Η HOTREC, ο σύνδεσμος Ξενοδοχείων, Εστιατορίων και καφέ στην Ευρωπαϊκή Ενωση, και η EFFAT, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συνδικάτων στον Τομέα των Τροφίμων, της Γεωργίας και του Τουρισμού αναγνωρίζοντας την έλλειψη δεξιοτήτων και εργατικού δυναμικού μεταξύ των βασικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο κλάδος της φιλοξενίας προχώρησαν σε κοινή διακήρυξη στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρουν:
– Η έλλειψη δεξιοτήτων και εργατικού δυναμικού επηρεάζει έντονα τον τομέα της φιλοξενίας.
– Προκειμένου να ξεπεραστούν οι προκλήσεις, η EFFAT και η HOTREC συμφωνούν ότι ο κοινωνικός διάλογος και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέρος της λύσης, συγκεκριμένα με:
- Διαπραγμάτευση όρων απασχόλησης
- Προώθηση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης
- Παροχή προστατευτικού πλαισίου για την κινητικότητα των μεταναστών εργαζομένων τρίτων χωρών.
- Οι κοινωνικοί εταίροι βασίζονται στα θεσμικά όργανα της ΕΕ και στις εθνικές κυβερνήσεις για να υποστηρίξουν τους κοινωνικούς εταίρους στην εξεύρεση λύσεων για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.
Στην ανακοίνωση περιλαμβάνονται ενδιαφέροντα στοιχεία και μεγέθη όπως:
- H έλλειψη δεξιοτήτων και εργατικού δυναμικού είναι μεταξύ των βασικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο κλάδος της φιλοξενίας
- Ο κλάδος συμβάλλει σημαντικά στην οικονομία της ΕΕ. Δημιουργεί θέσεις εργασίας και ανάπτυξη. Είναι ένας τομέας χωρίς αποκλεισμούς που προωθεί την ισορροπία των φύλων και παρέχει πολλές πρώτες εργασιακές εμπειρίες στους νέους.
- Η Hospitality αποτελείται από σχεδόν 2 εκατομμύρια επιχειρήσεις, το 90% των οποίων είναι μικρού μεγέθους (δηλαδή απασχολούν λιγότερα από 10 άτομα). Ο κλάδος απασχολεί 10 εκατομμύρια ανθρώπους.
- Επιπλέον, το 30% των εργαζομένων στον κλάδο είναι σχετικά ανειδίκευτοι, σε σύγκριση με το 16% στη συνολική οικονομία,
- Επιπλέον, το 19% των εργαζομένων είναι ηλικίας κάτω των 25 ετών έναντι 8% στη συνολική οικονομία.
Ωστόσο, για πολλά χρόνια ο κλάδος υποφέρει από ελλείψεις δεξιοτήτων. Κατά μέσο όρο, από τον τομέα λείπει επί του παρόντος μεταξύ 10% και 20% του εργατικού δυναμικού στην ΕΕ σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019. Δυστυχώς, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλοί εργαζόμενοι εγκατέλειψαν τον κλάδο, καθώς η ανάκαμψη ήταν αβέβαιη.
Η αύξηση της ζήτησης αμέσως μετά τον COVID βοήθησε στην ταχεία ανάκαμψη του κλάδου. Ωστόσο, το οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο παραμένει πολύ ασταθές, με υψηλό πληθωρισμό, υψηλές τιμές ενέργειας και κλίμα πολέμου στις γειτονικές χώρες της ΕΕ που δημιουργούν αστάθεια και μεγαλύτερη πίεση στις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους.
Η HOTREC και η EFFAT συμφωνούν ότι οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων έχουν επιζήμιες συνέπειες τόσο για τις εταιρείες όσο και για τους εργαζόμενους.
Στον τομέα της φιλοξενίας, οι εργαζόμενοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, είναι το πιο σημαντικό κεφάλαιο και είναι καθοριστικοί για την επιτυχία και τη βιωσιμότητα κάθε επιχείρησης.
Οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού μπορεί να αποδυναμώσουν την οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των μικρότερων, αναγκάζοντάς τες να αλλάξουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει, σε ορισμένες περιπτώσεις, σε κλείσιμο επιχειρήσεων και απολύσεις. Οι εργαζόμενοι που μένουν στις εταιρείες κινδυνεύουν να υποστούν μεγάλο φόρτο εργασίας και υψηλή πίεση.
