Λιμενική πολιτική; Το πιο σύντομο ανέκδοτο…
Ποιοί είναι οι βασικοί άξονες που διέπουν τη λιμενική πολιτική στη χώρα μας σήμερα;
Δυστυχώς, στη χώρα μας μπορεί να διαθέτουμε εκατοντάδες χιλιόμετρα ακτογραμμής, απειράριθμα νησιά, εκπληκτικά πελάγη, παρ’ όλα αυτά αγνοούμε παντελώς την έννοια της λιμενικής πολιτικής. Όλα δείχνουν να είναι (και γίνονται, είναι η αλήθεια) στο πόδι και ad hoc… Κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να χάνουμε τη μια ευκαιρία πίσω από την άλλη, να παραμένουμε τραγικά ανοργάνωτοι, να αδυνατούμε να εκμεταλλευτούμε τον πλούτο από τον οποίο και κυριολεκτικά περικλειόμαστε.
Έχουμε προτείνει τον παραλιακό χώρο που βρίσκεται έμπροσθεν του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας (ΣΕΦ), ως εναλλακτική λύση για την εξυπηρέτηση της κρουαζιέρας στην πρωτεύουσα και δη σε ό,τι έχει να κάνει με τα πολύ μεγάλα κρουαζιερόπλοια.
Και όλο αυτό εξαιτίας της αδυναμίας, της φοβίας, της διστακτικότητας, της έλλειψης γνώσης, της μη-αντίληψης των δεδομένων εκ μέρους όσων οφείλουν να λαμβάνουν τις σχετικές αποφάσεις. Βέβαια, αποτρεπτικός είναι και ο ρόλος της –άμεσης κυρίως– εμπλοκής συνολικά οκτώ διαφορετικών υπουργείων και αναρίθμητων υπηρεσιών και τμημάτων που τα συνοδεύουν! Βλέπετε, στην υπόθεση της κρουαζιέρας εμπλέκονται από το υπουργείο Εξωτερικών, Προστασίας του Πολίτη και Πολιτισμού μέχρι το Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, το Τουρισμού, το Υποδομών, το Περιβάλλοντος και Οικονομικών.
Μια πραγματική… Βαβέλ που διέπεται από πολυνομία, συχνά αντικρουόμενα συμφέροντα, διαφορετική ερμηνεία διατάξεων, εγκυκλίων, άρθρων νομοθεσίας κ.ο.κ. Τα παραδείγματα είναι πραγματικά αναρίθμητα. Αρκεί να σας αναφέρω πως επί 2,5 χρόνια πιέζαμε προκειμένου να εξοπλιστεί η Ελληνική Αστυνομία με περισσότερες σύγχρονες συσκευές ελέγχου των διαβατηρίων, προκειμένου να ολοκληρώνεται με γοργούς ρυθμούς ο έλεγχος των στοιχείων των επιβατών που αποβιβάζονται στο λιμάνι του Πειραιά. Αφού είδαμε κι αποείδαμε, τελικά, προβήκαμε στην αγορά τους και τα δωρίσαμε στις αρμόδιες αρχές!
Φέτος δε, με την εισαγωγή των βιομετρικών δεδομένων, δεν σας κρύβω την έντονη ανησυχία μου σχετικά με το τι μέλλει γενέσθαι… Μάλιστα, το ακόμη πιο τραγικό είναι πως εξαιτίας των ανωτέρω, έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε έναν λιμενικό… Φρανκενστάιν. Και εξηγούμαι: Πρόσφατα βρέθηκα στην Κω επισκεπτόμενος το εκεί λιμενικό ταμείο. Η μαρίνα του νησιού έχει 270 θέσεις, οι οποίες ήταν όλες κατειλημμένες από σκάφη. Όσο για τη ζήτηση, κινείται σε διαρκώς αυξανόμενα μεγέθη. Ο υπεύθυνος της μαρίνας ανέφερε χαρακτηριστικά πως έχει λίστα αναμονής 80 σκαφών, ωστόσο δεν έχει πού να τα βολέψει!
