικονομίας, που ειδικεύεται σχεδόν αποκλειστικά στην παροχή τουριστικών προϊόντων, και δεν αποτελεί ένδειξη της πραγματικής απόδοσης του τουριστικού της τομέα. Κάπως έτσι είναι κι η κατάσταση σε ό,τι αφορά την εντός των συνόρων δραστηριοποίηση στον τουρισμό. Αντιθέτως, στο άλλο άκρο του φάσματος, η θέση της Γερμανίας δίνει το στίγμα ενός τουριστικού τομέα λιγότερο ανεπτυγμένου και μιας οικονομίας με ευρεία οικονομική βάση. Από την άλλη πλευρά, η 8η θέση της Γαλλίας, παρ’ όλο που η χώρα έχει τουρισμό χειμώνα – καλοκαίρι κι ενισχύεται σημαντικά κι από επιχειρηματικό τουρισμό, είναι πράγματι ενδεικτική μιας οικονομίας η οποία θα μπορούσε να κάνει περισσότερα για τον τουρισμό της, κάτι το οποίο συμβαίνει και με την Ιταλία.
Μέσος όρος εσόδων ανά τουρίστα
Ένας άλλος παράγοντας που ολοκληρώνει την ανάλυση είναι το μέσο έσοδο ανά τουρίστα. Για άλλη μια φορά, έχοντας το εν λόγω στοιχείο ως σημείο αναφοράς, η κατάταξη των χωρών αλλάζει. Συγκεκριμένα, το Ηνωμένο Βασίλειο ηγείται της κατηγορίας, με έσοδα που υπερβαίνουν τα 1.150 ευρώ ανά επισκέπτη, ευρισκόμενη πιο μπροστά στη σχετική κατάταξη, τόσο από την Πορτογαλία όσο κι από τη Γερμανία! Όσο για τη Γαλλία, βρίσκεται στη μέση της κατάταξης, με περίπου 618 ευρώ. Στην πραγματικότητα, πολλοί τουρίστες της Βόρειας Ευρώπης -Άγγλοι, Γερμανοί, Βέλγοι, Ολλανδοί κ.ά.- διασχίζουν τη χώρα, πριν φτάσουν στον πραγματικό τελικό προορισμό τους, που μπορεί να είναι η Ισπανία ή η Πορτογαλία.
Μένουν μια νύχτα, ξοδεύουν λίγα κι ο κύριος προϋπολογισμός τους κατευθύνεται σε καύσιμα και διόδια. Συνδυάζοντας τους τρεις κύριους σχετικούς δείκτες – τον αριθμό των τουριστών ανά κάτοικο, τα τουριστικά έσοδα με βάση το ΑΕΠ και τον μέσο όρο των εσόδων ανά επισκέπτη – η Πορτογαλία, τελικά, καταλαμβάνει την κορυφή, χάρη σε μια «επιθετική» στρατηγική που εφαρμόζει, αναφορικά με την αύξηση κι ανάπτυξη της προσφοράς, ενώ ακολουθούν η Κροατία κι η Ισπανία. Η Αυστρία κι η Ελλάδα συμπληρώνουν την πρώτη 5άδα! Η Γαλλία βρίσκεται στην 7η κι η Ιταλία στη 10η θέση, αποδεικνύοντας, εμπράκτως, πως μπορεί αμφότερες να μοιράζονται μία από τις ομορφότερες πολιτιστικές κληρονομιές, εντούτοις ζουν σε μεγάλο βαθμό από τα σύγχρονα επιτεύγματά τους, πέρα και πάνω από τον τουρισμό κι όχι αποκλειστικά από αυτόν!
