ΒΥΟC ή ΒΥΟB; Το αλκοόλ «Από σπίτι». Διαπιστώνεται τελευταία έντονη συζήτηση γύρω από το BYOB, με τους φίλους του κρασιού να διχάζονται ως προς την εφαρμογή του. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να βάλουμε μια τάξη στα ατάκτως… ειπωμένα γύρω από το ΒΥΟΒ, αρχής γενομένης από την ετυμολογία του όρου…
Του Χάρη Τζαννή, Founder του Delio Hub
ΒΥΟC ή ΒΥΟB;
BYOB, Bring Your Own Beer [Bottle, Booze] σημαίνει εν γένει «φέρε το δικό σου αλκοόλ», καθώς αυτό δεν θα διατίθεται στον χώρο. Πρόκειται για ένα είδος «πρόσκλησης», με την οποία ο οικοδεσπότης δηλώνει πως δεν θα παρέχει εκείνος το αλκοόλ στους καλεσμένους. Ο όρος εμφανίστηκε για πρώτη φορά σχεδόν 100 χρόνια πριν (1915) στην Αμερική και συνδυάστηκε με μια βασική συνθήκη εκείνης της εποχής. Aυτή δεν ήταν άλλη από την απαγόρευση πώλησης αλκοόλ σε καταστήματα και εστιατόρια. Ωστόσο, η κατανάλωση αλκοόλ επιτρεπόταν, οπότε ήταν θεμιτό κάποιος να φέρει το δικό του ποτό. Αργότερα, ο όρος διατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της ποτοαπαγόρευσης και ισχυροποιήθηκε, ενώ παράλληλα χρησιμοποιήθηκε και ο όρος BYOL «bring your own liquor».
Η εύθυνη στον επισκέπτη
Η πρακτική αυτή της προσωπικής ευθύνης για την παροχή αλκοόλ έγινε πολύ δημοφιλής τη δεκαετία του ’50 ως αποτέλεσμα του ότι πολλά καταστήματα εστίασης δεν διέθεταν άδεια πώλησης αλκοόλ. Έτσι, οι πελάτες καλούνταν να εφοδιαστούν με το δικό τους αλκοόλ «από το σπίτι». Η μικρή αυτή ιστορική αναδρομή δεν έχει αμιγώς εκπαιδευτικό χαρακτήρα, αλλά σκοπός της είναι να καταδείξει πως το BYOB αφορά πάντα τον οικοδεσπότη που δηλώνει πως στον χώρο του δεν παρέχεται αλκοόλ. Εφόσον η κατανάλωση αλκοόλ επιτρέπεται, τότε είναι στη διακριτική ευχέρεια του καλεσμένου να φέρει το αλκοόλ που επιθυμεί. Η πρακτική χρησιμοποιήθηκε διαχρονικά από καταστήματα εστίασης, όπως μπαρ κι εστιατόρια, αλλά και ως απαραίτητη προϋπόθεση σε προσκλήσεις σε πάρτι κι εκδηλώσεις. Σήμερα η πρακτική BYOB υιοθετείται ευρέως από αρκετούς οινόφιλους με εντελώς διαφορετικό τρόπο από την «κουλτούρα» που εισήγαγε αρχικά ο όρος, με αποτέλεσμα τη δημιουργία «στρατοπέδων» υπέρ και κατά της. Καθώς το BYOB είναι πλέον διαδεδομένο και στην Ελλάδα, θα επιχειρήσω εδώ να ξεδιπλώσω έναν οδηγό που ίσως βοηθήσει οινόφιλους και καταστηματάρχες να συμπλεύσουν ομαλά στη διαδικασία απόλαυσης ενός κρασιού.
“Στόχος του BYOB είναι να συνδράμει στη βελτίωση της γευστικής εμπειρίας σε ένα εστιατόριο, λειτουργώντας συμπληρωματικά ή επικουρικά στην προσφερόμενη υπηρεσία.”
Τι θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας
Το κρασί και η απόλαυσή του αποτελούν μέρος του πολιτισμικού αγαθού της γαστρονομίας και ως εκ τούτου θα πρέπει να διέπονται από οινικές αξίες, όπως είναι ο σεβασμός, η ευγένεια, η διακριτικότητα και το μέτρο. Το BYOB αφορά τον οικοδεσπότη – εκείνος είναι που θέτει τους όρους παροχής της υπηρεσίας κι όχι ο καλεσμένος. Ο οικοδεσπότης έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί να παράσχει την υπηρεσία εάν κρίνει πως δεν συμφωνεί με τους όρους που έχει θέσει.
Σε καταστήματα με οργανωμένη λίστα κρασιών και οινική κουλτούρα, ακόμη κι αν επιτρέπεται το BYOB, αποφεύγουμε να φέρουμε δική μας φιάλη εκτός εάν:
• Διαθέτουμε σπάνια ή εξαιρετικής χρονιάς ετικέτα που δεν υπάρχει στη λίστα.
