Τα εργαλεία στήριξης της εστίασης. Οι απώλειες στον τζίρο της εστίασης ακόμη και μετά την επαναλειτουργία τον Μάιο κυμαίνονταν πάνω από 60%, ενώ η εικόνα έγινε ακόμη πιο ζοφερή μετά το δεύτερο lockdown. Η κυβέρνηση έχει θεσπίσει μέτρα στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ενώ προγράμματα ενίσχυσης υπάρχουν και από τις Περιφέρειες.
του Γιάννη Αποστολόπουλου
Ο κλάδος της εστίασης περνάει μία από τις χειρότερες στιγμές, αν όχι τη χειρότερη, στην πρόσφατη ιστορία του, εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού. Η εστίαση είχε ήδη δεχθεί πλήγμα τον περασμένο χειμώνα, με τον αντικαπνιστικό νόμο και τα μέτρα που επιβλήθηκαν στα καταστήματα. Και την ώρα που άνοιγε ο καιρός κι όλοι οι επαγγελματίες περίμεναν να κάνουν το rebound με τα τραπέζια έξω, μια και δεν θα αποτελούσαν πρόβλημα πλέον τα αντικαπνιστικά μέτρα, ξέσπασε η πανδημία.
Τα καταστήματα εστίασης έμειναν κλειστά για δύο μήνες, για να ξαναλειτουργήσουν τον Μάιο. Το ζήτημα είναι, όμως, ότι μέχρι και σήμερα τα προβλήματα, αντί να φθίνουν, διογκώνονται. Το δεύτερο κύμα της πανδημίας έφερε και δεύτερο lockdown, παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου.
Ούτως ή άλλως, η εστίαση, ακόμη κι όταν λειτουργεί, βρίσκεται αντιμέτωπη με αυστηρά μέτρα, με περιορισμένο ωράριο και με πλαφόν στα άτομα ανά τραπέζι, ανάλογα με το επίπεδο συναγερμού κάθε περιοχής. Παράλληλα, το προσωπικό πρέπει να φοράει συνεχώς μάσκα, για να προστατεύεται τόσο το ίδιο, όσο κι οι πελάτες του καταστήματος.
Ενδεικτικό, πάντως, του πώς αντιμετωπίζεται η εστίαση είναι οι δηλώσεις που έκανε στις αρχές Οκτωβρίου ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, σε τηλεοπτικό κανάλι, όπου υποστήριξε ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο τα καταστήματα εστίασης να κλείνουν στις 10 το βράδυ κι όχι στις 12, φέρνοντας μάλιστα ως παράδειγμα τις αντίστοιχες πρακτικές σε Ολλανδία και Βέλγιο. «Όσο νωρίτερα κλείνεις τα κέντρα, τόσο μειώνεις την κοινωνική κινητικότητα. Στόχος των μέτρων είναι να μειωθεί η κοινωνική κινητικότητα», είχε τονίσει. Οι δηλώσεις του προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις, οπότε έπειτα από δύο ημέρες ο κ. Γεωργιάδης δήλωσε πως δεν τίθεται θέμα νέου lockdown κι αλλαγών στη λειτουργία της εστίασης.
“Τα μέτρα ενίσχυσης κρίνονται από πολλές πλευρές ανεπαρκή, καθώς «συνδυάζονται» με τα περιοριστικά μέτρα”
Είναι αναμφισβήτητο πως απαιτούνται κινήσεις για την προστασία του κοινωνικού συνόλου. Ωστόσο, δεν θα ήταν άδικο ή παράλογο να πούμε πως όλη αυτή η τακτική αφορά ημίμετρα, και για αυτό τον λόγο, άλλωστε, η νόσος εξαπλώνεται προοδευτικά και κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να συμβεί μέσα στο χειμώνα, όταν θα έρθουν με δριμύτητα κι οι εποχικές ιώσεις. Τουρισμός κι εστίαση κατέγραψαν απώλειες άνω του 80% την άνοιξη, ενώ και με το άνοιγμα των επιχειρήσεων ο τζίρος ήταν σημαντικά χαμηλότερος. Τίποτα δεν αποκλείει πως μπορεί να υπάρξει και τρίτο lockdown κι ακόμη κι αν δεν είναι καθολικό, η εστίαση θα βρεθεί και πάλι στο επίκεντρο.
