Kυκλική οικονομία. Mια από τις πλέον δημοφιλείς τάσεις των τελευταίων ετών είναι η κυκλική οικονομία. Ειδικά μετά την Covid-19, τα δεδομένα της διαχείρισης των τροφών άλλαξαν ουσιαστικά. Τα οφέλη είναι πολλά και σίγουρα αξιοπρόσεκτα, με τη βιώσιμη ανάπτυξη να έρχεται στο προσκήνιο δυναμικά!
Toυ Άγγελου Θ. Ζαμάνη
ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ «ΣΕΒΟΝΤΑΙ» ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Η κυκλική οικονομία είναι μια έννοια που χρησιμοποιείται αρκετά το τελευταίο διάστημα. Για την ακρίβεια είναι ένα μοντέλο οικονομίας, διαφορετικό από αυτό που εφαρμόζεται και ισχύει μέχρι σήμερα, δηλαδή το γραμμικό. Στο υπάρχον μοντέλο, τα υποπροϊόντα/απόβλητα που δημιουργούνται στη διάρκεια της παραγωγής ή της κατανάλωσης ενός προϊόντος απλά απορρίπτονται, μολύνοντας το περιβάλλον αλλά και προκαλώντας ταυτόχρονα μια οικονομική «πληγή», καθώς δημιουργείται ένα σημαντικό κόστος στη διαχείρισή τους.
Η κυκλική οικονομία υποστηρίζει το περιβάλλον
Η κυκλική οικονομία, από την άλλη, προωθεί την επαναχρησιμοποίηση αυτών των αποβλήτων/υποπροϊόντων προς παραγωγή νέων προϊόντων με εμπορική αξία. Έτσι, προστατεύεται το περιβάλλον αλλά ταυτόχρονα ευεργετείται και η οικονομία, αφού μειώνεται το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων και δημιουργούνται καινούργια προϊόντα, έχοντας ως πρώτες ύλες τα πρώτα, τα οποία συνήθως προσφέρονται δωρεάν.
H Agrovision είναι μια εταιρεία που, από την αρχή της ίδρυσής της, έχει θέσει ως στόχο να λειτουργεί με βάση τις αρχές της κυκλικής οικονομίας. Πιο συγκεκριμένα, εκτός από τα ποιοτικά προϊόντα τα οποία παράγει –όπως λεβάντα, ελαιόλαδο και κρασί– έχει δομήσει ένα επιχειρηματικό σχέδιο διαχείρισης και επαναχρησιμοποίησης των αποβλήτων/υποπροϊόντων που παράγει. Το σχέδιο στήθηκε ρεαλιστικά, δηλαδή στην αντίληψη πως οι εταιρείες είναι δομές που έχουν ως στόχο το κέρδος. Βάσει αυτού, καμία εταιρεία δεν θα θυσιάσει αυτόν τον στόχο για την εφαρμογή πρακτικών που προστατεύουν το περιβάλλον, ακόμη και εάν οι πρακτικές αυτές είναι θεσμοθετημένες.
Η οινολάσπη ως βάση νέων προϊόντων
Η αρχή εφαρμογής του σχεδίου για την κυκλική οικονομία της εταιρείας έγινε με την οινολάσπη, δηλαδή το στερεό κατάλοιπο της αλκοολικής και μηλογαλακτικής ζύμωσης. Τα περισσότερα οινοποιεία απλά απορρίπτουν την οινολάσπη δημιουργώντας περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως την έκλυση CO2 και τον ευτροφισμό. Στη συγκεκριμένη εταιρεία, αντίθετα, η οινολάσπη διοχετεύτηκε σε ένα δίκτυο επιχειρήσεων προς παραγωγή νέων και εμπορεύσιμων προϊόντων – π.χ. ψωμί, πίτσες, μακαρόνια, σάλτσες, γλυκίσματα κ.ά. Στην ίδια λογική, τα στέμφυλα που απορρίπτονταν κατά τη διαδικασία της οινοποίησης προωθήθηκαν ως ζωοτροφή. Οι παλιοί στύλοι υποστήριξης αμπελιών αντί να πεταχθούν και να καούν, όπως είναι η συνήθης πρακτική, χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία βάσεων στάθμευσης ποδηλάτων, ώστε το οινοποιείο να μετατραπεί σε bike-friendly προορισμό. Τέτοιες βάσεις, επίσης, δωρίστηκαν από την εταιρεία σε σχολεία, ώστε τα παιδιά, δηλαδή οι σημαντικότεροι χρήστες ποδηλάτου, να μυηθούν στις αρχές της κυκλικής οικονομίας.
