Η γαστρονομία συνδυάζει γνώσεις διαφορετικών επιστημονικών πεδίων με σκοπό την προετοιμασία φαγητού, λαμβάνοντας υπόψη τις διαδικασίες παραγωγής και μεταφοράς πρώτων υλών, καθώς και τα δίκτυα των ενδιαφερόμενων μερών που εμπλέκονται.
Των Δρ. Ειρήνης Βλάσση και Δρ. Ιουλίας Πουλάκη
H συνταγή της επιτυχίας
Η τέχνη της γαστρονομίας συνδέει το φαγητό με την παράδοση και την κουλτούρα ενός τόπου. Σε επίπεδο τουριστικού προορισμού, ο όρος γαστρονομία περιλαμβάνει τα τοπικά εστιατόρια, τα τμήματα επισιτισμού των ξενοδοχειακών καταλυμάτων, τα φεστιβάλ φαγητού, τις γαστρονομικές διαδρομές, τη γευσιγνωσία κρασιού, τα σεμινάρια μαγειρικής κ.ά. Η γαστρονομία και η φιλοξενία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Ο όρος «φιλοξενία» αναφέρεται στην προσφορά φροντίδας και τροφής από έναν οικοδεσπότη / κάτοικο της περιοχής σε έναν άγνωστο επισκέπτη / ταξιδιώτη. Η παραπάνω σχέση κάνει έντονη την παρουσία της στην περίπτωση του «Ελληνικού Πρωινού», μίας προσπάθειας του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδος. Η συγκεκριμένη δράση επιδιώκει να συνδέσει τους τοπικούς παραγωγούς με τον κλάδο της εστίασης των ξενοδοχείων, τους επισκέπτες και την κουλτούρα του τόπου.
Ο ανταγωνισμός στο τραπέζι
Η γαστρονομία βρίσκεται στους ταξιδιωτικούς χάρτες από τις αρχές του 19ου αιώνα και αποτελεί σημείο διαφοροποίησης και παράγοντα διαμόρφωσης συγκριτικού πλεονεκτήματος για τους τουριστικούς προορισμούς, σύμφωνα με τον Δείκτη Ταξιδιωτικής & Τουριστικής Ανάπτυξης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Μάλιστα, η γαστρονομία φαίνεται να έχει διπλό ρόλο στον παραπάνω δείκτη, καθώς τόσο η παρουσία γαστρονομικής κληρονομιάς όσο και η παροχή ανταγωνιστικών υπηρεσιών από τις υπηρεσίες εστίασης επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα του προορισμού. Είναι γεγονός ότι η σύνδεση γαστρονομίας και τουρισμού συμβάλλει στην προώθηση των πολιτισμών μέσω της κουζίνας τους. Αυτό όχι μόνο ενισχύει την επωνυμία των προορισμών, αλλά και προωθεί τον βιώσιμο τουρισμό, μέσω της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, της ενδυνάμωσης και της καλλιέργειας υπερηφάνειας μεταξύ των κοινοτήτων και της ενίσχυσης της διαπολιτισμικής κατανόησης. Επιπλέον, οι γαστρονομικές εμπειρίες και οι πρώτες ύλες στις οποίες βασίζονται αποτελούν μοναδικά χαρακτηριστικά των τουριστικών προορισμών και συμβάλλουν στη διαμόρφωση της εικόνας του τόπου. Έτσι, στις εκθέσεις ανταγωνιστικότητας των περιοχών της Ελλάδας που συντάσσει ο ΙΝΣΕΤΕ παρατηρούμε την Αττική να είναι γνωστή για την παραγωγή κρασιού και να διαθέτει μεγάλο αριθμό οινοποιείων, την Αίγινα για την παραγωγή φιστικιού, τη Σαντορίνη για τα ντοματάκια, τους ντοματοκεφτέδες και τη φάβα, τη Νάξο για την παραγωγή πατάτας και γραβιέρας κ.ά.
Η νέα γενιά τρώει!
Η γαστρονομία αποτελεί πόλο έλξης για μία μεγάλη μερίδα επισκεπτών που τη θεωρούν ως έναν από τους βασικούς λόγους επιλογής ενός προορισμού. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνα της American Express (2023), τα ταξίδια με κίνητρο το φαγητό είναι δημοφιλή ανάμεσα στους νέους. Έτσι, για πάνω από το 45% των Millennials και των εκπροσώπων της γενιάς Z που συμμετείχαν στο δείγμα, μία συγκεκριμένη εστιατορική εμπειρία ή ένα φεστιβάλ φαγητού μπορεί να βρίσκονται στο επίκεντρο του ταξιδιού τους. Το ίδιο ποσοστό φαίνεται να πραγματοποιεί κρατήσεις σε εστιατόρια πριν την άφιξή του στον προορισμό. Οι προορισμοί, γνωρίζοντας πως το φαγητό και οι γευστικές απολαύσεις που προσφέρουν συνιστούν σημαντικά ταξιδιωτικά κίνητρα και θέλοντας να αυξήσουν το αίσθημα της νοσταλγίας και της επιθυμίας, δημιούργησαν κατά την περίοδο της πανδημίας του COVID-19 την καμπάνια #TravelTomorrow, η οποία περιελάμβανε βίντεο διάσημων chef κατά την προετοιμασία τοπικών πιάτων.
