Back to basics!
Είθισται να λέγεται πως η ουσία κρύβεται στις λεπτομέρειες, όμως θα πρέπει να έχει προηγηθεί η επεξεργασία ενός πλάνου, μιας go-to-market στρατηγικής, καθώς και η θέσπιση των απαιτούμενων νομοθετικών βημάτων που λειαίνουν δυσκολίες, βοηθούν να ξεπεραστούν τα εμπόδια και καθορίζουν το… πεδίο δράσης. Ειδικά από τη στιγμή που έχουμε να κάνουμε με έναν «ευαίσθητο» τομέα, όπως είναι αυτός της υγείας, η προσοχή πρέπει να είναι διπλή έστω κι εάν επιχειρείται να αποτυπωθεί μία πτυχή του, όπως είναι ο τουρισμός. Σε αυτό ακριβώς το σημείο έγκειται η παρανόηση και η «θολή» ανάγνωση του τι σημαίνει Τουρισμός Υγείας, ποιους αφορά, σε ποιους πέφτει το βάρος της ευθύνης και της ενορχήστρωσης των αναγκαίων κινήσεων, πώς λειτουργεί και πού πρέπει να δοθεί βάρος.
Ο κ. Ανδρέας Λυκουρέντζος, πρώην υπουργός Υγείας, που επιχείρησε να ασχοληθεί σε βάθος με το εν λόγω ζήτημα, αναφέρει σχετικά:
«Με βάση τη διεθνή πρακτική, τις ποικίλες πτυχές του ζητήματος, αλλά και την κοινή λογική, αποτελεί βεβαιωμένη διαπίστωση πως το ζήτημα του Τουρισμού Υγείας εναπόκειται πρωτίστως στον κλάδο της υγείας και δευτερευόντως σε αυτόν του τουρισμού. Το ζήτημα δεν είναι να προβάλεις ομορφιές του τόπου στην προσπάθεια να πείσεις κάποιον ασθενή να επιλέξει τη χώρα μας για την τάδε ή τη δείνα θεραπεία, τη “X” χειρουργική πρακτική είτε την “Ψ” μέθοδο αποκατάστασης ενός ζητήματος υγείας. Αντιθέτως, πρέπει να κινηθείς με την εντελώς αντίστροφη λογική, ήτοι να δομήσεις ένα τέτοιο σύστημα και προσφορές στο επίπεδο των υπηρεσιών υγείας, ώστε να καταφέρεις να αποκτήσεις μια σταθερή ροή ασθενών και γενικά όσων χρειάζονται υπηρεσίες υγείας, φροντίδας και αποκατάστασης για οποιοδήποτε πρόβλημα.
Ως Τουρισμός Υγείας ορίζεται η διασυνοριακή και η εγχώρια μετακίνηση που πραγματοποιείται με πρωτοβουλία των ασθενών με στόχο την πρόσβασή τους σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες φροντίδας υγείας. Αυτές, περιλαμβάνουν τόσο την κύρια παροχή υπηρεσιών φροντίδαςυγείας στον ασθενή όσο και την παροχή συμπληρωματικών ή συνδυαστικών τουριστικών υπηρεσιών στον ίδιο και στους συνοδούς του.
Αυτοί θα συνοδεύονται και από κάποιο συγγενικό ή φιλικό τους πρόσωπο και κατ’ αυτόν τον τρόπο υπεισέρχεται ο παράγοντας του τουρισμού μέσω συνδυαστικών πακέτων και προσφορών. Παράλληλα, οι προσφερόμενες υπηρεσίες υγείας εκ μέρους της Ελλάδας θα μπορούν να έχουν τέτοια γεωγραφική κατανομή και διασπορά ώστε να αναδειχθούν τα πλεονεκτήματα και η εξειδίκευση που έχουν να προσφέρουν συγκεκριμένες ιατρικές μονάδες και εν γένει θεραπευτήρια σε ολόκληρη την επικράτεια. Με τον τρόπο αυτό ενισχύεις το τουριστικό τους προϊόν, επεκτείνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις τον χρόνο της τουριστικής σαιζόν σε τοπικό επίπεδο, προσθέτοντας τοπικά προϊόντα και κουζίνα στη συνολική προσφορά.
Από την… εικόνα δεν μπορούν να λείπουν σημεία ιστορικού ενδιαφέροντος, μουσεία, κάστρα, θρησκευτικά μνημεία και ό,τι διαθέτει κάθε περιοχή και μπορεί να γίνει ένας εξαιρετικός προορισμός. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει πως πρόκειται για συνοδευτικό κομμάτι, καθώς σίγουρα δεν αρκεί προκειμένου να… πεισθεί ένας ασθενής να έρθει στη χώρα μας ώστε να βρει θεραπεία, λύση και απάντηση στο όποιο ζήτημα υγείας αντιμετωπίζει.Για παράδειγμα, ο ήλιος, η θάλασσα, τα μονοπάτια πεζοπορίας, οι γαστρονομικές γεύσεις δεν θα προσφέρουν (άμεση, τουλάχιστον) ίαση σε έναν ασθενή.
