Νέες καταναλωτικές τάσεις, βιώσιμος τουρισμός και ψηφιακός μετασχηματισμός
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν ότι ο κλάδος του τουρισμού εξακολουθεί να επιδεικνύει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα, σε ένα περιβάλλον με σημαντικές προκλήσεις. Ωστόσο, το γεγονός παραμένει ότι, από τη φύση του, ο κλάδος είναι ακόμη ευάλωτος σε παγκόσμιες αναταράξεις, όπως η πανδημία, η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας ή οι πολεμικές συρράξεις. Για να μειώσει την έκθεσή του σε παρόμοιους εξωγενείς παράγοντες και να αναπτυχθεί περαιτέρω, θα πρέπει να προσαρμοστεί στις σημαντικές νέες τάσεις που βρίσκονται σήμερα σε εξέλιξη παγκοσμίως και αλλάζουν τα δεδομένα της αγοράς.
Οι εταιρείες του κλάδου αλλά και οι αρμόδιες αρχές πρέπει, αρχικά, να μελετήσουν και να κατανοήσουν τις αλλαγές στις προτιμήσεις των καταναλωτών τις οποίες επιτάχυνε η πανδημία, όπως:
• ο συνδυασμός εργασίας και ταξιδιού, στο πλαίσιο της επιδίωξης μεγαλύτερης ισορροπίας επαγγελματικής και προσωπικής ζωής,
• η αναζήτηση λιγότερο γνωστών και πολυσύχναστων προορισμών και
• η προτίμηση προς διακοπές που προάγουν την προσωπική ευεξία.
Σύμφωνα με την έρευνα Sustainable Travel Report 2022, κατά τους επόμενους 12 μήνες, 64% των ταξιδιωτών θα αποφύγουν δημοφιλείς και πολυσύχναστους προορισμούς, ενώ 40% σχεδιάζουν να ταξιδέψουν εκτός των περιόδων αιχμής. Παράλληλα με τις αλλαγές στις προτιμήσεις των καταναλωτών, βρίσκονται σε εξέλιξη και αλλαγές που μετασχηματίζουν τον ίδιο τον κλάδο, με επίκεντρο τη βιωσιμότητα και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Οι ταξιδιώτες σήμερα αναζητούν προορισμούς οι οποίοι να προάγουν την έννοια του βιώσιμου τουρισμού μέσω της βέλτιστης χρήσης των πόρων του περιβάλλοντος, του σεβασμού της κοινωνικής και πολιτιστικής ταυτότητας των τοπικών κοινοτήτων και της εξασφάλισης οικονομικού και κοινωνικού οφέλους για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη σε μακροπρόθεσμη βάση. 81% των ταξιδιωτών θεωρούν τον βιώσιμο τουρισμό σημαντικό, ενώ 50% έχουν επηρεαστεί από πρόσφατες ειδήσεις σχετικά με την κλιματική αλλαγή προς την κατεύθυνση πιο βιώσιμων ταξιδιωτικών επιλογών (σύμφωνα με την έρευνα της Booking.gr, Sustainable Travel Report 2022). Παράλληλα, η ψηφιακή τεχνολογία ανοίγει σημαντικές νέες δυνατότητες για τον εξoρθολογισμό των εξόδων των τουριστικών επιχειρήσεων, την αποτελεσματικότερη προβολή των τουριστικών προορισμών και τη βελτίωση της εμπειρίας του ταξιδιώτη.
Συγχρόνως, ο κλάδος του τουρισμού στη χώρα μας οφείλει να ξεπεράσει τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει, εκ των οποίων κάποιες είναι διαχρονικές, ενώ άλλες προέκυψαν ή εντάθηκαν τα τελευταία χρόνια:
• Υψηλή εποχικότητα και συγκέντρωση μεγάλου ποσοστού της τουριστικής κίνησης το τρίτο τρίμηνο του έτους.
• Συγκέντρωση της τουριστικής κίνησης, κυρίως, σε πέντε από τις 13 γεωγραφικές περιφέρειες της χώρας.
• Ελλιπής χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας και ειδικότερα των data και της τεχνητής νοημοσύνης, τόσο από τις επιχειρήσεις όσο και από το Δημόσιο.
• Ελλείψεις σε βασικές υποδομές, όπως οδικά δίκτυα, υποδομές υγείας, ύδρευση, αποχέτευση και αποκομιδή σκουπιδιών.
• Ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό με τις κατάλληλες δεξιότητες.
Η εντυπωσιακή ανάκαμψη του ελληνικού τουρισμού κατά την τελευταία διετία, παρά τις νέες προκλήσεις που δημιουργεί το κλίμα αβεβαιότητας παγκοσμίως, αποδεικνύει, για μια ακόμη φορά, ότι ο κλάδος διαθέτει ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα. Είναι ενθαρρυντική, επίσης, η στροφή προς ταξιδιώτες υψηλότερης αγοραστικής δύναμης, καθώς και μια τάση επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου. Οι επόμενες μεγάλες προκλήσεις για τον κλάδο είναι η προσαρμογή στην ισχυρή απαίτηση για βιώσιμο τουριστικό προϊόν, η ψηφιοποίηση του κλάδου, η παροχή εξατομικευμένων εμπειριών στους επισκέπτες, που θα ανταποκρίνονται στις μεταβαλλόμενες προσδοκίες τους, και η αντιμετώπιση του ζητήματος του κορεσμού ορισμένων δημοφιλών προορισμών. Παράλληλα, επιχειρήσεις και πολιτεία οφείλουν να αναζητήσουν τρόπους προσέλκυσης νέων εργαζομένων στον κλάδο, για να αντιμετωπιστεί το οξύ πρόβλημα ελλείψεων ανθρώπινου δυναμικού σε πολλές κρίσιμες ειδικότητες.
