«Σπάνιο» είδος οι ξεναγοί σε μία χώρα που υποδέχεται 30 εκατ. τουρίστες και η ανεργία βρίσκεται στα ύψη. Ελλάδα, μία χώρα γεμάτη αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία, μουσεία, αρχαιότητες και ιστορικά σημεία αναφοράς, που τα τελευταία χρόνια έχει φτάσει στη ρεαλιστική διαπίστωση ότι ο τουρισμός αποτελεί την πλέον αξιόπιστη παραγωγική μηχανή της οικονομίας. Αρχαιότητες και τουρισμός, συνδυασμός που… σκοτώνει. Σωστά; Ασφαλώς! Άρα, ως χώρα αξιοποιείς τα ανταγωνιστικά σου πλεονεκτήματα και φροντίζεις να αναπτύξεις τα διαθέσιμα «όπλα» σου. Σωστά; Λάθος! Χαρακτηριστικό παράδειγμα; Οι ξεναγοί.
Μπορεί να μην αποτελεί το πλέον ασφαλές και ορθό κριτήριο, εντούτοις ταιριάζει ιδανικά στην περίσταση. Φέτος, λοιπόν, εκτιμάται πως επισκέφτηκαν τη χώρα μας περί τα 30 εκατομμύρια τουρίστες. Στο μυαλό της πλειονότητας των τελευταίων η Ελλάδα συνδέεται άμεσα με δύο βασικές έννοιες: «ιστορία – αρχαιολογία» και «ήλιος και θάλασσα». Παράλληλα, η πραγματοποίηση επισκέψεων σε μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους, θέατρα, πεδία μαχών, χώρους λατρείας κ.ά. βρίσκεται δεόντως ψηλά στη λίστα των must-do της καθημερινότητας των τουριστών. Κατ’ επέκταση, οι ανάγκες σε υπηρεσίες και ανθρώπους με ειδίκευση στην ξενάγηση θεωρείται κάτι παραπάνω από έντονη.
Πώς αντιμετωπίζεται μία τέτοια προ-οπτική απασχόλησης; Με αυξημένα επίπεδα ενδιαφέροντος για τη συγκεκριμένη πρόταση επαγγελματικής αποκατάστασης –όπως η λογική πρεσβεύει– και, κατ’ επέκταση, αντίστοιχη αντιμετώπιση από την πλευρά της Πολιτείας με την υποδοχή εκατοντάδων ενδιαφερόμενων σε πολλαπλές σχολές ξεναγών, οι οποίες λειτουργούν σε μία σειρά από πόλεις της πατρίδας μας –και δη σε όσες έχουν σημαντικό αρχαιολογικό πλούτο– προκειμένου να συνδεθούν άμεσα οι σπουδές με την επιτόπια πρακτική εφαρμογή των θεωρητικών γνώσεων.
Η λύση στον «γρίφο» –εν πολλοίς– κρύβεται στις Σχολές Ξεναγών. Για την ακρίβεια, στη μοναδική Σχολή Ξεναγών, η οποία εδρεύει στην Αθήνα, καθώς όσες άλλες υπήρχαν (σε Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο Κρήτης και Κέρκυρα) παραμένουν κλειστές! Κάτι, εξάλλου, που συνέβαινε και με αυτή των Αθηνών μέχρι και το 2017!
Σίγουρα αυτό γίνεται, αλλά σε κάποια άλλη χώρα! Γι’ ακόμη μία φορά, η λογική του παραλόγου έρχεται δυναμικά στο προσκήνιο με αφορμή τις σχολές ξεναγών, οι οποίες επηρεάζουν άμεσα την προσφορά ποιοτικών υπηρεσιών, τον βαθμό εξυπηρέτησης των τουριστών και, εντέλει, το παρεχόμενο τουριστικό προϊόν της χώρας. Βλέπετε, ο αριθμός των διπλωματούχων ξεναγών είναι τόσο περιορισμένος που δεν επαρκεί για να καλύψει τη ραγδαία αυξανόμενη ζήτηση. Μάλιστα, καθώς τελευταία η Αθήνα δείχνει να μεταβάλλεται σε δημοφιλή αστικό προορισμό, οι ανάγκες και η ζήτηση για ξεναγούς είναι πιο έντονη από ποτέ!
Η προσφορά, όμως, παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα η πλειονότητα των τουριστών να μην εξυπηρετείται, οι ξεναγοί να εργάζονται «γεμάτα» οκτάωρα επί συνεχόμενες ημέρες, ενώ νομοτελειακά η παρεχόμενη ποιότητα να φθίνει. Εάν αναρωτιέστε τι συμβαίνει… πίσω από τις κουρτίνες, πράγματι, η λύση στον «γρίφο» –εν πολλοίς– κρύβεται στις Σχολές Ξεναγών. Για την ακρίβεια, στη μοναδική Σχολή Ξεναγών, η οποία εδρεύει στην Αθήνα, καθώς όσες άλλες υπήρχαν (σε Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο Κρήτης και Κέρκυρα) παραμένουν κλειστές! Κάτι, εξάλλου, που συνέβαινε και με αυτή των Αθηνών μέχρι και το 2017! Αποτέλεσμα; Οι 40 σπουδαστές που φοιτούν σε αυτή να «βγουν» στην αγορά εργασίας… του χρόνου! Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με βάση μία λογική χρονολογική σειρά…
Το 2010, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε συμπεριλάβει στη λίστα των σχετικών επαγγελμάτων που θα έπρεπε να «ανοίξουν» και αυτό των ξεναγών. Υπό αυτό το πρίσμα, το ελληνικό κράτος θεώρησε σκόπιμο να βάλει «λουκέτο» στις τέσσερις σχολές ξεναγών που λειτουργούσαν τότε (Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Ηράκλειου Κρήτης και Κερκύρας), «αντικαθιστώντας» τες με μία λογική δίμηνων σεμιναρίων –κάτι σαν crash courses–, τα οποία, ωστόσο, απευθύνονταν αποκλειστικά σε απόφοιτους ΑΕΙ και δη συγκεκριμένων σχολών. Το ενδιαφέρον υπήρξε μέτριο, ενώ ακόμη πιο χαμηλά ήταν τα μεγέθη όσων τελικά αποφάσισαν να ασχοληθούν ενεργά με το συγκεκριμένο επάγγελμα.