Πανδημία κραυγή αγωνίας για την εστίαση. Τα εστιατόρια παρέμειναν κλειστά στις Γιορτές κι ουδείς γνωρίζει ποιες θα είναι μετά οι εξελίξεις, καθώς ένα τρίτο lockdown δεν είναι απίθανο. Οι φορείς που εκπροσωπούν την εστίαση σημειώνουν ότι χρειάζεται ένα γενναίο πακέτο μέτρων, για να καταφέρουν να επιβιώσουν οι επιχειρήσεις του κλάδου.
Της Νικόλ Κηλίδη
Ανάγκη για σοβαρά μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων
Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, το lockdown έχει πάρει παράταση μέχρι τις 14 Δεκεμβρίου 2020, ενώ ανακοινώθηκε πως η εστίαση θα παραμείνει κλειστή έως τις 7 Ιανουαρίου 2021. Το σίγουρο είναι ότι η κατάσταση στον κλάδο είναι το λιγότερο δραματική, κι οι επιχειρήσεις δίνουν, πραγματικά, αγώνα επιβίωσης. Σύμφωνα με έρευνας της ICAP για τις επιπτώσεις της πανδημίας, η εστίαση τον Οκτώβριο βρισκόταν αντιμέτωπη με πτώση 38% στον κύκλο εργασιών για το 2020, ένα νούμερο που θα μεγαλώσει δυστυχώς με το δεύτερo lockdown, ιδίως τώρα που χάνεται κι η περίοδος των Γιορτών.
Η εστίαση δείχνει να αποτελεί το πιο δύσκολο κομμάτι, από πλευράς διαχείρισης, για την κυβέρνηση, καθώς αρμόδια στελέχη τονίζουν ότι «καμία ημερομηνία δεν είναι δεδομένη», ενώ προσθέτουν ότι «στόχος είναι η διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας και ταυτόχρονα η στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων που πλήττονται». Για να ανοίξει η εστίαση και να λειτουργήσει σε κανονικό ρυθμό, πρέπει να έχουν προηγηθεί ενθαρρυντικά μηνύματα από τη σταδιακή άρση των περιορισμών σε άλλους τομείς της κοινωνικής κι οικονομικής ζωής. Επίσης, θεωρείται σίγουρη η επιβολή ακόμη πιο αυστηρών κανόνων λειτουργίας, σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα, καθώς και περισσότεροι έλεγχοι για την τήρησή τους. Πάντως, το Υπουργείο Ανάπτυξης εξετάζει νέα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων εστίασης, που σχετίζονται με τον εποχικό χαρακτήρα της λειτουργίας τους.
“Η εστίαση δείχνει να αποτελεί το πιο δύσκολο κομμάτι, από πλευράς διαχείρισης, για την κυβέρνηση”
Επιδότηση για τις θερμάστρες
Ήδη έχει ανακοινωθεί πρόγραμμα επιδότησης για αγορά θερμαντικών σωμάτων. Τη δράση είχε προαναγγείλει η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και θα έχει συνολικό προϋπολογισμό 60 εκατομμύρια ευρώ. Θα υλοποιηθεί μέσω ΕΣΠΑ, κι η δημόσια χρηματοδότηση θα καλύπτει μέρος του κόστους για την απόκτηση θερμαντικών σωμάτων εξωτερικού χώρου οποιουδήποτε τύπου (υγραερίου, ηλεκτρική, φυσικού αερίου, πάνελ υπερύθρων, αλογόνου ή άλλο), αυτόνομη/μεμονωμένη, ή μέρος κινητού εξοπλισμού που φέρει ενσωματωμένο θερμαντικό σώμα εξωτερικού χώρου, που είναι/ήταν καινούργια κι αμεταχείριστα κατά την αγορά τους.