Οι Ιδιαιτερότητες του Τομέα της Φιλοξενίας
Ο τομέας είναι ανοιχτός 365 ημέρες το χρόνο, 24 ώρες για να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των πελατών. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί εργαζόμενοι πρέπει να εργάζονται άτυπες ώρες (συμπεριλαμβανομένου του Σαββατοκύριακου ή των αργιών). Οι κοινωνικοί εταίροι συνιστούν στις εταιρείες να οργανώνουν την εργασία τους με τρόπο που να σέβεται τη διαθεσιμότητα και τις προτιμήσεις των εργαζομένων, καθώς και τις ανάγκες της εταιρείας.
- Η ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής πρέπει να προωθείται και να γίνεται σεβαστή, όσο το δυνατόν περισσότερο.
- Ελκυστικοί μισθοί και συνθήκες εργασίας συνιστώνται ιδιαίτερα από τους κοινωνικούς εταίρους, ως τρόπος προσέλκυσης και διατήρησης του εργατικού δυναμικού.
Αυτό θα πρέπει να γίνει με την προώθηση και τον πλήρη σεβασμό των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε διαφορετικά επίπεδα και την ισχύουσα εθνική νομοθεσία. Ωστόσο, πρέπει να διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα του κλάδου, προκειμένου να επιτραπεί στις εταιρείες να έχουν την οικονομική ικανότητα να προτείνουν ελκυστικές προσφορές στους εργαζομένους τους.
Οι κοινωνικοί εταίροι συνιστούν επίσης την προώθηση του τομέα της φιλοξενίας ως ασφαλούς τόπου εργασίας, μέσω διαδικασιών ευαισθητοποίησης, αξιολόγησης κινδύνου, κατάρτισης, αναφοράς και επίλυσης προβλημάτων, με τη συμμετοχή κοινωνικών εταίρων σε εθνικό επίπεδο. Κάθε μορφή βίας, εάν υπάρχει, πρέπει να απαγορευτεί και όλοι οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες πρέπει να προστατεύονται.
Δεξιότητες και επαγγέλματα που παρουσιάζουν ελλείψεις
Μερικές από τις πιο σημαντικές ελλείψεις εργατικού δυναμικού στον κλάδο περιλαμβάνουν την έλλειψη σερβιτόρων, προσωπικού κουζίνας, οικονόμους ξενοδοχείων, ρεσεψιονίστ. Οι δεξιότητες που λείπουν περιλαμβάνουν έλλειψη εξειδίκευσης στην ομιλία διαφορετικών γλωσσών, έλλειψη διαπροσωπικών δεξιοτήτων, έλλειψη ψηφιακής ή πράσινης εξειδίκευσης.
Η EFFAT και η HOTREC συμφωνούν ότι εν όψει της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης, η αναβάθμιση δεξιοτήτων και η αναβάθμιση δεξιοτήτων είναι το κλειδί για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας.
Στην πραγματικότητα:
- Η ψηφιοποίηση του τομέα απαιτεί, και θα συνεχίσει να απαιτεί, νέες ψηφιακές δεξιότητες.
- Η συνέχιση της πράσινης μετάβασης στον τομέα είναι απαραίτητη για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Αλλά μπορεί επίσης να οδηγήσει στην εμφάνιση νέων επιχειρηματικών μοντέλων, στην ανάγκη για πρόσθετες δεξιότητες ή ακόμα και σε κάποιες απολύσεις.
Είναι ζωτικής σημασίας να προβλεφθούν οι αλλαγές, να διασφαλιστεί η πρόσβαση των εργαζομένων σε προγράμματα κατάρτισης, επανεκπαίδευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων και να χρησιμοποιηθεί η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση ως ευκαιρία για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας.
Προτεινόμενες λύσεις
Η HOTREC και η EFFAT συμφωνούν σε ορισμένες από τις λύσεις για να ξεπεραστούν οι ελλείψεις δεξιοτήτων και εργατικού δυναμικού.
Συγκεκριμένα, θεωρούν ότι ο κοινωνικός διάλογος και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εξεύρεση κοινών λύσεων για την αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων, με:
1. Διαπραγμάτευση όρων απασχόλησης που ανταποκρίνονται στις προσδοκίες και τα συμφέροντα των εργοδοτών και των εργαζομένων και προάγουν την εικόνα του κλάδου.
2. Προώθηση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στον τομέα.
3. παροχή ενός προστατευτικού πλαισίου για την κινητικότητα των μεταναστών εργαζομένων τρίτων χωρών για την αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού.