Η κυβέρνηση, θέλοντας να αντιμετωπίσει τα προβλήματα στην οικονομία, προχώρησε στη θέσπιση μέτρων για τη στήριξή της, που πάντως, σύμφωνα με τα σωματεία που εκπροσωπούν τον κλάδο, δεν είναι αρκετά, για να εξισορροπήσουν την κατάσταση. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της ΔΕΘ, εξήγγειλε μέτρα για τη στήριξη της οικονομίας, πολλά εκ των οποίων αφορούν άμεσα και την εστίαση. Κατόπιν, οι υπουργοί Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, και Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, προχώρησαν στην εξειδίκευση των μέτρων και τα παρουσίασαν αναλυτικά. Κάποια από αυτά απευθύνονται σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες, ενώ ορισμένα αφορούν τη στήριξη των επιχειρήσεων, κι ειδικότερα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
“Μέσω ΕΣΠΑ, παρέχονται εγγυήσεις για κεφάλαια κίνησης, που δεν πρέπει να μείνουν αναξιοποίητες”
Επιστρεπτέα Προκαταβολή
Στα μέτρα που αφορούν τις επιχειρήσεις είναι κατ’ αρχάς η Επιστρεπτέα Προκαταβολή. Ο 3ος και ο 4ος κύκλος Επιστρεπτέας Προκαταβολής έχουν ολοκληρωθεί, ωστόσο ο υπουργός Οικονομικών έχει ανακοινώσει πως θα συνεχιστεί το μέτρο για όσο διάστημα χρειαστεί. Η συνολική στήριξη του κράτους προς τις επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρές και μικρομεσαίες, μέσω της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, αναμένεται να ξεπεράσει τα 4,1 δισ. ευρώ. Όσον αφορά το μέτρο για τις φορολογικές κι ασφαλιστικές υποχρεώσεις, παρέχεται νέα παράταση, μέχρι και τις 30 Απριλίου 2021, στα φυσικά και νομικά πρόσωπα, για την καταβολή των βεβαιωμένων οφειλών τους στις Δ.Ο.Υ. και τα Ελεγκτικά Κέντρα, για τις οποίες έχει ήδη χορηγηθεί παράταση κι αναστολή είσπραξης.
Το ίδιο ισχύει και για τις δόσεις ρυθμίσεων και τμηματικών διευκολύνσεων, οι οποίες, επίσης, τελούν ήδη σε καθεστώς αναστολής. Επίσης, επεκτείνεται η μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ από το 24% στο 13% για τις μεταφορές, τον καφέ και τα μη αλκοολούχα ποτά, τα εισιτήρια των κινηματογράφων και το τουριστικό πακέτο, για ακόμη 6 μήνες. Δηλαδή, από τις 31 Οκτωβρίου 2020 που ίσχυε αρχικά, παρατείνεται έως τις 30 Απριλίου 2021.
Μείωση ενοικίων
Αρχικά, είχε παρθεί υπουργική απόφαση που αφορούσε την προαιρετική μείωση των μισθωμάτων καταστημάτων και κατοικιών, για τον μήνα Οκτώβριο. Μετά τη ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων, που οδήγησαν σε νέα καραντίνα τον Νοέμβριο, η μείωση ενοικίου έγινε υποχρεωτική για τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο, ενώ επιχειρηματικοί φορείς πιέζουν, ώστε να συνεχιστεί αυτή η μείωση και τους επόμενους μήνες. Στο πλαίσιο της υποχρεωτικής μείωσης ενοικίου, προβλέπεται μείωση τουλάχιστον 40% του μισθώματος.
Επίσης, προβλέπεται επιστροφή φόρου στον ιδιοκτήτη, 12% του συνολικού ενοικίου. Σημειώνεται ότι οι δηλώσεις υποβάλλονται μέσω της ειδικής πλατφόρμας της ΑΑΔΕ κι ότι οι πληττόμενες επιχειρήσεις για την απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής τουλάχιστον του 40% του συνολικού μισθώματος για τον μήνα Οκτώβριο και Νοέμβριο 2020 προσδιορίζονται από τον Πίνακα Κωδικών Αριθμών Δραστηριότητας (ΚΑΔ).