Αυτό που πρέπει να δημιουργηθεί είναι ένα οργανωμένο όσο και εξειδικευμένο πλαίσιο ιατρικής φροντίδας και αποκατάστασης, το οποίο θα είναι πιστοποιημένο από κατά το δυνατόν περισσότερα ή έστω από τα μεγαλύτερα συστήματα υγείας σε διεθνές επίπεδο και θα έχει ένα αποδεδειγμένο track record επιτυχούς λειτουργίας και θεραπείας ασθενών. Οι τουριστικές παροχές, απλά θα συμπληρώσουν την εικόνα και θα ενισχύσουν περαιτέρω τη θετική ανάμνηση που θα αποκομίσουν οι τουρίστες-ασθενείς».
Η… άγονη «περιπέτεια» του νομοθετικού πλαισίου
Η περίπτωση του Τουρισμού Υγείας, ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια στην Ελλάδα ως μια προσπάθεια καταγραφής της κατάστασης και αντιμετώπισης πολύπλοκων νομικών όσο και ασφαλιστικών ζητημάτων που εγείρονται επί του θέματος. Επίσης, οι σχετικοί φορείς αποπειράθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήματα που άπτονται της διαδικασίας συνεργασίας και προώθησης ασθενών, αλλά και του τρόπου πληρωμής των θεραπειών που θα δεχθούν. Μερικά ακόμη ζητήματα που άπτονται του θέματος του Ιατρικού Τουρισμού και θα έπρεπε να συζητηθούν, είναι οι απαιτούμενοι μηχανισμοί ελέγχου, η πρακτική που πρέπει να εφαρμοστεί για την πιστοποίηση φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας και αποκατάστασης (νοσοκομεία, κλινικές, θεραπευτήρια κ.ά.), των ποιοτικών στάνταρντ που πρέπει να πληρούνται, των εξειδικεύσεων που προσφέρονται κ.ο.κ.
Σκοπός αυτής της πραγματικά αξιόλογης προσπάθειας που επιχειρήθηκε, ήταν να καθοριστεί το πλαίσιο νόμου που θα αφορούσε στην ανάπτυξη και λειτουργία του Τουρισμού Υγείας. Ταυτόχρονα, αξίζει να αναφέρουμε ότι υπήρξε μέριμνα σχετικά με τους όρους οργάνωσης και λειτουργίας φορέων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα που παρέχουν υπηρεσίες Τουρισμού Υγείας, διασφαλίζοντας την υψηλή ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Το εν λόγω task «έτρεξε» το Υπουργείο Υγείας, καθώς υιοθετήθηκε και από την πλευρά της –τότε– κυβέρνησης αυτό που ίσχυε στο εξωτερικό:
Τα σχετικά ζητήματα να εμπίπτουν στην κύρια αρμοδιότητα του Υπουργείου Υγείας και δευτερευόντως, επικουρικά όσο και συμπληρωματικά, στην αρμοδιότητα του Υπουργείο Τουρισμού. Παρά το γεγονός ότι αποτελεί ένα ζήτημα, με πολλαπλές πτυχές και ευρείες συναρμοδιότητες, η προεργασία για τη δημιουργία ενός συνεκτικού και ολοκληρωμένου νομοθετικού πλαισίου προχώρησε μέχρι ένα ικανοποιητικό σημείο. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αν αναλογιστεί κανείς ότι το συγκεκριμένο εγχείρημα θα ήταν το πρώτο, μα σημαντικό βήμα ώστε η Ελλάδα να αποτελέσει υπολογίσιμο «παίκτη» στη συγκεκριμένη αγορά.
Το προσχέδιο αυτό μάλιστα, θα μπορούσε σε σύντομο χρονικό διάστημα και με μερικές βελτιώσεις, προσθήκες και τροποποιήσεις να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα ξεκαθάριζε πλήρως το τοπίο, θα αντιμετωπίζονταν στην πράξη τα όποια προβλήματα έκαναν την εμφάνισή τους και το κυριότερο, η χώρα μας θα ήταν παρούσα στον «χρυσοφόρο» τομέα του Τουρισμού Υγείας. Με ένα τέτοιο πρόγραμμα θα μπορούσε να διεκδικήσει ένα μερίδιο αγοράς, που με τη σειρά του θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση των οικονομικών δυσκολιών που επικρατούν στην εγχώρια αγορά και στην εξασφάλιση θέσεων εργασίας, καθώς επίσης στη συνδυαστική εκμετάλλευση και ωφέλεια πολλαπλών όμορων επαγγελματικών τομέων και ειδικοτήτων, στην επίτευξη τουρισμού όλο τον χρόνο, στην αντιμετώπιση της ανεργίας, στην παραγωγή γνώσης και στη μετεξέλιξη θεραπειών και εν γένει πρακτικών υγείας.
Δυστυχώς όμως το σχέδιο δεν προχώρησε καθώς –όπως συμβαίνει πάντα στην ελληνική πραγματικότητα– παρεμβλήθηκαν μια σειρά από άσχετα, εξωγενή με το ζήτημα γεγονότα και οι σχεδιασμοί έμειναν στα χαρτιά, δίχως να ολοκληρωθούν ποτέ… Άλλη μια χαμένη ευκαιρία για τη χώρα μας.
