Μια ακόμη σημαντική εκδήλωση διοργανώνει το Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας αύριο Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου, με την παρουσίαση του βιβλίου του Ιωάννη Βαραλή, αναπληρωτή καθηγητή του τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, και της Σταυρούλας Σδρόλια, Προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας, με τίτλο: «Κάστρο Βελίκας: Ένας οχυρωμένος οικισμός της εποχής του Ιουστινιανού». Η παρουσίαση θα γίνει στο Αμφιθέατρο του Διαχρονικού Μουσείου και ώρα 19.00 με ομιλητές τον βυζαντινολόγο Σταύρος Γουλούλης και τους συγγραφείς.
Tο Κάστρο της Μελιβοίας ή Βελίκας είναι ένας οχυρωμένος οικισμός, έκτασης 21 στρεμμάτων, που βρίσκεται σε μικρό λόφο στα βόρεια της Βελίκας, μόλις 500 μέτρα από την ακτή. Τα τείχη του κάστρου έχουν 2 με 3 μέτρα ύψος και 2 μέτρα πάχος. Μέχρι πρόσφατα ήταν εντελώς καλυμμένος από τη βλάστηση αλλά σήμερα έχει μερικώς αποκαλυφθεί σε ανασκαφική έρευνα της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, με την συνδρομή του Δήμου Αγιάς (πρώην Μελιβοίας).
Το κάστρο αυτό χρονολογείται με ανασκαφικά ευρήματα στην περίοδο του Ιουστινιανού αλλά είναι κτισμένο στα ερείπια αρχαίας οχύρωσης, που διακρίνεται σε αρκετά σημεία. Πιστεύεται ότι ο οικισμός δημιουργήθηκε από τους κατοίκους της αρχαίας Μελίβοιας μετά την καταστροφή της από τους Ρωμαίους το 168 π.Χ. Ο οικισμός προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες για την ιστορία και τη ζωή των κατοίκων της περιοχής στην πρωτοβυζαντινή περίοδο. Είναι φανερή η στρατηγική του θέση, αφού περιβάλλεται από απότομες πλαγιές και φαράγγια, ενώ προσφέρει εύκολη πρόσβαση στη θάλασσα. Η αρχαία οχύρωση μπορεί να χρονολογηθεί στον 4ο αιώνα πΧ, από τα κεραμικά και τα νομίσματα που έχουν βρεθεί. Λείψανα αρχαιοτήτων υπάρχουν επίσης στις ανατολικές παρυφές του λόφου, προς τη θάλασσα και πιστοποιούν ότι ο οικισμός εκτεινόταν εκτός οχύρωσης. Εκεί ανασκάφηκε ένα αρχιτεκτονικό συγκρότημα, που περιέχει εκκλησία, εγκατάσταση επεξεργασίας λαδιού, καθώς και αποθήκες που ανήκουν στην ίδια κατασκευαστική φάση με το φρούριο του 6ου αιώνα.
Θα πρέπει να επισημανθεί πως πρωτοβουλίες, όπως η παραπάνω, πέρα από την εμβάθυνση στην ιστορική γνώση και την διατήρηση της ιστορικής μνήμης, συμβάλλουν καταλυτικά στην ανάδειξη νέων τουριστικών προορισμών, αλλά και ενίσχυση των ήδη υπαρχόντων. Έχουμε ξαναγράψει και θα το γράφουμε συνεχώς πως ο πολιτισμός και η Ιστορία της χώρας μας, πρέπει να γίνει το μεγάλο asset για τον τουρισμό, που μέχρι στιγμής τουλάχιστον δεν έχει αξιοποιηθεί στο βαθμό που θα έπρεπε, εξαιτίας πολλών παραγόντων. Ωστόσο ο πολιτισμός, τα μνημεία και η Ιστορία, μπορούν να εμπλουτίσουν σημαντικά το τουριστικό προϊόν κάθε περιοχής και κυρίως να βοηθήσουν στην επέκταση της τουριστικής περιόδου σε πολλές περιοχές της χώρας.
