Με αφορμή το 1ο Φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας, ο Αναπληρωτής Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Νεκτάριος Σαντορινιός ανέλυσε στην ομιλία του τις προτεραιότητες του Υπουργείου Ναυτιλίας σε σχέση με την εφαρμογή της στα νησιά.
Το Φόρουμ διοργανώνεται από την Ελληνική Κυβέρνηση σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ελλάδας, 8 -9 Απριλίου στο Ζάππειο.
Πιο αναλυτικά, οι προτεραιότητες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για την κυκλική οικονομία στα νησιά που στόχο έχουν την κυκλική οικονομία μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:
- Ανάπτυξη στρατηγικού πλαισίου κυκλικής οικονομίας για κάθε ομάδα νησιών με κοινά αναπτυξιακά χαρακτηριστικά,
- Εξειδίκευση των μέτρων ανά νησί με ιδιαίτερη μέριμνα για τις ξεχωριστές αναπτυξιακές δυνατότητές του,
- Ανάπτυξη αυτόνομων ενεργειακά και υδατικά νησιών με την συνεργασία του Υπ. Περιβάλλοντος όπου προχωράμε σε πιλοτικές εφαρμογές,
- Εισαγωγή νέων τεχνολογιών περιβαλλοντικά φιλικών στην ακτοπλοΐα και προετοιμασία των λιμανιών για την αξιοποίηση αυτών των τεχνολογιών,
- Εφαρμογή της ρήτρας Νησιωτικότητας σε όλες τις πολιτικές και τα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ε.Ε.
- Διερεύνηση των τρόπων βέλτιστης ενσωμάτωσης και υλοποίησης της κυκλικής οικονομίας στα λιμάνια, σε όλες τις φάσεις του σχεδιασμού, της λειτουργίας και ανάπτυξής τους αλλά και σε κάθε τομέα ή πεδίο της λιμενικής δραστηριότητας,
- Βελτίωση του θεσμικού πλαισίου και του συστήματος παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων στα λιμάνια, που παράγονται κατά τα λιμενικά έργα και τη λιμενική λειτουργία και την εν γένει δραστηριότητα στους λιμένες, με γνώμονα τις ανάγκες και δυνατότητες της κυκλικής οικονομίας».
Σύμφωνα με τον κ. Σαντορινιό:
Νησιωτικότητα
«Η Κυκλική Οικονομία θα πρέπει να αποτελέσει βασικό στόχο ανάπτυξης των νησιωτικών περιοχών. Όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα είναι η πλέον πολυνησιακή χώρα, διαθέτοντας πάνω από 6000 νησιά και νησίδες, από αυτά τα 117 είναι κατοικήσιμα, ενώ τα 79 έχουν πληθυσμό άνω των 100 κατοίκων. Αυτή η ποικιλομορφία του νησιωτικού χώρου είναι τέτοια που δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για ένα μόνο αναπτυξιακό υπόδειγμα για όλα τα νησιά. Γι’ αυτό συνηθίζουμε να μιλάμε για διπλή και τριπλή Νησιωτικότητα στον Ελλαδικό χώρο. Υπάρχουν νησιά με μεγάλο πληθυσμό που υπερβαίνουν τους 25.000 και αυτά τα νησιά θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι αναπτυξιακά αυτόνομα, αλλά υπάρχουν και νησιά, τα οποία είναι σε εξάρτηση από άλλα μεγαλύτερα ή από την γειτονική ηπειρωτική χώρα.
Ωστόσο η έννοια της Νησιωτικότητας αποτελεί την κοινή συνισταμένη όλων των νησιών, αποτυπώνοντας αντικειμενικά μετρήσιμα και μόνιμα χαρακτηριστικά όπως η μικρή έκταση, η απομόνωση, ο χαμηλός βαθμός προσβασιμότητας αλλά ταυτόχρονα το μοναδικό φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, καθώς και ο βαθμός αλληλεπίδρασης όλων αυτών των χαρακτηριστικών. Ο όρος εκφράζει την ιδιαιτερότητα των νησιωτικών περιοχών σε σχέση με την ενδοχώρα. Η χάραξη, λοιπόν, συνεκτικών πολιτικών που θα οδηγήσουν σε μια ισόρροπη ανάπτυξη και θα καταστήσουν τα νησιά βιώσιμα, για όλες τις μέρες του χρόνου, θα πρέπει να είναι τέτοια που να λαμβάνει υπόψη της και τις ανωτέρω ιδιομορφίες. Σε αυτήν την κατεύθυνση, θα πρέπει να κινηθούν και οι άξονες της κυκλικής οικονομίας για τα νησιά. Τα νησιά αποτελούν, τα καλύτερα κλειστά συστήματα για την ανάπτυξη και εξειδίκευση μοντέλων κυκλικής οικονομίας. Η υδατική αυτονομία, η διαχείριση των φυσικών πόρων αλλά και των αποβλήτων, στερεών και υγρών, η παραγωγή ενέργειας και η διασύνδεση τους με τα υπόλοιπα νησιά αλλά και την ηπειρωτική χώρα, αποτελούν μοναδικές προκλήσεις για κάθε ένα από αυτά».
Υδατική Αυτονομία
«Σε επίπεδο υδατικής αυτονομίας των νησιών και ιδιαίτερα των μικρών νησιών επί πολλές δεκαετίες το «επιτυχημένο» μοντέλο ήταν η μεταφορά νερού στα νησιά αυτά με υδροφόρα πλοία. Η πρακτική αυτή στοίχιζε ετήσια στο κράτος περίπου 5 εκ. € , με κόστος 12,5 €/κ.μέτρο. Για πρώτη φορά φέτος μετά από συντονισμένη προσπάθεια εγκατάστασης αφαλατώσεων και αξιοποίησης των φραγμάτων, ολοκληρώνεται ο στόχος της υδατικής αυτονομίας των νησιών και της εξοικονόμησης οικονομικών και περιβαλλοντικών πόρων. Το επόμενο στάδιο είναι η σύνδεση των αφαλατώσεων με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καθώς ώστε να μειώσουμε το κόστος λειτουργίας των μονάδων καθώς και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Στο πλαίσιο της υδατικής αυτονομίας των νησιών πρέπει να αναπτυχθούν τεχνολογίες επανάχρησης των υγρών αποβλήτων με την αξιοποίηση του παραγόμενου υδατικού ρεύματος για άρδευση και την ενεργειακή αξιοποίηση της ιλύος. Ταυτόχρονα πρέπει να προωθήσουμε την αξιοποίηση του δευτερογενούς υδατικού ρεύματος των ξενοδοχειακών μονάδων για τις αρδευτικές ανάγκες αυτών».
