Τα λείψανα ενός άνδρα κι ενός σκύλου που σκοτώθηκαν από το τσουνάμι που προκάλεσε η μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας, πριν από περίπου 3.600 χρόνια, ανακάλυψαν αρχαιολόγοι στην Τουρκία.
Οι σκελετοί ανακαλύφθηκαν στην πόλη Τσεσμέ -στη δυτική ακτή της Τουρκίας, κατά τη διάρκεια αρχαιολογικών ανασκαφών, οι οποίες ξεκίνησαν πριν από 10 και πλέον χρόνια, όταν κάποιοι οικοδόμοι που έχτιζαν εκεί ένα συγκρότημα διαμερισμάτων, βρήκαν ερείπια από την Εποχή του Χαλκού.
Μόλις πρόσφατα, όμως, οι ερευνητές συνειδητοποίησαν ότι η καταστροφή αυτή είχε προκληθεί από τα τσουνάμι που προκάλεσε η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας, όπως δήλωσε ο Vasıf Şahoğlu, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας, ο οποίος διηύθυνε τις ανασκαφές από το 2009 έως το 2019 και επικεφαλής συγγραφέας μιας νέας μελέτης σχετικά με τις ανακαλύψεις.
Το ηφαίστειο της Θήρας εξερράγη περίπου το 1600 π.Χ. και ήταν μια από τις χειρότερες φυσικές καταστροφές στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η έκρηξη εξαφάνισε τη μινωική πόλη Ακρωτήρι στο νησί και τα επακόλουθά της μπορεί να συνέβαλαν στην καταστροφή του μινωικού πολιτισμού στην Κρήτη, περίπου 120 χιλιόμετρα νότια. Η τέφρα από τη Θήρα ίσως έφτασε μέχρι την Αίγυπτο και πιθανόν να προκάλεσε έναν παγκόσμιο ηφαιστειακό χειμώνα που έφτασε μέχρι και την Κίνα.
Παρά την εκτεταμένη καταστροφή και τις δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων που πρέπει να έχασαν τη ζωή τους, έχουν βρεθεί τα λείψανα μόνο ενός άνδρα που θάφτηκε κάτω από τα ερείπια στη Σαντορίνη και τα οποία ανακαλύφθηκαν τον 19ο αιώνα -όπως δήλωσε ο Şahoğlu.
Πολλά θύματα από τουλάχιστον τέσσερα τσουνάμι που έπληξαν τη Μεσόγειο μετά την έκρηξη της Θήρας πιθανότατα παρασύρθηκαν στη θάλασσα. Ίσως οι αρχαιολόγοι να έχουν βρει και άλλα λείψανα από αυτό το γεγονός και να υπέθεσαν λανθασμένα ότι οι άνθρωποι αυτοί σκοτώθηκαν από άλλες αιτίες.
Μπορεί να είναι δύσκολο να δει κανείς τα σημάδια της καταστροφής που προκάλεσε ένα αρχαίο τσουνάμι και συχνά τα σημάδια αυτά μπορούν να επιβεβαιωθούν μόνο από την παρουσία μικροσκοπικών απολιθωμάτων θαλάσσιων ζώων –σύμφωνα με την Μπέβερλι Γκούντμαν-Τσέρνοφ, αρχαιολόγο στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα και επικεφαλής συν-συγγραφέα της μελέτης.
Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα, ο άνδρας ήταν περίπου 17 ετών όταν πέθανε. Σκοτώθηκε από το τσουνάμι και στη συνέχεια ξεβράστηκε σε έναν τοίχο στην πόλη της Εποχής του Χαλκού. Τα λείψανα του σκύλου βρέθηκαν σε κοντινή απόσταση, αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο άνδρας και ο σκύλος ήταν μαζί όταν σκοτώθηκαν, σύμφωνα με την αρχαιολόγο.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι πάνω από το πτώμα του άνδρα είχε σκαφτεί σκόπιμα ένας λάκκος, πιθανώς σε μια προσπάθεια διάσωσής του ή ανάσυρσης του σώματός του για να ταφεί κανονικά. Παρόμοιοι λάκκοι είχαν σκαφτεί και αλλού στην περιοχή, προφανώς αμέσως μετά από τα πρώτα κύματα τσουνάμι.
Ο Şahoğlu δήλωσε ότι η ομάδα θα εξετάσει τα λείψανα χρησιμοποιώντας ανάλυση του DNA τους, ώστε να μάθει περισσότερα για τον νεαρό άνδρα και τον σκύλο. Θα αναζητήσει επίσης, και άλλα ίχνη του τσουνάμι στην περιοχή, ενώ η πρόσφατη ανακάλυψη στο Τσέσμε θα βοηθήσει στην επανεκτίμηση των στοιχείων από τους αρχαιολογικούς χώρους που βρίσκονται κοντά στην περιοχή.
Οι αρχαιολογικές εργασίες στο Τσέσμε έχουν πλέον ολοκληρωθεί και οι αρχές αναμένουν τώρα την έγκριση για την κατασκευή ενός Μουσείου πάνω από τον χώρο για τη διατήρηση των ανασκαφών. Τα ευρήματα της ανασκαφής δημοσιεύθηκαν, στις 4 Ιανουαρίου, στο «Proceedings of the National Academy of Sciences».
