Μεικτή εικόνα της κρουαζιέρας – Έντονες διακυμάνσεις των σχετικών μεγεθών
Με βάση τα στοιχεία της ίδιας μελέτης, που επικαλείται στοιχεία έρευνας που διενήργησε η Ένωση Λιμένων Ελλάδος, το 2017 προσέγγισαν τα ελληνικά λιμάνια 3.415 κρουαζιερόπλοια, πραγματοποιώντας 4,62 εκατομμύρια αφίξεις επιβατών. H άμεση συμβολή της κρουαζιέρας στην εθνική οικονομία, ανήλθε στα επίπεδα των 600 εκατομμυρίων ευρώ. Αρκούντως εντυπωσιακό είναι και το στοιχείο πως τα 10 κορυφαία λιμάνια της χώρας μας καλύπτουν το 86% των αφίξεων κρουαζιερόπλοιων και το 96% των επιβατών!
Μεικτή εικόνα φαίνεται πως εμφανίζει η κίνηση των επιβατών κρουαζιέρας κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας, καθώς αυξήθηκε μεν κατά 4,8% το 2016 εν συγκρίσει με το αμέσως προηγούμενο έτος, αλλά μειώθηκε κατά 11,1% το 2017. Βέβαια, θα πρέπει να υπογραμμιστεί πως υπάρχει μια αισθητή διαφορά σε σχέση με αντίστοιχα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, καθώς με βάση την τελευταία, το 2016 οι αφίξεις επιβατών ανήλθαν σε 3,4 εκατ., αύξηση της τάξης του 28,7%, ενώ με βάση τα ίδια στοιχεία το 2017 σημειώθηκε μείωση της τάξεως του 10,3%.
Ξεχωριστή σημασία αποκτά και το γεγονός ότι, το μοτίβο της εποχικότητας των τουριστών κρουαζιέρας καταδεικνύει πως οι περισσότερες αφίξεις πραγματοποιούνται κατά το χρονικό διάστημα Μαΐου-Οκτωβρίου, ακολουθώντας ουσιαστικά το αντίστοιχο pattern που ισχύει στο εγχώριο τουριστικό προϊόν. Οι συνολικές δαπάνες τουριστών κρουαζιέρας το 2015 ανήλθαν σε € 504 εκατομμύρια, το 2016 σε € 509 εκατομμύρια, ενώ το 2017 μειώθηκαν σε € 476 εκατομμύρια, υποχωρώντας κατά 6,4% σε ετήσια βάση! Υπογραμμίζεται πως το 2016 και το 2017 η μέση δαπάνη ανά άφιξη επιβάτη ήταν 150 και 156 ευρώ αντίστοιχα, πολύ χαμηλότερα από τα 191 ευρώ που ήταν το 2015!
Ο ναυτικός τουρισμός αποτελείται από τον τομέα του yachting, της κρουαζιέρας και της ακτοπλοΐας, έχοντας άμεση οικονομική επίδραση 2,3 δισ. ευρώ ή 1,3% του ΑΕΠ. Όσο για τους άμεσα απασχολούμενους στον κλάδο, ανέρχονται σε 22.500 άτομα
Σύμφωνα με την Cruise Lines International Association (CLIA), το σύνολο των οικονομικών μεγεθών από τη δραστηριότητα κρουαζιέρας εκτιμάται σε € 489 εκατ. για το 2015, μέγεθος μειωμένο κατά 3,4% σε σχέση με το 2014. Η εν λόγω μείωση προκλήθηκε κυρίως από τη σημαντική πτώση των προμηθειών, αλλά και από την αντίστοιχη μείωση της αγοράς καυσίμων. Η μείωση αυτή αντισταθμίστηκε εν μέρει από την αύξηση κατά 21% των δαπανών στα ελληνικά ναυπηγεία και από την αντίστοιχη ενίσχυση κατά 2,7% των δαπανών από τους επιβάτες και τα πληρώματα.
