Η πτώχευση της Thomas Cook, η ανάκαμψη των μεσογειακών ανταγωνιστών και η οικονομική επιβράδυνση αντιπροσωπεύουν μια σειρά προβλημάτων για τον τουρισμό στην Ισπανία. Η Exceltur, η ένωση της ισπανικής τουριστικής βιομηχανίας, ανακοίνωσε ότι το ΑΕΠ του τουρισμού θα παραμείνει στάσιμο με 0% αύξηση κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2019.
Οι δυσμενείς οικονομικές προοπτικές οδήγησαν την ένωση να μειώσει και πάλι τις προσδοκίες της ετήσιας τουριστικής ανάπτυξης, μειώνοντας από το εκτιμώμενο 1,6% (τον περασμένο Ιούλιο) στο 1,4%. Όλα αυτά χωρίς να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος ενός no deal Brexit, ή οι οικονομικές συνέπειες της νέας σειράς διαμαρτυριών που προκλήθηκαν στην Καταλονία από τη δίκη των ηγετών της καταλανικής ανεξαρτησίας. Εάν αυτές οι προβλέψεις γίνουν πραγματικότητα, θα είναι για δεύτερη συνεχή χρονιά που ο τουρισμός θα έχει αναπτυχθεί κάτω από την υπόλοιπη ισπανική οικονομία.
Οι ακτές της Λεβαντίνης και οι Κανάριοι Νήσοι έχουν επηρεαστεί περισσότερο από τα προβλήματα της βιομηχανίας και την πτώση του τουρισμού, μειώνοντας τις διανυκτερεύσεις κατά 4,9% και 5,4%, αντίστοιχα, κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, σύμφωνα με στοιχεία της Exceltur. Η ένωση της ισπανικής τουριστικής βιομηχανίας ισχυρίζεται ότι αυτό οφείλεται σε ένα παραδοσιακό τμήμα του τουρισμού που βρίσκεται σήμερα σε παρακμή και επικεντρώνεται στα παράκτια ξενοδοχεία.
Ο αντιπρόεδρος της Exceltur, José Luis Zoreda, προειδοποίησε για τις συνέπειες της χρεοκοπίας της Thomas Cook για αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο. Ο Zoreda έδωσε έμφαση στο αρχιπέλαγος των Κανάριων νήσων, όπου η Thomas Cook αντιπροσώπευε περισσότερο από το 5% της ζήτησης του τουρισμού και παρότρυνε την κυβέρνηση να αυξήσει τον αριθμό των πτήσεων εντός δύο εβδομάδων από την αρχή της υψηλής περιόδου.
Η ανάκαμψη των ανταγωνιστικών προορισμών στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως η Τουρκία και η Αίγυπτος, που είχαν επηρεαστεί από την ανασφάλεια των αραβικών εξεγέρσεων και της τρομοκρατίας, έχει αρχίσει να προσελκύει ένα μεγάλο μέρος ξένων τουριστών που μέχρι τώρα προτιμούσε την Ισπανία. Η μείωση των ξένων επισκεπτών με μεγαλύτερα ποσοστά στους Γερμανοί, άγγιξε τα 1,3 εκατομμύρια λιγότερες διανυκτερεύσεις φέτος το καλοκαίρι.
Συνολικά, οι ξένοι επισκέπτες σημείωσαν κατά τη διάρκεια του Ιουλίου και του Αυγούστου μείωση 2,4%, γεγονός που αντισταθμίστηκε από την αύξηση των μέσων δαπανών τους και την εγχώρια τουριστική ζήτηση. Και οι δύο παράγοντες εμπόδισαν την ανάπτυξη του κλάδου να υποχωρήσει κάτω από το ΑΕΠ της χώρας, ανερχόμενη στο 1,9%, το χειρότερο ποσοστό από το 2014.
