Καφές και γάλα. Ο χώρος του καφέ, με το απαραίτητο συνοδευτικό του, το γάλα, δεν έχει μείνει ανεπηρέαστος από την πανδημία. Οι καταναλωτικές συνήθειες έχουν αλλάξει, συμπαρασύροντας και το αγαπημένο ρόφημα.
του Γιάννη Αποστολόπουλου
Οι κυρίαρχες τάσεις
Η πανδημία του κορωνοϊού επηρέασε αρνητικά και την αγορά της καφεστίασης, ωστόσο γενικότερα το εμπόριο του καφέ δεν δέχθηκε τόσο μεγάλο πλήγμα, όσο άλλοι τομείς της εστίασης. Ένας λόγος είναι ότι πολλές επιχειρήσεις που πωλούν καφέ, είχαν ήδη delivery, αλλά κι όσες δεν είχαν μπόρεσαν γρήγορα να το δημιουργήσουν. Επίσης, το lockdown δεν απέτρεψε τους περισσότερους ανθρώπους να παραγγέλνουν και να πίνουν καφέ, αντίθετα το φαινόμενο εντάθηκε στη διάρκεια της καραντίνας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα το αντιμετώπισαν οι καφετέριες που βασίζονται για τα έσοδά τους κυρίως στα φυσικά καταστήματα και λιγότερο στο take away ή στο delivery. Παρ’ όλα αυτά, και ο χώρος του καφέ με το απαραίτητο συνοδευτικό του, το γάλα, δεν έχει μείνει ανεπηρέαστος από την πανδημία. Οι καταναλωτικές συνήθειες έχουν αλλάξει, συμπαρασύροντας και τον καφέ. Η βιωσιμότητα, η επιλεκτικότητα κι η εμπειρία της κατανάλωσης καφέ, περισσότερο εντός οικίας συγκριτικά με το παρελθόν, αναδύονται ως οι κυρίαρχες τάσεις στην κατανάλωση του αγαπημένου ροφήματος για την επόμενη διετία τουλάχιστον.
“Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα θέλουν να γνωρίζουν από πού προέρχεται ο καφές που πίνουν”
«Κλειδί» η βιωσιμότητα
Το θέμα της βιωσιμότητας απασχολεί τόσο τις κοινωνίες, όσο και τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Το ξέσπασμα της πανδημίας λειτούργησε ενισχυτικά στην προώθηση λύσεων για τη βιωσιμότητα κι αυτό παίζει και αναμένεται να παίξει ακόμη πιο σημαντικό ρόλο στο μέλλον για την εμπορία και διάθεση του καφέ. Επιπλέον, το κομμάτι αυτό επηρεάζουν κι οι εξελίξεις για τα πλαστικά μιας χρήσης, ένα ζήτημα με το οποίο θα ασχοληθούμε αναλυτικά παρακάτω.
Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα είναι ευαισθητοποιημένοι σχετικά με το τι καταναλώνουν και τι αντίκτυπο έχει στο περιβάλλον. Θέλουν να γνωρίζουν από πού προέρχεται ο καφές που πίνουν και πόσο περιβαλλοντικά φιλική είναι η παραγωγή του. Σύμφωνα με διεθνή έρευνα, που πραγματοποίησε η Global Data, περισσότερο από το 43% των ερωτηθέντων παγκοσμίως δήλωσε ότι οι φιλικές για το περιβάλλον πρακτικές κι η κοινωνική υπευθυνότητα παίζουν κεντρικό ρόλο για τις καταναλωτικές επιλογές τους. Ο παράγοντας αυτός, ιδίως στον καφέ, έχει σημασία, καθώς συνήθως οι χώρες παραγωγής δεν διαθέτουν την καλύτερη εργασιακή και περιβαλλοντική νομοθεσία, η οποία επίσης είναι ζήτημα το πότε και πώς εφαρμόζεται. Για τον λόγο αυτό, πολλές εταιρείες από μόνες τους πραγματοποιούν καμπάνιες για την προστασία των παραγωγών καφέ ή εντάσσονται σε πρωτοβουλίες, όπως η συμμαχία για το δίκαιο εμπόριο. Οι κινήσεις αυτές, εκτός του ότι έχουν ουσία, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο μάρκετινγκ κι από τις επιχειρήσεις καφεστίασης.
Επιλεκτικότητα στις ποικιλίες
Οι Έλληνες καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες καφέ ετησίως. Κατά μέσο όρο πίνουμε δύο καφέδες ημερησίως, με τη μεγαλύτερη κατανάλωση να είναι εντός της Αττικής, σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα. Η Ελλάδα, μάλιστα, είναι από τις χώρες με την υψηλότερη κατά κεφαλήν κατανάλωση καφέ στον κόσμο. Συγκεκριμένα, καταναλώνονται 5 δισ. κούπες συνολικά, που αντιστοιχούν σε 510 κούπες καφέ ανά άτομο. Η καλή και στενή σχέση του Έλληνα με τον καφέ τον έχει οδηγήσει στην αναζήτηση και πιο ιδιαίτερων και premium ποικιλιών, όπως η Arabica, ή στην αναζήτηση καφέ από συγκεκριμένες χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, προκειμένου να βρει τη γεύση που του ταιριάζει και τον ικανοποιεί περισσότερο. Ας σημειωθεί, επίσης, ότι σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, βασικότερο κριτήριο με το οποίο οι καταναλωτές διαλέγουν κατάστημα για να αγοράσουν τον καφέ τους είναι η ποιότητα του προϊόντος, με 6 στους 10 να προτάσσουν αυτό το κριτήριο ως καθοριστικό για την επιλογή τους.
Για τον λόγο αυτό, οι περισσότερες εταιρείες, αλλά και τα καταστήματα διαφημίζουν την προέλευση του καφέ που προσφέρουν και τα γευστικά προφίλ που έχουν τα προϊόντα τους. Η συγκεκριμένη τάση που αναπτύσσεται έντονα τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά όλο τον κόσμο. Η διαφοροποίηση που υπάρχει σε εμάς είναι ότι οι Έλληνες δείχνουν να εμπιστεύονται περισσότερο το καφέ της γειτονιάς τους, παρά τις μεγάλες αλυσίδες καφεστίασης, τουλάχιστον συγκριτικά με το εξωτερικό. Όπως και να ‘χει, έρευνες έχουν δείξει ότι ο Έλληνας σήμερα αγοράζει όλη την εμπειρία καφέ και όχι απλώς ένα προϊόν, κι είναι διατεθειμένος να πληρώσει και κάτι παραπάνω, αν τον ικανοποιεί το αποτέλεσμα. Το φαινόμενο αυτό το εντείνει και το γεγονός ότι η απόλαυση ενός καλού καφέ έχει προσιτό κόστος για τους περισσότερους, και στην πράξη, λόγω της γενικότερης οικονομικής δυσχέρειας, είναι από τις λίγες απολαύσεις που μπορεί να έχει ο μέσος άνθρωπος σε καθημερινή βάση, χωρίς να ρίχνει έξω τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