Mε την κυκλική οικονομία, δημιουργούνται καινούργια προϊόντα, έχοντας ως πρώτες ύλες απόβλητα/υποπροϊόντα, τα οποία συνήθως προσφέρονται δωρεάν.
Το πάρκο κυκλικής οικονομίας και ο βασιλιάς Ξέρξης
Στην ίδια λογική, τα παλιά βαρέλια που απορρίπτονται κατά τη διαδικασία οινοποίησης χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία ενός πάρκου κυκλικής οικονομίας, στη θέση Τράπεζος στην Ιερισσό Χαλκιδικής, με θέμα τον θρόνο του Πέρση βασιλιά Ξέρξη. Σύμφωνα με την παράδοση, κατά τη διάρκεια των εργασιών της διάνοιξης της διώρυγας του τρίτου ποδιού της Χαλκιδικής (διώρυγα του Ξέρξη) στην εποχή των Περσικών πολέμων, ο βασιλιάς των Περσών Ξέρξης τοποθετούσε τον θρόνο του στη θέση Τράπεζος στην Ιερισσό και επόπτευε τις εργασίες, πίνοντας τον φημισμένο «ακάνθιο οίνο» (Άκανθος ήταν το αρχαίο όνομα της Ιερισσού). Η Agrovision, θέλοντας να αναπαραστήσει αυτή την ιστορία και να επαναφέρει τον ακάνθιο οίνο, δημιούργησε από παλιά βαρέλια ένα θρόνο ύψους δύο μέτρων, τοποθετώντας τον στους αμπελώνες της στη θέση Τράπεζος. Η ενέργεια αυτή, πέραν του περιβαλλοντικού συμβολισμού, στοχεύει στην ύπαρξη ενός επισκέψιμου σημείου με ιστορικά στοιχεία, όπου θα μπορούν να γίνουν και γευστικές δοκιμές κρασιού, ενισχύοντας έτσι το τουριστικό προϊόν της γύρω περιοχής.
Οι καταναλωτές-συνεργάτες
Θέλοντας, στη συνέχεια, να κάνει και τους καταναλωτές των προϊόντων της μέρος της προσπάθειας για την προστασία του περιβάλλοντος, η εταιρεία τοποθέτησε σε πολλά σημεία πώλησης του κρασιού της δοχεία, προκειμένου να αποθηκεύονται σε αυτά οι φελλοί από τα μπουκάλια που ανοίγονται. Οι φελλοί αυτοί μετατρέπονται σε έργα τέχνης και επιστρέφονται και πάλι στα σημεία πώλησης, ώστε ο καταναλωτής να μετέχει αλλά και να βλέπει τα αποτελέσματα της προσπάθειας στην οποία έχει μετάσχει.
Κυκλική οικονομία και ενίσχυση του τουρισμού
Η τελευταία δράση αφορά τη δημιουργία μια υποθαλάσσιας κάβας, που θα έχει διττό σκοπό. Ο πρώτος θα σχετίζεται με την παλαίωση του κρασιού σε συγκεκριμένα βάθη στον βυθό της θάλασσας. Ο δεύτερος θα αφορά τη δημιουργία ενός χώρου με καταδυτικό ενδιαφέρον, ο οποίος θα ενισχύσει με τη σειρά του και πάλι το τουριστικό προϊόν της περιοχής.
Το σύνολο αυτών των δράσεων επέτρεψε στην εταιρεία Agrovision να μειώσει δραστικά τον όγκο των αποβλήτων/υποπροϊόντων της, να δημιουργήσει μια «οικολογική κουλτούρα» στην περιοχή γύρω από την έδρα της και ταυτόχρονα να προσεγγίσει το σύνολο των ευαισθητοποιημένων καταναλωτών, που δεν ψωνίζουν απλά ένα προϊόν, αλλά εστιάζουν στην ταυτότητά του, στον τρόπο παραγωγής του αλλά και στην οικολογική συνείδηση του παραγωγού.