Η δράση αναμένεται να διαρκέσει 2 μήνες, θα επιχορηγεί την προμήθεια ενός θερμαντικού σώματος ανά 10 τ.μ. νόμιμα αδειοδοτημένου εξωτερικού χώρου ή παραχωρημένου, με βάση την αίτηση που έχει υποβάλει ο δυνητικός λήπτης της, και μέχρι 100 ευρώ για κάθε θερμαντικό σώμα χωρίς ΦΠΑ. Σε περίπτωση που ο αριθμός των τετραγωνικών μέτρων δεν δικαιολογεί ακέραιο αριθμό θερμαντικών σωμάτων, το ποσό της επιχορήγησης υπολογίζεται με τον αμέσως επόμενο ακέραιο αριθμό θερμαντικών σωμάτων. Ο σχεδιασμός όριζε, επίσης, να ανοίξουν οι εσωτερικοί χώροι, αλλά με αυστηρά περιοριστικά μέτρα, με απαγόρευση της χρήσης κλιματισμού, με τέσσερα άτομα το ανώτερο σε κάθε τραπέζι, κι απόσταση δύο μέτρων μεταξύ των τραπεζιών. Επιπλέον, στο εσωτερικό θα μπορεί να αξιοποιηθεί το 30% ή το 50% της δυναμικότητας κάθε καταστήματος, ανάλογα με το μέγεθός του. Κατά πάσα πιθανότητα, το ωράριο θα είναι μέχρι τις 10 το βράδυ και θα δίνεται χρόνος περίπου μίας ώρας στους θαμώνες, για να μεταβούν στο σπίτι τους.
Ένα κρίσιμο σημείο, που θα πρέπει να έχουμε κατά νου, είναι η προσπάθεια για την αποφυγή ενός νέου κύματος κρουσμάτων κορωνοϊού, που μπορεί να οδηγήσει και σε τρίτο lockdown.
Επιστολή ΠΟΕΣΕ στον πρωθυπουργό
Για όλη αυτή την κατάσταση, και με τα δραματικά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί, ο κλάδος της Εστίασης, μέσω της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ), απέστειλε επιστολή στις 27 Νοεμβρίου 2020, στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, Υπουργό κι Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών, κ.κ. Σταϊκούρα και Σκυλακάκη αντίστοιχα, και στον Υπουργό κι Αναπληρωτή Υπουργό Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κ.κ. Γεωργιάδη και Παπαθανάση αντίστοιχα, σχετικά με τη δημιουργία ειδικού προγράμματος ενίσχυσης του Κλάδου της Εστίασης και των συναφών επαγγελμάτων.
Συγκεκριμένα, η επιστολή αναφέρει:
«Ο Κλάδος της Εστίασης και Συναφών Επαγγελμάτων παραμένει ο πλέον πληττόμενος Κλάδος της οικονομίας από την πανδημία, παρά τα μέτρα της Κυβέρνησης. Το 2ο lockdown έρχεται να επιβαρύνει ακόμη παραπάνω τα δυσμενή αποτελέσματα στον κύκλο εργασιών του Κλάδου, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, για το 2ο και 3ο τρίμηνο του 2020. Και παρά τα μέτρα στήριξης από την πλευρά της Κυβέρνησης, η ρευστότητα παραμένει το μεγάλο ζητούμενο για τον Κλάδο.
Ο 4ος κύκλος της επιστρεπτέας προκαταβολής (με επιδότηση του 50%) είναι ένα χρηματοδοτικό εργαλείο που ταχύτατα έδωσε και θα δώσει μια «ένεση» ρευστότητας, σε μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων του Κλάδου. Η ανάγκη για ρευστότητα παραμένει, παρά την όποια ενίσχυση της 4ης επιστρεπτέας προκαταβολής, και θα πρέπει άμεσα να δημιουργηθεί για τον Κλάδο ένα ειδικό πρόγραμμα ενίσχυσής του. Ένα πρόγραμμα το οποίο θα καλύπτει το 30% του κύκλου εργασιών του μήνα αναφοράς του προηγούμενου έτους. Το αίτημά μας είναι εύλογο, δίκαιο και αναγκαίο και αναλογικό για κάθε επιχείρηση, για την επιβίωση των δεκάδων χιλιάδων επιχειρήσεων του Κλάδου και των εκατοντάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας».