Όσον αφορά τις διαμαρτυρίες που ακολούθησαν την ετυμηγορία των ηγετών της αυτονομίας της Καταλονίας, η οποία πρόσφατα προκάλεσε την ακύρωση εκατό πτήσεων στο αεροδρόμιο Barcelona-El Prat, τον αποκλεισμό των τρένων στη Χιρόνα και το κλείσιμο δρόμων όπως το AP-7, Ο Ζορεδά ανέφερε ότι «είναι πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί, αλλά δεν θα έχει θετικά αποτελέσματα». Ο τουριστικός τομέας στην Καταλανία ανέφερε ακυρωμένες κρατήσεις που ενισχύθηκαν από τις προειδοποιήσεις που εξέδωσαν οι πρεσβείες των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας στους πολίτες τους σχετικά με τους κινδύνους μετάβασης στην Καταλονία. Οι εικόνες των αεροδρομίων, των μπλοκαρισμένων δρόμων και των συγκρούσεων με τους αξιωματούχους επιβολής του νόμου επηρεάζουν αρνητικά τον τουρισμό της περιοχής, ιδίως επειδή απεικονίζουν τις ζημιές στην τουριστική υποδομή. Οι διαδηλώσεις και οι ταραχές αποτρέπουν τους τουρίστες, με επακόλουθο τη ζημιά στα ξενοδοχεία, ειδικά στη Βαρκελώνη.
Ο Zoreda υπενθύμισε επίσης τις οικονομικές συνέπειες του δημοψηφίσματος ανεξαρτησίας το 2017 και την πολιτική αστάθεια που ακολούθησε, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η ένωση, όπου έχασε 319 εκατομμύρια ευρώ και περισσότερους από 180.000 τουρίστες.
Επιπλέον, η αβεβαιότητα γύρω από το λεγόμενο Brexit έχει ήδη επηρεάσει την τουριστική δραστηριότητα στην Ισπανία κατά το καλοκαίρι του 2019, καθώς οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 3% στη βρετανική αγορά, αν και οι αποδόσεις των καλοκαιρινών μηνών ήταν καλύτερες από τις αναμενόμενες λόγω της αύξησης εσωτερικής ζήτησης. Η 31η Οκτωβρίου θα πρέπει να είναι η ημέρα κατά την οποία οι Βρετανία παύει να αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η τελευταία ειδική κοινοβουλευτική σύνοδος στη Βουλή των κοινοτήτων οδήγησε στις προσπάθειες αναβολής της ψηφοφορίας για το Brexit. Ωστόσο, μένουν μόνο λίγες ημέρες έως ότου η Βρετανία εγκαταλείψει το μεγαλύτερο εμπορικό μπλοκ στον κόσμο. Η Exceltur εκτιμά ότι ο οικονομικός αντίκτυπος θα μπορούσε να υπερβεί τα 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ για την Ισπανία μόνο στον τουριστικό κλάδο σε περίπτωση που δεν έχει συμφωνηθεί το Brexit. Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Μπόρις Τζόνσον, σχεδιάζει τώρα να ζητήσει από τις Βρυξέλλες να επεκτείνουν την ισχύουσα προθεσμία του προκαλώντας μεγάλη αβεβαιότητα στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Η ζήτηση για τον τουρισμό αυξήθηκε ελαφρά (1,2%) μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με τα στοιχεία του Exceltur. Αν και οι ξένοι τουρίστες μειώθηκαν κατά 0,5%, η ισπανική ζήτηση σημείωσε αύξηση 3,7%, φθάνοντας το 40% κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Οι εσωτερικές πόλεις και η Πράσινη Ισπανία (μια έκταση που σχηματίζεται από την Κανταβρία, τη Γαλικία, τη Χώρα των Βάσκων και την Αστούρια) σημείωσαν τη μεγαλύτερη αύξηση των καταλυμάτων η οποία μαρτυρά μια αλλαγή στην τάση όσον αφορά τον παραδοσιακό παράκτιο τουρισμό. Παρά τα θετικά αποτελέσματα του καλοκαιριού, η ύφεση στη δημιουργία θέσεων εργασίας είναι αρκετά αισθητή. Οι θυγατρικές κοινωνικής ασφάλισης των κλάδων που σχετίζονται με τον τουρισμό έχουν αυξηθεί λιγότερο από ό, τι τον Ιούνιο, από 3,7% σε 3,2%.
