Η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών (IATA) έδωσε στην δημοσιότητα νέες εκτιμήσεις για τον οικονομικό αντίκτυπο που ενδεχόμενα θα έχει η επιδημία του κορονοϊού στις διεθνείς αερομεταφορές και κατ’ επέκταση στην διεθνή τουριστική κίνηση. Η IATA τώρα εκτιμά ότι το 2020 τα έσοδα για τις αεροπορικές εταιρείες θα δεχθούν σημαντικό πλήγμα που κυμαίνεται από τα 63 δισεκατομμύρια δολάρια στο αισιόδοξο σενάριο που ο ιός δεν εξαπλωθεί περαιτέρω, και στα 113 δισεκατομμύρια δολάρια αν ο ιός εμφανιστεί και σε άλλες χώρες και τα κρούσματα αυξηθούν. Δεν υπάρχουν προς το παρόν εκτιμήσεις για τις συνέπειες στην διακίνηση εμπορευμάτων μέσω αεροπλάνων.
Σε προηγούμενη ανάλυση της IATA που διεξήχθη στα τέλη Φεβρουαρίου οι οικονομικές απώλειες υπολογίζονταν λίγο πάνω από τα 29 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο λόγος ήταν πως ο κορονοϊός εκείνη τη στιγμή έπληττε κυρίως την Κίνα και οι εκτιμήσεις γινόντουσαν με βάση τις συνέπειες που θα υπήρχαν στις αγορές που σχετίζονται άμεσα με την ασιατική χώρα. Από τότε ο κορονοϊός έχει εξαπλωθεί σε περισσότερες από 80 χώρες του κόσμου, οι ακυρώσεις εισιτηρίων έχουν πολλαπλασιαστεί ραγδαία και επηρεάζουν πολλές περισσότερες αερογραμμές πέρα από την Κίνα.
Επιπλέον τα χρηματιστήρια διεθνώς αντέδρασαν με πολύ έντονο τρόπο σε αυτά τα δεδομένα. Οι μετοχές των αερογραμμών έχουν καταγράψει απώλειες κατά μέσο όρο που φθάνουν στο 25% από το ξέσπασμα της επιδημίας. Στην επιδημία του SARS το 2003 οι αντίστοιχες απώλειες ήταν κατά 21% χαμηλότερες. Η χρηματιστηριακή πτώση έχει ήδη προκαλέσει σοκ στα έσοδα των αεροπορικών εταιρειών για φέτος, με τις ζημιές να είναι ήδη πολύ μεγαλύτερες από αυτές που υπολογιζόταν στην ανάλυση της IATA του Φεβρουαρίου.
Με βάση τα παραπάνω και την κατάσταση όπως εξελίσσεται με τον κορονοϊό η IATA προχώρησε σε δύο νέα σενάρια για τις αερομεταφορές, τα οποία πάντως τονίζεται πως είναι εκτιμήσεις και όχι προβλέψεις και οι οποίες εκτιμήσεις θα αναπροσαρμόζονται αναλόγως των εξελίξεων και των δεδομένων που θα προκύπτουν.
Σενάριο 1ο: Περιορισμένη εξάπλωση του κορονοϊού
Αυτό το σενάριο περιλαμβάνει τις αγορές που έχουν περισσότερα από 100 επιβεβαιωμένα κρούσματα κορονοϊού, όπως αυτά είχαν καταγραφεί έως τις 2 Μαρτίου και προϋποθέτει την επιβράδυνση της μετάδοσης. Συμπεριλαμβάνει ωστόσο την πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στις αγορές της Βόρειας Αμερικής, της Ασίας και της Ευρώπης.
Στην παραπάνω περίπτωση οι απώλειες που αναμένεται να καταγραφούν σε αριθμούς επιβατών εξαιτίας του κορονοϊού είναι: Κίνα -23%, Ιαπωνία -12%, Σιγκαπούρη -10%, Νότια Κορέα -14%, Ιταλία -24%, Γαλλία -10%, Γερμανία -10% και Ιράν -16%. Στις υπόλοιπες χώρες της Ασίας η πτώση υπολογίζεται κατά μέσο όρο στο -11% και στην υπόλοιπη Ευρώπη στο -7%.
Σε διεθνές επίπεδο η κάμψη στην επιβατική κίνηση αναμένεται να είναι στο 11% που οικονομικά μεταφράζεται στο ποσό των 63 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Από αυτό το ποσό τα 22 δισεκατομμύρια δολάρια αναλογούν στην Κίνα, ενώ τα 47 δις. δολάρια συνολικά στην Ασία.
Σενάριο 2Ο: Εκτεταμένη εξάπλωση του κορονοϊού
Στο δεύτερο και ομολογουμένως πιο απαισιόδοξο σενάριο, ακολουθείται η ίδια μεθοδολογία, όμως συμπεριλαμβάνει και τις αγορές που είχαν έως τις 2 Μαρτίου τουλάχιστον 10 επιβεβαιωμένα κρούσματα κορονοϊού. Να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο, πως η ελληνική αγορά δεν έχει συμπεριληφθεί σε αυτό το σενάριο, καθώς μόλις σήμερα 5 Μαρτίου ανήλθαν σε 10 τα επιβεβαιωμένα κρούσματα Covid-19 στην χώρα μας. Με βάση λοιπόν τα παραπάνω η πτώση στην επιβατική κίνηση αναμένεται στο 19% που ισούται με απώλεια εσόδων ύψους 113 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το νούμερο είναι πραγματικά τρομακτικό και στην απευκταία περίπτωση που το δούμε να πραγματοποιείται η ζημιά θα είναι ανάλογη με αυτή που βίωσε ο κλάδος των αερομεταφορών στο ξέσπασμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης το 2008.
Το αντιστάθμισμα
Στη θετική πλευρά των πραγμάτων, όσο μπορεί να το πει κανείς αυτό, είναι η σημαντική πτώση στην τιμή των καυσίμων που έχει καταγραφεί από την αρχή του έτους . Το βαρέλι Brent έχει υποχωρήσει κατά 13 δολάρια. Η εξέλιξη αυτή μπορεί να περικόψει κατά 28 δισεκατομμύρια δολάρια σε συνδυασμό με τις περικοπές που αναμένεται να παρουσιαστούν στις διεθνείς πτήσεις. Το γεγονός αυτό θα είναι μια ανακούφιση για τις αεροπορικές εταιρείες που πάντως δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να ισοφαρίσει τις απώλειες από την εξάπλωση του κορονοϊού. Θα πρέπει όμως να σημιεώθεί ότι οι ασφαλίσεις έναντι κινδύνων θα καθυστερήσει τις συνέπειες και το εύρος τους για πολλές αεροπορικές εταιρείες.
Ο Γενικός Διευθυντής της IATA Alexandre de Juniac σημειώνει ότι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με τον κορονοϊό δεν έχει προηγούμενο. Μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες οι προοπτικές των αερομεταφορών διεθνώς στράφηκαν δραματικά προς το χειρότερο. Πολλές αεροπορικές εταιρείες παίρνουν μέτρα για να περιορίσουν τις ζημιές και να μειώσουν τα κόστη. Η IATA καλεί τις κυβερνήσεις να στηρίξουν τις αερογραμμές λαμβάνοντας μέτρα στήριξης των εταιρειών, όπως πχ με φοροελαφρύνσεις ή με μείωση των χρεώσεων.
