Νικόλαος Κελαϊδίτης: Τα τουριστικά γραφεία κινδυνεύουν από πιθανή στασιμότητά τους σε παρωχημένες τακτικές. Χρειαζόμαστε βοήθεια για να εκσυχρονίσουμε τις υπηρεσίες μας και να προβάλλουμε τον τουρισμό.
Νικόλαος Κελαϊδίτης
πρόεδρος του ΗΑΤΤΑ
Ο πρόεδρος του Σύνδεσμου των εν Ελλάδι Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων μιλάει στην Τουριστική Αγορά για τα προβλήματα του κλάδου, την απουσία των τουριστικών γραφείων από τον Αναπτυξιακό, την ανάγκη για συνδιαφήμιση και τις προοπτικές που διαφαίνονται.
Ποιος θα είναι ο ρόλος των τουριστικών και ταξιδιωτικών γραφείων στη νέα μετά covid εποχή; Ισχυρότερος ή λιγότερο σημαντικός; Κινδυνεύουν οι επιχειρήσεις του κλάδου σας;
Ο ρόλος των τουριστικών γραφείων είναι αυτός που ήταν πάντα. Το τουριστικό γραφείο λειτουργεί ως σύμβουλος ταξιδιού, ως διαμορφωτής του τουριστικού πακέτου, ως συνθέτης επιθυμιών του ταξιδιώτη και παροχών ως προς τον προορισμό. Εκτιμώ ότι με τη σωστή εκπαίδευση, με τις νέες προτάσεις εναλλακτικών μορφών τουρισμού και ευέλικτης διαχείρισης του τουριστικού πακέτου, ο ρόλος του τουριστικού και ταξιδιωτικού γραφείου θα ισχυροποιηθεί και θα εδραιωθεί περαιτέρω, αρκεί οι τουριστικοί πράκτορες να ενεργοποιήσουν τη δημιουργική σκέψη για τη χάραξη νέων δρόμων στα τουριστικά πακέτα και στην προσφορά τουριστικών υπηρεσιών. Οι επιχειρήσεις του κλάδου κινδυνεύουν από πιθανή στασιμότητά τους σε παρωχημένες τακτικές, ως προς την προσφορά μονοδιάστατων τουριστικών προϊόντων, χωρίς να προσφέρουν επιπρόσθετες εμπειρίες που δεν γνωρίζει ο ταξιδιώτης για τον προορισμό. Αυτές οι επιχειρήσεις κινδυνεύουν γιατί πλέον είναι πολύ εύκολο στους καταναλωτές να εντοπίζουν ταξιδιωτικές υπηρεσίες στο διαδίκτυο. Το ταξιδιωτικό γραφείο προσφέρει εξατομικευμένα ταξίδια και θα πρέπει να περάσουμε σε μια εποχή όπου ο ταξιδιωτικός πράκτορας θα μετατραπεί σε έναν σύμβουλο διαχείρισης των επιθυμιών του ταξιδιώτη, για έναν συγκεκριμένο προορισμό.
Online tour operators: Βαδίζουμε προς την πλήρη κυριαρχία τους;
Με τα υπάρχοντα δεδομένα δεν μπορούμε να μιλήσουμε για πλήρη κυριαρχία των online tour operators. Εξάλλου, πολλοί εξ αυτών είναι μόνο τουριστικά γραφεία. Δεν διαβλέπω τέτοια εξέλιξη, γιατί η τεχνολογία μέχρι στιγμής επιτρέπει σύνθεση συγκεκριμένων προϊόντων από συγκεκριμένα κανάλια προσφορών. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν έχει προχωρήσει τόσο ώστε να μπορεί να αφουγκράζεται τον παλμό της διάθεσης του ταξιδιώτη ή να αντικαθιστά τη διαπροσωπική σχέση με τον ταξιδιωτικό σύμβουλο. Πέρα από τις βασικές ανάγκες μεταφοράς και διαμονής οι σύγχρονοι ταξιδιώτες αναζητούν την εμπειρία και τη συναισθηματική προσέγγιση στη διαμόρφωση ενός τουριστικού πακέτου.