Παράλληλα, η ΠΟΕΣΕ, με επιστολή της στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στα τέλη Οκτωβρίου, επισημαίνει ότι τα περιοριστικά μέτρα εστιάζουν διαρκώς στον Κλάδο της Εστίασης & Αναψυχής. Τονίζει δε ότι πρόκειται για τον Κλάδο που αποτελεί τον μεγαλύτερο εργοδότη (330.000 εργαζόμενοι συν 100.000 συνβοηθούντα μέλη των οικογενειών τους), με μεγάλο πολλαπλασιαστή, ξεκινώντας από τον πρωτογενή και φθάνοντας στον τριτογενή τομέα της Οικονομίας, με ουσιαστική συμβολή στο ΑΕΠ της χώρας, μέχρι και τη στήριξη του πολιτισμού.
Η Ομοσπονδία σημειώνει, παράλληλα, ότι έχει αποκλειστεί από την όποια ενημέρωση και συμβολή με προτάσεις που φθάνουν στο Μαξίμου. «Ο μεγάλος ασθενής των επιπτώσεων στην Οικονομία είναι ο Κλάδος της Εστίασης & Αναψυχής, που χρειάζεται άμεσα κι αποτελεσματικά μέτρα, που θα κρίνουν τη διάσωσή του και τη διάσωση χιλιάδων θέσεων εργασίας. Θεωρούμε αναγκαίο και ζητούμε να υπάρξουν επείγοντα μέτρα ανακούφισης των επιχειρήσεων, με σκοπό τη διάσωσή τους», τονίζει η ΠΟΕΣΕ και παραθέτει τις παρακάτω προτάσεις:
- Ειδικό πρόγραμμα χρηματοδότησης του Κλάδου με μη επιστρεπτέα προκαταβολή, ύψους κατ’ ελάχιστον του ποσού των 5.000 ευρώ.
- Επιδότηση του 100% των ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότη-εργαζομένου) για το επόμενο 6μηνο.
- Μείωση του ενοικίου για το 6μηνο Οκτώβριος 2020 – Μάρτιος 2021 κατά 40%.
- Μεταφορά όλων των υποχρεώσεων προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες στις 30/4/21.
- Απαλλαγή από τα Δημοτικά Τέλη (τέλος κατάληψης πεζοδρομίου, πλατειών και Δημοτικού Τέλους 0,5% & 5%) για το επόμενο 6μηνο.
Ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ και της ΠΟΕΣΕ, κ. Γιώργος Καββαθάς, σε δηλώσεις του στο Capital.gr, ανέφερε ότι «Ο κλάδος της μαζικής εστίασης χρειάζεται ουσιαστική στήριξη κι όχι μέτρα ανακούφισης». Σύμφωνα με τον κ. Καββαθά, τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί είναι ξεπερασμένα κι ανεπαρκή, και σημειώνει πως «Οι ανάγκες των επιχειρήσεων και τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί ήδη από το πρώτο lockdown είναι μεγαλύτερα».
“Μόλις το 40% των επιχειρήσεων εστίασης διαθέτει take away και delivery υποστηρίζουν στελέχη της αγοράς”
ΕΠΟΕΣ: Πρόβλημα βιωσιμότητας
Για ημίμετρα, που θα προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα, έκαναν λόγο σε δηλώσεις σε ΜΜΕ στελέχη της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρήσεων Οργανωμένης Εστίασης (ΕΠΟΕΣ), εκτιμώντας ότι μία στις τρεις επιχειρήσεις του κλάδου θα αντιμετωπίσει πρόβλημα βιωσιμότητας. Από τα νέα περιοριστικά μέτρα υπολογίζεται ότι έχουν επηρεαστεί 50.000 επιχειρήσεις, από τις 77.000 που σήμερα δραστηριοποιούνται στον κλάδο της εστίασης πανελλαδικά (εστιατόρια, καφέ, μπαρ, κ.λπ.), οι οποίες απασχολούν 330.000 εργαζομένους. Όμως, μόνο το 40% εξ αυτών διαθέτει take away και delivery, υποστηρίζουν στελέχη της αγοράς.
