καφέ Με γάλα Ή χωρίς, παγωμένος Ή καυτός, βαρύς Ή ελαφρύς, αλλά
πάντα αρωματικός και απολαυστικός, ο καφές αποτελεί αναπόσπαστο
μέρος του τρόπου ζωής μας.
της Γιάννας Αλεξίου
ΚΑΦΕΣ + ΓΑΛΑ
Espresso freddo ή cappuccino freddo, ristretto ή lungo, ελληνικός ή φίλτρου, σε οποιαδήποτε μορφή του, ο καφές αποτελεί, τα τελευταία χρόνια, το εθνικό μας ρόφημα. Κατά μέσο όρο, κάθε Έλληνας πίνει 510 κούπες καφέ ετησίως, πολλές εκ των οποίων καταναλώνονται εκτός σπιτιού, είτε σε καφετέριες ή… στο χέρι, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να συγκαταλέγεται ανάμεσα στις χώρες με την υψηλότερη κατά κεφαλήν κατανάλωση καφέ ανά τον κόσμο.Για του λόγου το ασφαλές, σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Καφέ, το 40% της ποσότητας καφέ που πίνουν ετησίως οι Έλληνες καταναλώνεται εκτός σπιτιού και κοστίζει 3 δις ευρώ! Προκύπτει, ακόμα, ότι ο ελληνικός καφές είναι η πρώτη επιλογή των Ελλήνων σε ποσοστό 32%, ακολουθεί ο στιγμιαίος με 30%, ο espresso κι ο καφές φίλτρου με 28% και 10% αντίστοιχα.
Στην εποχή μας, πάντως, ο καταναλωτής μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε διαφορετικά είδη καφέ, πέρα από τα πιο δημοφιλή, όπως είναι ο ελληνικός, ο στιγμιαίος, ο espresso, ο cappuccino, ο espresso freddo κι ο cappuccino freddo. Τύποι καφέ, όπως ο ristretto (έντονος σκούρος καφές με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε καφεΐνη σε σχέση με τον espresso) κι ο lungo (ήπιος σε ένταση καφές με υψηλή περιεκτικότητα σε καφεΐνη), ολοένα και κερδίζουν το ελληνικό κοινό. Για τους «ψαγμένους» υπάρχει κι ο καφέ Americano (διπλός espresso με καυτό νερό) κι ο macchiato (espresso με λίγο αφρόγαλα). Πολλές είναι οι επιλογές και για όσους θέλουν να συνοδεύουν τον καφέ τους με γάλα: café latte (διπλός espresso με μεγάλη ποσότητα ζεστού γάλακτος), mocha (διπλός espresso με ζεστή σοκολάτα και γάλα), affogato (espresso, μονός ή διπλός, με παγωτό βανίλια).
Οι βασικές ποικιλίες
Αν και μέχρι πρότινος αποτελούσαν άγνωστες έννοιες, τα τελευταία χρόνια, οι λέξεις Robusta, Arabica και Liberica έχουν ενταχθεί στο λεξιλόγιο όσων προτιμούν τον espresso, καθώς αποτελούν τις βασικές ποικιλίες του. Αν και υπάρχουν περισσότερα από 25 διαφορετικά είδη δέντρων, δύο από αυτά είναι εμπορεύσιμα σε παγκόσμιο επίπεδο, το coffea Arabica και το coffea Canephora ή Robusta. Η τρίτη ποικιλία καφέ, το coffea Liberica, είναι μικρότερης εμπορικής σημασίας, ωστόσο αρκετά διαδεδομένη. Η ποικιλία Arabica αποτελεί περίπου το 70% της παγκόσμιας παραγωγής καφέ. Εμφανίστηκε αρχικά στην Αιθιοπία, ενώ πλέον καλλιεργείται στην Αραβική χερσόνησο. Πρόκειται για έναν πλούσιο σε γεύση κι άρωμα καφέ υψηλής ποιότητας. Η απαλή φρουτώδης γεύση του έχει καταστήσει τον Arabica πρώτο στις προτιμήσεις των καταναλωτών.
Η δεύτερη πιο γνωστή ποικιλία καφέ, που αποτελεί περίπου το 25% της παγκόσμιας παραγωγής, είναι η Robusta. Είναι μια ποικιλία με χαμηλό κόστος καλλιέργειας και συντήρησης που έχει τις ρίζες της στο Κονγκό. Το όνομά της προέρχεται από το αγγλικό «robust» που σημαίνει «εύρωστος», καθώς η συγκεκριμένη ποικιλία είναι ανθεκτική κι ευδοκιμεί πιο εύκολα στις περιοχές που δεν ευδοκιμεί η Arabica. Τα ροφήματα με βάση τη Robusta έχουν πλουσιότερη κρέμα, περισσότερα αντιοξειδωτικά και μεγαλύτερη ένταση.
Τέλος, η Liberica (δεν ξεπερνά το 3% της παγκόσμιας παραγωγής) αποτελεί ένα είδος καφέ εντελώς διαφορετικό από τις δύο πιο διαδεδομένες ποικιλίες. Καλλιεργείται κυρίως στη Δυτική Αφρική και τη Λιβερία, από όπου πήρε και το όνομά της. Η συγκεκριμένη ποικιλία προέρχεται από μεγάλους καρπούς που, όταν καβουρδιστούν, απελευθερώνουν νότες καπνιστού, γεύσεις ξηρών καρπών και μαύρης σοκολάτας.
Τα ευεργετικά οφέλη του καφέ
Σε κάθε μορφή του, αλλά όχι με υπερβολή, ο καφές έχει αποδειχθεί ότι έχει ευεργετικές ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο πρώτος καφές της ημέρας προσφέρει ενέργεια, ενώ η κατανάλωσή του γενικότερα έχει συνδεθεί με την πρόληψη αρκετών ασθενειών, όπως του Διαβήτη, της νόσου του Πάρκινσον και του καρκίνου του ήπατος, και προφυλάσσει και την υγεία της καρδιάς. Συγκεκριμένα, αμερικανική έρευνα αποκάλυψε πως η μεγαλύτερη κατανάλωση καφεΐνης μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Πάρκινσον. Σε άλλη περίπτωση, Ιταλοί επιστήμονες του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας του Μιλάνου κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η κατανάλωση καφέ μπορεί να περιορίσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του ήπατος κατά 40%. Ακόμα, μελέτη του Χάρβαρντ υποστήριξε ότι η κατανάλωση καφέ σε μέτριες ποσότητες (δυο κούπες καφέ ημερησίως) μπορεί να λειτουργήσει ως προστασία απέναντι στην καρδιακή ανεπάρκεια.