Είστε ικανοποιημένος από τη στήριξη και τη συνεργασία με το κράτος κατά την περίοδο της κρίσης; Τι έγινε καλά αλλά θα μπορούσε να γίνει καλύτερα; Τι προτείνετε, τι διεκδικείτε και από ποιον;
Το κράτος έκανε πολύ σημαντικά βήματα για τη στήριξη όλων των επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως κλάδου. Αυτή η στήριξη ήταν οριζόντιου χαρακτήρα και δεν έγινε βάσει πιο εξειδικευμένων κριτηρίων. Χωρίς να εκφράζω δυσαρέσκεια για τη στήριξη της πολιτείας, η οποία στις προηγούμενες φάσεις της πανδημίας βοήθησε ώστε πολλές επιχειρήσεις να σταθούν στα πόδια τους, υπήρξαν και πολλές άλλες οι οποίες, είτε επειδή ήταν νεοσύστατες, είτε επειδή είχαν ολιγάριθμο προσωπικό, είτε αποτελούνταν κυρίως από αυτοαπασχολούμενους –που αποτελούν σημαντικό ποσοστό στη χώρα μας– έλαβαν πάρα πολύ μικρή βοήθεια και πλέον κινδυνεύει η επιβίωσή τους. Όπως και μεγάλη μερίδα μικρών επιχειρήσεων που διαθέτουν τουριστικά λεωφορεία: Η στήριξη του τουριστικού λεωφορείου με ένα κόστος κτήσης από 150.000 έως 250.000 ευρώ, ήταν 1.500 ευρώ ως 2.500 ευρώ για μια επένδυση που θα έπρεπε να υπήρχαν έσοδα τουλάχιστον 25-30.000 ευρώ ανά λεωφορείο για να μπορέσει να αποσβεστεί. Ωστόσο, το μεταφορικό τους έργο ήταν πάρα πολύ περιορισμένο το 2021 και μηδενικό το 2020.
Είδαμε μέτρα που λαμβάνονται από τη μια στιγμή στην άλλη (λόγω της έκτακτης κατάστασης της πανδημίας) να αλλάζουν τα δεδομένα στα ταξίδια. Πώς αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις του κλάδου σας τις νέες αυτές συνθήκες; Τι θα συμβουλεύατε τους συναδέλφους σας;
Λόγω της πανδημίας και των μέτρων που λαμβάνουν οι χώρες, γίνονται απότομες και πολλές φορές βίαιες αλλαγές στις μετακινήσεις των ταξιδιωτών και στα πρωτόκολλα Υγείας που εφαρμόζονται. Ο τουριστικός πράκτορας για να παραμείνει ανταγωνιστικός αλλά και να ικανοποιεί τις απαιτήσεις των σύγχρονων ταξιδιωτών χρειάζεται να είναι ευέλικτος. Για να είναι ευέλικτος υπό αυτές τις συνθήκες, όλα τα συστατικά που συνθέτουν μια ταξιδιωτική εμπειρία, θα πρέπει αντίστοιχα να παρουσιάζουν την ίδια ευελιξία. Για παράδειγμα, οι αεροπορικές εταιρίες θα πρέπει και αυτές να είναι ευέλικτες και να προχωρούν σε επιστροφή χρημάτων στον ταξιδιωτικό πράκτορα. Ομοίως, τα ξενοδοχεία που έχουν λάβει προκαταβολές για να κλείσουν δωμάτια για ένα ταξιδιωτικό πρόγραμμα θα πρέπει να είναι ευέλικτα στην επιστροφή χρημάτων. Όταν βάσει της Ευρωπαϊκής Οδηγίας που έχει ενσωματωθεί στο Προεδρικό Διάταγμα 7 του 2018, ο διοργανωτής οφείλει να επιστρέψει τα χρήματα στον ταξιδιώτη, αν για σοβαρούς λόγους ακυρωθεί το ταξίδι, η ίδια υποχρέωση βάσει αυτής της ταξιδιωτικής οδηγίας θα πρέπει να μετακυλίεται και σε όλους τους παράγοντες που συνθέτουν το τουριστικό πακέτο. Εξάλλου, το μεγαλύτερο κόστος στη σύνθεση ενός ταξιδιωτικού πακέτου, συνίσταται σε όλους αυτούς τους παράγοντες-συνεργάτες και ένα πάρα πολύ μικρό μερίδιο της τάξης του 10-15% αφορά τον ίδιο το διοργανωτή. Η συμβουλή μου, όσο δύσκολη και να φαντάζει, είναι να προσπαθήσουν –είτε αυτόνομα, είτε συσπειρωμένα– διάφορες τουριστικές επιχειρήσεις, να εξασφαλίσουν ότι σε πιθανή αναγκαστική επιστροφή χρημάτων στον πελάτη, θα υπάρχει ανάλογη αντιμετώπιση από την αλυσίδα των προμηθευτών. Η διαχείριση του πρώτου κύματος της πανδημίας ήταν καλή και το δεύτερο καλοκαίρι. Ως προς τις τουριστικές αφίξεις, πήγαμε σχετικά καλύτερα από ό,τι προβλέπαμε. Όμως, αυτό που θα μπορούσε να γίνει, καλύτερα, είναι η έγκαιρη ενημέρωση όλων των αγορών για τις προϋποθέσεις εισόδου στη χώρα μας αλλά και σε άλλες χώρες. Αυτό είναι απαραίτητο για να μπορέσουν οι tour operators του εξωτερικού και τα ελληνικά τουριστικά γραφεία που συνεργάζονται μαζί τους να κάνουν καλύτερο προγραμματισμό για τις αφίξεις.