“Μείωση κατά 40% του ενοικίου για έξι μήνες ζητούν όλοι οι φορείς της εστίασης”
Για τους λόγους αυτούς, η ΕΠΟΕΣ ζητεί να επεκταθεί η υποχρεωτική μείωση των ενοικίων κατά 40% για τους επόμενους έξι μήνες, να μειωθεί ο ΦΠΑ στο 6% για τους επόμενους δώδεκα μήνες, όπως συμβαίνει και στο εξωτερικό, προκειμένου να μετακυλήσει μέρος αυτής της μείωσης και στον καταναλωτή, και να δοθεί πλήρης αναστολή καταβολής των μισθωμάτων. Σύμφωνα με στελέχη της ΕΠΟΕΣ, «Αυτό που χρειάζεται η αγορά είναι ένα πακέτο μακροπρόθεσμων τολμηρών μέτρων στήριξης, για να μπορούν οι επιχειρήσεις του κλάδου να κάνουν στοιχειώδη επιχειρηματικό προγραμματισμό, σε αυτή την πολύ δύσκολη συγκυρία».
Ουσιαστική στήριξη από την κυβέρνηση ζητούν και τα μέλη της Πρωτοβουλίας Εστίασης Θεσσαλονίκης, που εκπροσωπεί τους ιδιοκτήτες περισσότερων από 250 επιχειρήσεων. Επίσης, ζητούν για τουλάχιστον έναν χρόνο μείωση του ΦΠΑ στο 6%, περιορισμό των εισφορών στο 25%, επανένταξη στις χαμένες ρυθμίσεις, κι ευνοϊκές ρυθμίσεις για τα συσσωρευμένα χρέη που δημιουργήθηκαν από τα lockdown και τα επαναλαμβανόμενα περιοριστικά μέτρα. Να σημειωθεί πως η εστίαση στη Θεσσαλονίκη είναι σε ακόμη πιο δυσχερή θέση από τις υπόλοιπες περιοχές, καθώς η καραντίνα επιβλήθηκε στην συμπρωτεύουσα μία εβδομάδα νωρίτερα απ’ ό,τι στην υπόλοιπη Ελλάδα.
ΠΑΣΚΕΔΙ: Δεν φτάνουν τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί
Από την πλευρά της, η πρόεδρος του ΠΑΣΚΚΕΔΙ, κα Νίκη Κωνσταντίνου, εκπροσωπώντας την Εστίαση, μεταξύ άλλων εμπόρων, καλλιτεχνών και αθλητών, μιλώντας εκ μέρους των 36.500 καταστημάτων εστίασης και διασκέδασης και μελών του ΠΑΣΚΚΕΔΙ από όλη την Ελλάδα, σε ρεπορτάζ της εφημερίδας «Η ΒΡΑΔΥΝΗ της Κυριακής» τόνισε ότι: «Το 20% αυτών των επιχειρήσεων πιστεύω δεν θα αντέξει… Πλέον αντιμετωπίζουμε μία μεγάλη ανθρωπιστική κρίση. Δέχομαι ότι υπήρξαν επιχειρηματίες, οι οποίοι λειτούργησαν παραβατικά κι αντικοινωνικά, κάνοντας ακόμα και corona party. Αυτοί τους πήραν όλους στον λαιμό τους. Όμως, η κυβέρνηση δεν πρέπει να πάρει τον λαιμό όλων. Οι επιχειρηματίες καλούνται, με κλειστές επιχειρήσεις, να πληρώσουν χρέη που δημιουργήθηκαν από τις αρχές του χρόνου. Τα μέτρα στήριξης που έχουν ανακοινωθεί δεν φτάνουν. Για πολλούς είναι ανύπαρκτα. Δέχομαι τηλεφωνήματα απόγνωσης, που δεν μπορώ να τα διαχειριστώ».
