Το Brexit καθορίζει τις εξελίξεις
Με δεδομένο, όπως προαναφέρθηκε, ότι η κύρια αγορά που τροφοδοτεί τουριστικά την Κύπρο είναι η Βρετανία, το επερχόμενο Brexit αναμένεται να προκαλέσει μεγαλύτερες ή μικρότερες αναταράξεις στην τουριστική αγορά της χώρας. Η KPMG εξετάζει δύο σενάρια για τη μελλοντική τουριστική κίνηση στην Κύπρο, ένα αισιόδοξο κι ένα απαισιόδοξο. Ωστόσο, και στα δύο, η τελική πρόβλεψη δείχνει αύξηση της τουριστικής κίνησης έως το 2022, έστω και αναιμική. Ασχέτως των διεθνών εξελίξεων, η κίνηση που η Κύπρος πρέπει να κάνει είναι να ενισχύσει τις τουριστικές δομές, ώστε να επεκταθεί η δυνατότητα φιλοξενίας την περίοδο αιχμής. Η δημιουργία του καζίνο το 2021 είναι ένα έργο που αναμένεται να ενδυναμώσει τις δυνατότητες φιλοξενίας, αλλά και να βοηθήσει την επέκταση της τουριστικής κίνησης στη χώρα.
Επαρκώς ανταγωνιστική με τις γειτονικές χώρες
Προκειμένου να «μετρήσει» την ανταγωνιστικότητα του κυπριακού τουριστικού προϊόντος, η KPMG προχώρησε σε σύγκρισή του με Ελλάδα, Τουρκία, Ισπανία και Ιταλία, λόγω της εγγύτητας, αλλά και του παρεμφερούς τουρισμού που παρουσιάζουν οι χώρες αυτές, τουλάχιστον κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Κύπρο δείχνει να στέκεται πολύ καλά στο τεστ ανταγωνιστικότητας. Από τη μία πλευρά, το φορολογικό κι επενδυτικό πλαίσιο της χώρας αποδεικνύεται ελκυστικό για τοπικούς και διεθνείς επενδυτές. Από την άλλη, η γραφειοκρατία για την έκδοση πολεοδομικής άδειας δόμησης εμφανίζεται ως σοβαρό «αγκάθι» για την Κύπρο, καθώς φιγουράρει στην τελευταία θέση της σχετικής λίστας.
Υπολογίζεται πως στην Κύπρο απαιτούνται περίπου 507 ημέρες, για να ολοκληρωθεί η διαδικασία έκδοσης μιας άδειας δόμησης. Πολύ καλύτερα είναι τα στοιχεία για την αντιμετώπιση του τουρισμού, ως προτεραιότητα, καθώς τόσο ο δημόσιος όσο και ο ιδιωτικός τομέας της χώρας επενδύουν στον κλάδο μεγάλα ποσά. Ωστόσο, χαμηλές είναι οι επιδόσεις στο θέμα των τιμών, εφόσον η Κύπρος κι η Ιταλία εμφανίζονται με τις πιο ακριβές τιμές. Ακόμη, η αεροπορική διασύνδεση του νησιού εμφανίζεται ελλειμματική, σε σχέση με τις άλλες χώρες, ενώ εξαιρετικά πίσω είναι η Κύπρος σε θέματα πολιτιστικού τουρισμού και σε επαγγελματικά ταξίδια.
Πώς «στέκεται» απέναντι στις διεθνείς τάσεις και προκλήσεις
Η εκτεταμένη διάδοση και χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, παγκοσμίως, έχει επηρεάσει και την τουριστική βιομηχανία. Η παρουσία μιας χώρας, τοποθεσίας, τουριστικής δομής στα social media του διαδικτύου παίζει πλέον καθοριστικό ρόλο. Σημαντικές είναι και οι ψηφιακές δυνατότητες που προσφέρει μια τουριστική δομή στους πελάτες της. Επιπλέον, ξενοδοχειακοί όμιλοι σε ολόκληρη την Ευρώπη έχουν ξεκινήσει κι επενδύουν σε εταιρείες – πλατφόρμες που διαθέτουν σπίτια για τουριστική χρήση, τα οποία είναι κατάλληλα εξοπλισμένα και προσφέρουν υπηρεσίες κοντά στο πρότυπο των ξενοδοχείων.
Σε επίπεδο του κυπριακού ΑΕΠ, το 2018 ο τουρισμός ήταν στο 13,1%, έχοντας αυξηθεί κατά 2,7%, σε σύγκριση με το 2017.
Παράλληλα, προβληματισμό προκαλούν οι ενδείξεις ότι κάποιοι τουριστικοί πράκτορες στο διαδίκτυο λειτουργούν αποπροσανατολιστικά απέναντι στους πελάτες, καθώς βάζουν υψηλότερη διαβάθμιση σε καταλύματα, που δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές συνθήκες, λόγω των ποσών που εισπράττουν. Για το συγκεκριμένο θέμα έγινε μεγάλη έρευνα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού και Εμπορίου της Βρετανίας και τα αποτελέσματα έδειξαν ότι σε κάποιες περιπτώσεις οι πληροφορίες που παρουσιάζονταν στους πελάτες για ένα κατάλυμα ήταν ανακριβείς. Ένα ζήτημα που βρίσκεται στο επίκεντρο είναι και το κόστος προσέλκυσης πελατών.