Έχει εκφραστεί η άποψη από φορείς και επιχειρηματίες του τουρισμού ότι οι όποιοι περιορισμοί και μέτρα επιβάλλονται, θα πρέπει να επιβάλλονται σε επίπεδο ατόμων και όχι κρατών. Ποια είναι η άποψή σας (προσωπική και του HATTA).
Η προσωπική μου άποψη, όπως και του συνόλου του Δ.Σ του ΗΑΤΤΑ αλλά και των μελών του, είναι ότι η επικινδυνότητα των ταξιδιωτών δεν θα πρέπει να εκτιμάται βάσει της χώρας προέλευσης αλλά να κρίνεται σε ατομικό επίπεδο. Όπως έχουμε επισημάνει και στους αρμόδιους κρατικούς φορείς στο παρελθόν, οι αποκλεισμοί δεν θα πρέπει να αφορούν κράτη αλλά τον καθορισμό προϋποθέσεων που θα πρέπει να πληρούν οι ταξιδιώτες μεμονωμένα, ώστε να ταξιδέψουν σε έναν προορισμό (π.χ. πλήρης εμβολιασμός, τεστ ή οποιοδήποτε άλλο μέτρο σε ατομικό επίπεδο).
Συνδιαφήμιση – Αναπτυξιακός Νόμος, σχολιάστε παρακαλώ…
Στο πρότυπο της συμφωνίας συνδιαφήμισης της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου με την TUI, θα μπορούσαν να υπάρξουν αντίστοιχες συμφωνίες και για τα ελληνικά τουριστικά γραφεία, τα οποία προσελκύουν και εισερχόμενο τουρισμό, αν και σε μικρότερη κλίμακα σε σύγκριση με τους μεγάλους tour operators. Ωστόσο, αθροιστικά, τα τουριστικά γραφεία θα είχαν πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα όχι απλώς στην εισροή Ευρωπαίων ταξιδιωτών αλλά και σε επίπεδο άλλων, καθιερωμένων ή αναπτυσσόμενων αγορών για την Ελλάδα όπως η Λ. Αμερική, η Ν.Α. Ασία, η Ιαπωνία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Αυστραλία. Ο Αναπτυξιακός Νόμος δεν περιλαμβάνει τα τουριστικά γραφεία. Τα τουριστικά γραφεία θα πρέπει να επιδοτηθούν ώστε να έχουν ανταγωνιστική παρουσία και να προβάλλουν τον ελληνικό τουρισμό στις ξένες αγορές. Ο κλάδος μας έμεινε έξω από το κάδρο των επενδύσεων κατά την περασμένη διετία της πανδημίας. Επιπλέον, αρκετά τουριστικά γραφεία δεν πληρούσαν τα κριτήρια της κρατικής επιδότησης, με αποτέλεσμα να πλήττεται η ανταγωνιστικότητα αλλά και η ίδια η επιβίωσή τους. Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι ενώ στο πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0» δίνεται έμφαση στην πράσινη μετάβαση και στον εναλλακτικό τουρισμό, από τη στιγμή που τα τουριστικά γραφεία δεν λαμβάνουν επιδοτήσεις, δεν θα καταφέρουν να μπουν στην νέα εποχή των πράσινων «επιταγών» (λόγω της αδυναμίας ανανέωσης του στόλου των τουριστικών λεωφορείων, του σημαντικότερου μέσου μεταφοράς στον τουρισμό). Επιπλέον, τα τουριστικά γραφεία δεν θα μπορούν να διαμορφώνουν νέα τουριστικά πακέτα εναλλακτικού τουρισμού, γιατί δεν θα έχουν στα χέρια τους τα κατάλληλα αναπτυξιακά εργαλεία, όπως οχήματα ειδικού σκοπού μεταφοράς (τζιπ, μίνι βαν κ.λπ.). Τέλος, δεν τους δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσουν και να προωθήσουν περιοχές πέραν των καθαρά τουριστικών, γιατί τους λείπουν τα κατάλληλα κεφάλαια.