Από το σύνολο αυτό, οι δαπάνες των επιβατών στην Ελλάδα εκτιμώνται σε € 324 εκατομμύρια, αντιπροσωπεύοντας το 66% του συνόλου. Αυτά τα ποσά περιλαμβάνουν εκδρομές στα λιμάνια ελλιμενισμού, κρατήσεις σε ξενοδοχεία, πιθανά αεροπορικά ταξίδια, ψώνια κ.ο.κ. Η δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία είναι οι προμήθειες σκαφών συνολικού ύψους 159 εκατομμυρίων ευρώ, που αντιπροσωπεύουν το 33% του συνόλου. Οι αγορές αυτές αφορούν τη λειτουργία των κρουαζιερόπλοιων και περιλαμβάνουν τα αγαθά που καταναλώνονται επί του σκάφους, τις προμήθειες σε πρακτορεία ταξιδιών, τα καύσιμα και τις χρηματοπιστωτικές και επιχειρηματικές υπηρεσίες όπως η ασφάλιση, η διαφήμιση και άλλες υπηρεσίες.
Οι κατηγορίες που σχετίζονται με την κατασκευή και συντήρηση των κρουαζιερόπλοιων αποτελούν το 1% των συνολικών δαπανών, δηλαδή μόλις 6 εκατομμύρια ευρώ. Όσο για τη μισθοδοσία του διοικητικού προσωπικού των εταιρειών κρουαζιέρας στην Ελλάδα, ανέρχεται σε € 200.000. Η μελέτη της GBR Consulting κατέδειξε πως το homeporting έχει άμεση οικονομική επίπτωση στην τοπική οικονομία. Για την Ελλάδα, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει υπολογίσει με βάση τα δεδομένα του 2016 ότι το 9,1% των επιβατών κρουαζιερόπλοιων στην Ελλάδα αφορά το homeporting, δηλαδή περίπου 308.000 επιβάτες. Το υπόλοιπο 90,9% των επιβατών κρουαζιερόπλοιων στην Ελλάδα είναι transit.
Σύμφωνα δε με τις εκτιμήσεις της CLIA, 201.000 επιβάτες ξεκίνησαν την κρουαζιέρα τους στην Ελλάδα (2015), ενώ τα στοιχεία Medcruise-CLIA του 2014 δείχνουν συνολικά 256.000 επιβάτες. Όσον αφορά τις δαπάνες, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει υπολογίσει ότι οι επιβάτες κρουαζιέρας δαπανούν € 139 στο home port. Αυτό πιθανότατα είναι πολύ χαμηλό, δεδομένου ότι τα € 6 αντιστοιχούν στις τοπικές μεταφορές. Η CLIA χρησιμοποιεί το ποσό των € 288 για κάθε επιβάτη που ξεκινά το ταξίδι του στο home port. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άμεσες οικονομικές επιπτώσεις είναι μόνο 56% του συνόλου των οικονομικών επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένων των έμμεσων επιπτώσεων, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, ο συνολικός αντίκτυπος θα ήταν 110,3 εκατομμύρια ευρώ.
Αναφορικά με τις άμεσες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται από τη βιομηχανία της κρουαζιέρας και οι οποίες βρίσκονται στα κρουαζιερόπλοια, στα κεντρικά γραφεία των εταιρειών του κλάδου, σε ταξιδιωτικά γραφεία που πωλούν κρουαζιέρες, σε εργοστάσια παραγωγής προϊόντων που καταναλώνονται στα κρουαζιερόπλοια, σε ναυπηγεία, διαφημιστικά γραφεία και ξενοδοχεία που χρησιμοποιούνται από τους επιβάτες για διακοπές πριν και μετά την κρουαζιέρα, υπολογίζεται πως συνολικά 4.892 θέσεις εργασίας συνδέονται άμεσα με τον τομέα της κρουαζιέρας. Η δε συνολική αμοιβή των συγκεκριμένων υπαλλήλων εκτιμάται σε € 92,1 εκατομμύρια.
Σχετικά με την ακτοπλοΐα, ο συνολικός αριθμός επιβατών που μεταφέρθηκε στις εγχώριες ακτοπλοϊκές γραμμές το 2016, έφθασε σε 17,4 εκατ. Επίσης, καταγράφηκαν 1,52 εκατ. μεταφορές επιβατών στα διεθνή δρομολόγια. Η συνολική άμεση απασχόληση στον τομέα της ακτοπλοΐας, εκτιμάται σε 6.000 θέσεις εργασίας, ενώ η συμβολή της στο ΑΕΠ σε 900 εκατ. ευρώ.