Πολλά ξενοδοχεία, πλέον, κάνουν μετρήσεις, για να εκτιμήσουν την αποτελεσματικότητα που έχουν οι καμπάνιες τους στο διαδίκτυο ή μη, με στόχο να περιορίσουν το σχετικό έξοδο. Υπολογίζεται ότι το μάρκετινγκ για την προσέλκυση πελατών κοστίζει περίπου το 35% των εσόδων από τις τελικές διανυκτερεύσεις. Τέλος, απασχολεί διεθνώς το θέμα του διαδικτύου με τις ψηφιακές πλατφόρμες, όπως η Airbnb, και την επίδραση που θα έχουν μεσοπρόθεσμα στο τουριστικό προϊόν. Στην Κύπρο, η μέση τιμή στην οποία διατίθενται καταλύματα μέσω Airbnb είναι στα 70 ευρώ, τιμή ιδιαίτερα ανταγωνιστική, αν συγκριθεί με τις τιμές στα ξενοδοχεία της χώρας.
«Αχίλλειος πτέρνα» οι χρηματοδοτήσεις
Μία από τις κύριες αδυναμίες της Κύπρου είναι η χρηματοδότηση, σύμφωνα με μελέτη του 2017 που δημοσίευσε το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Ο λόγος είναι η κρίση που το 2013 χτύπησε τον τραπεζικό τομέα της χώρας, ο οποίος τώρα έχει αρχίσει και ανακάμπτει. Παραμένει, όμως, δύσκολη η πρόσβαση των επενδυτών σε κεφάλαια, καθώς, λόγω της κρίσης, έχουν μπει αυστηροί περιορισμοί στις χρηματοδοτήσεις από τις τράπεζες.
Το «κλειδί» στον ολοχρονικό τουρισμό
Είναι σαφές πως κεντρικός στόχος όλων των τουριστικών φορέων της Κύπρου είναι να καθιερωθεί η χώρα ως ετήσιος τουριστικός προορισμός και να επιτύχει τη μεγαλύτερη δυνατή αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος. Μετά την κρίση του 2013, η αναθεώρηση του καθεστώτος υπηκοότητας και ιθαγένειας λειτούργησε υπέρ της προσέλκυσης ξένων επενδυτών στον τουρισμό κι η τάση αυτή συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Οι διαθέσιμες κλίνες και τα ξενοδοχεία 3 αστέρων και άνω έχουν αυξηθεί την τελευταία δεκαετία κατά 7%, ωστόσο, με βάση την αύξηση των αφίξεων και τις προβλέψεις, εκτιμάται πως υπάρχει μεγάλη ανάγκη για ακόμη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα σε καταλύματα στην Κύπρο.
Επίσης, παρατηρείται ανισοκατανομή στις τουριστικές δομές που δεν βοηθάει και τον στόχο του ετήσιου τουρισμού. Στις παραθαλάσσιες περιοχές καταγράφεται κορεσμός καταλυμάτων, σε αντίθεση με περιοχές, όπως η Λευκωσία και το όρος Τρόοδος, που δεν έχουν αξιοποιηθεί όσο θα έπρεπε τουριστικά. Βασική προϋπόθεση, πάντως, είναι να γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις από την κυβέρνηση, που θα επιτρέπουν την πιο εύκολη χρηματοδότηση των επενδυτών από τις τράπεζες και τη διευκόλυνσή τους όσον αφορά το πρόβλημα της γραφειοκρατίας.
«Όπλο» μαρίνες και γκόλφ για την προσέλκυση ποιοτικού τουρισμού
Στην Κύπρο, το τελευταίο διάστημα έχουν δημιουργηθεί πολλές ναυτικές μαρίνες, ενώ πολλές ακόμα βρίσκονται υπό κατασκευή. Το έργο αυτό αποτέλεσε κεντρική επιλογή, σε μια προσπάθεια προσέλκυσης ναυτικού τουρισμού. Με την ολοκλήρωση της κατασκευής των μαρίνων θα διπλασιαστεί η δυνατότητα εξυπηρέτησης σκαφών σε σχέση με σήμερα. Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια να αναδειχτεί η Κύπρος και ως προορισμός για το γκολφ. Σήμερα υπάρχουν στη χώρα, στην περιοχή της Πάφου, τέσσερα ενεργά γήπεδα γκολφ, ενώ άλλα τέσσερα βρίσκονται υπό σχεδιασμό και κατασκευή. Με αυτές τις κινήσεις η Κύπρος επιχειρεί να προσελκύσει τουρίστες με υψηλότερη οικονομική επιφάνεια.