• Διαθέτουμε ετικέτα που δεν υπάρχει στη λίστα ως ετικέτα ή ως χρονιά.
• Διαθέτουμε ετικέτα εφάμιλλης ή ανώτερης ποιότητας από τα κρασιά της λίστας κι επιθυμούμε να τη δοκιμάσουμε σε συνδυασμό με κάποια ετικέτα από τη λίστα.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις είθισται να προσφέρουμε για δοκιμή ένα ποτήρι στον ιδιοκτήτη ή τον sommelier.
Σε καταστήματα όπου δεν υπάρχει οργανωμένη λίστα κρασιών, και πιθανόν οινική κουλτούρα, η πρακτική BYOB είναι περισσότερο θεμιτή κατόπιν συνεννόησης. Το BYOB θα πρέπει να γίνεται πάντα σε συνεννόηση με τον υπεύθυνο του καταστήματος ως προς τον τρόπο εφαρμογής. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα καταστήματα είναι επιχειρήσεις που διέπονται από κανόνες λειτουργίας, έχουν φορολογικές υποχρεώσεις και υποβάλλονται σε ελέγχους με πιθανότητα προστίμου για παράνομη διακίνηση προϊόντων ή παροχής υπηρεσιών. (Αναλογιστείτε ότι ακόμη και μια φωτογραφία στα social media της παρέας από το χθεσινοβραδινό BYOB μπορεί να προκαλέσει έλεγχο στο κατάστημα.)
“Το BYOB αφορά τον οικοδεσπότη – εκείνος είναι που θέτει τους όρους παροχής της υπηρεσίας κι όχι ο καλεσμένος.”
Στην περίπτωση BYOB, συνηθίζεται η χρέωση τέλους παροχής της υπηρεσίας, γνωστής ως corkage fee. Το τέλος αυτό καθορίζεται από τον υπεύθυνο του καταστήματος και αφορά τη διαδικασία παροχής (φιλοξενία και άνοιγμα της φιάλης, παροχή ποτηριών, πλύσιμο). Το ύψος του τέλους καθορίζεται αποκλειστικά από τον υπεύθυνο του καταστήματος και θα πρέπει να συμφωνείται από την αρχή. Στόχος του BYOB είναι να συνδράμει στη βελτίωση της γευστικής εμπειρίας σε ένα εστιατόριο, λειτουργώντας συμπληρωματικά ή επικουρικά στην προσφερόμενη υπηρεσία. Σε καμία περίπτωση στόχος του BYOB δεν θα πρέπει να είναι η εξοικονόμηση χρημάτων από τον λογαριασμό. Σε αυτή την περίπτωση είναι προτιμότερο να μείνουμε σπίτι και να κάνουμε χρήση της υπηρεσίας παράδοσης φαγητού, απολαμβάνοντας τα κρασιά μας.
Τι δεν πρέπει να κάνουμε:
• Να απαιτούμε το BYOB ως επισκέπτες.
• Οι ετικέτες που θα φέρουμε να είναι υποδεέστερες της υπάρχουσας λίστας.
• Σε περίπτωση ύπαρξης λίστας όλες οι ετικέτες να είναι BYOB.
• Να εκθέτουμε το κατάστημα και τον υπεύθυνό του σε κίνδυνο.
Χρήσιμα tips
Καλό θα είναι να μοιραζόμαστε ετικέτες που απογειώνουν τη γαστρονομική εμπειρία και αυτό να γίνεται με σεβασμό σε όλα τα μέλη. Εάν έχουμε μια πολύ σπάνια φιάλη, γιορτάζουμε και θέλουμε να ανοίξουμε ένα επετειακό κρασί ή διαθέτουμε μια σημαντική σειρά ετικετών, τότε αξίζει να τις ανοίξουμε και να τις μοιραστούμε. Πάντοτε όμως με σεβασμό προς το κατάστημα, χωρίς να απαξιώνουμε τη λίστα του, την πρότασή του και την προσπάθειά του. Δεν αγοράζουμε ετικέτες από προσφορά σε super market για να τις καταναλώσουμε σε κάποιο εστιατόριο. Σκεφτόμαστε πάντα τον υπεύθυνο του εστιατορίου και του προσφέρουμε να δοκιμάσει. Μια κίνηση πολιτισμού είναι, μαζί με την ετικέτα που φέρουμε προς δοκιμή, να προσφέρουμε και μια δεύτερη στον υπεύθυνο του καταστήματος ως ένδειξη σεβασμού. Σε περίπτωση που δεν εφαρμόζεται corkage fee, αφήνουμε ικανοποιητικό φιλοδώρημα για τη φιλοξενία και την υπηρεσία που μας παρασχέθηκε. Ας μην ξεχνάμε πως o τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τη γαστρονομία δείχνει και το επίπεδο του πολιτισμού και της κουλτούρας μας. Επομένως, αν αποκωδικοποιήσουμε το BYOB, στην πραγματικότητα είναι BYOC και σημαίνει «bring your own culture».