Παρ’ όλα αυτά, δεν έχουν σκεφτεί να κατασκευάσουν κάποια καινούργια μαρίνα, σε κοντινή έστω απόσταση. Στη δική τους περίπτωση έχουν το εσωτερικό λιμάνι που πολύ εύκολα θα μπορούσε να μεταβληθεί σε μια μικρότερης δυναμικής μαρίνα. Την ίδια στιγμή υπάρχουν μαρίνες σε όμορα νησιά λ.χ. στη βόρεια Χίο που είναι εντελώς άδειες! Αλήθεια, αναρωτήθηκε κανείς με ποια λογική σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε εκεί η μαρίνα; Ποιους λειτουργικούς σκοπούς και ανάγκες εξυπηρετούσε; Τι είδους δεδομένα και μεγέθη συνυπολογίστηκαν προκειμένου να φτάσουν σε αυτή την απόφαση;
Τότε, γιατί κτίστηκε εκεί η μαρίνα;
Μα εξυπακούεται πως η απάντηση δεν βρίσκεται στα ανωτέρω ερωτήματα, αλλά στο γεγονός ότι κάποια στιγμή φρόντισε για την κατασκευή της εν λόγω μαρίνας κάποιος τοπικός βουλευτής! Απλά και μόνο για να φανεί πως εξυπηρετεί τον τόπο του και τίποτε άλλο… Ούτε το εθνικό όφελος και συμφέρον, ούτε τα προσδοκόμενα έσοδα, ούτε τη βιωσιμότητά της, ούτε, ούτε, ούτε!
Το δε οξύμωρο της όλης υπόθεσης είναι πως κεφάλαια για την κατασκευή μαρίνων δύναται να αντληθούν από σχετικά ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα, ενώ ξεχωριστή σημασία έχει και το γεγονός πως η συντριπτική πλειοψηφία των λιμενικών ταμείων διαθέτουν διόλου ευκαταφρόνητα υπόλοιπα. Βέβαια, στην περίπτωσή τους και με δεδομένη την ύπαρξη των capital controls, υπάρχει μια στενή επιτήρηση εκ μέρους του Υπουργείου Οικονομικών, που δύσκολα συναινεί στην άντληση και εν γένει χρήση κεφαλαίων. Ένα ακόμη αρνητικό παράδειγμα συναντάται στη Σαντορίνη.
Βλέπετε εδώ και περίπου δύο δεκαετίες προσπαθούμε να κατασκευαστεί ένα δεύτερο τελεφερίκ προκειμένου να μεταφέρει πρόσθετους επιβάτες και με σαφώς μικρότερο χρόνο αναμονής. Ακόμη δεν τα έχουμε καταφέρει… Αναλογιστείτε πως πέρυσι υπήρξαν ημέρες κατά τις οποίες συνωστίζονταν περί τους 25.000 επιβάτες προκειμένου να κατέβουν από τα κρουαζιερόπλοια στο λιμάνι της Σαντορίνης, με σκοπό να βρεθούν στην Οία, στα Φηρά ή οπουδήποτε αλλού. Το υπάρχον τελεφερίκ έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει περίπου 700 επιβάτες την ώρα.
Κάτι που σημαίνει πως δεν προλάβαιναν να μεταφερθούν και άρα έμεναν στο κρουαζιερόπλοιο, δίχως να δαπανήσουν ούτε σεντ στο νησί. Αλήθεια, ποιος βγήκε κερδισμένος από αυτή την κατάσταση; Πρόκειται περί ρητορικού ερωτήματος… Βέβαια, δεν πρέπει να παραγνωριστεί η αντίδραση που συναντάται επί του συγκεκριμένου θέματος εκ μέρους των ντόπιων παραγόντων, λ.χ. των ξενοδόχων, αλλά και της δημοτικής αρχής, καθώς δείχνουν να βολεύονται και να εξυπηρετούνται με τις υψηλές χρεώσεις στα καταλύματα, οπότε αδιαφορούν πλήρως για ό,τι αφορά την κρουαζιέρα.
Παρ’ όλα αυτά, τέτοιου είδους κοντόφθαλμη λογική δεν είναι προς το κοινό συμφέρον, καθώς αποκλείει ουκ ολίγους επαγγελματίες που μπορούν να προσποριστούν τα ανάλογα οφέλη. Οι δε δικαιολογίες που σκαρφίζονται είναι πραγματικά… δημιουργικές σε επίπεδο φαντασίας, όσο και ανήκουστες! Αποτέλεσμα των ανωτέρω είναι η Σαντορίνη, που ενώ μέχρι πρότινος κατείχε τη 2η θέση σε επίπεδο επισκεψιμότητας κρουαζιερόπλοιων στη χώρα μας, μετά τον Πειραιά, πλέον να βρίσκεται στην 4η θέση. Μάλιστα, η προοπτική για το μέλλον, κάθε άλλο παρά ευοίωνη δείχνει για το συγκεκριμένο νησί…
Σε εκ διαμέτρου αντίθετη πορεία κινούνται νέοι προορισμοί, όπως η Ίος και η Μήλος. Βλέπετε, οι εταιρείες τελευταία πιέζουν για νέους προορισμούς που θα τους επιτρέψουν να διαφοροποιήσουν το product mix του προσφερόμενου προγράμματός τους.