1. Κοινωνικός διάλογος και συλλογικές διαπραγματεύσεις για τις συνθήκες απασχόλησης που ανταποκρίνονται στις προσδοκίες και τα συμφέροντα των εργοδοτών και των εργαζομένων και προάγουν την εικόνα του κλάδου
Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και οι εργοδοτικές ενώσεις, γνωρίζοντας την κατάσταση σε έναν κλάδο και έχοντας δεσμευτεί για δίκαιες και ολοκληρωμένες διαπραγματεύσεις, βρίσκονται στην καλύτερη θέση για να βρουν εξατομικευμένες λύσεις για τις συνθήκες αμοιβής και εργασίας που ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των εργαζομένων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την οικονομική κατάσταση. πιέσεις που αντιμετωπίζουν οι εργοδότες.
Η HOTREC και το EFFAT συμφωνούν ότι οι τομεακές συλλογικές διαπραγματεύσεις πρέπει να ενισχυθούν, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ικανοτήτων για τους κοινωνικούς εταίρους σε χώρες όπου οι συλλογικές διαπραγματεύσεις είναι ανύπαρκτες ή ασθενέστερες.
Επιπλέον, οι κοινωνικοί εταίροι καλούν τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την ακόλουθη νομοθεσία και πρωτοβουλίες:
– Οδηγία (ΕΕ) 2022/2041 σχετικά με τους επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση
– Οδηγία (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Ιουνίου 2019 για τη διαφάνεια και προβλέψιμες συνθήκες εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση
– Οδηγία (ΕΕ) 2019/1158 για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, τονίζοντας ότι οι ποιοτικές και σταθερές θέσεις εργασίας μπορούν να κάνουν τον κλάδο πιο ελκυστικό.
Αυτά θα βοηθήσουν επίσης στην προώθηση της εικόνας του κλάδου, τονίζοντας τις θετικές δεξιότητες που απαιτεί (όπως γλωσσικές και κοινωνικές δεξιότητες) και τις ευκαιρίες που μπορεί να προσφέρει όσον αφορά τη διεθνή κινητικότητα και τα επαγγελματικά μονοπάτια.
2. Προώθηση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στον κλάδο
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ο τομέας της φιλοξενίας είναι παραδοσιακά ένας τομέας που προσφέρει θέσεις εργασίας στους νέους: διαδραματίζει θετικό ρόλο στην ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση των ποσοστών ανεργίας.
Ωστόσο, ο κύκλος εργασιών παραμένει πρόκληση και ο κλάδος δυσκολεύεται να διατηρήσει έμπειρους εργαζομένους.
Η EFFAT και η HOTREC συμφωνούν ότι πρέπει να αναπτυχθούν φιλόδοξες και καινοτόμες στρατηγικές προσόντων και κατάρτισης. Οι κοινωνικοί εταίροι, σε εθνικό επίπεδο, έχουν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο σε στενή συνεργασία με τις κυβερνήσεις και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, Η διακήρυξη αναφέρει μεταξύ άλλων σε αυτό το τμήμα τις ακόλουθες στρατηγικές:
– Εφαρμογή μαθητείας ή παρόμοιας αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης σε χώρες όπου δεν υπάρχουν και προώθηση ποιοτικών μαθητειών.
– Πρόβλεψη των μελλοντικών δεξιοτήτων που απαιτούνται και προώθηση του δικαιώματος των εργαζομένων να εκπαιδευτούν, να αποκτήσουν νέα ειδίκευση και να αναβαθμιστούν.
– Προσφορά προοπτικής σταδιοδρομίας στους εργαζόμενους στη φιλοξενία.
Η HOTREC και η EFFAT προτείνουν:
– Ενίσχυση της αξίας των προσόντων και των θέσεων εργασίας υψηλής ποιότητας στον κλάδο.
– Διευκόλυνση της αναγνώρισης των πιστοποιήσεων και των δεξιοτήτων εντός της ΕΕ, με παράλληλη τήρηση των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών.
– Χρησιμοποίηση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης ως ευκαιρία για τη δημιουργία εξειδικευμένων θέσεων εργασίας και την προσφορά προοπτικών σταδιοδρομίας στους εργαζόμενους.
Από αυτή την άποψη, η HOTREC και η EFFAT μοιράζονται τον κοινό στόχο της ανάπτυξης του τουρισμού ως οικονομικής δραστηριότητας όλο το χρόνο, η οποία θα μειώσει τις αρνητικές επιπτώσεις της εποχικότητας στις τοπικές κοινότητες και τις επιχειρήσεις και θα βελτιώσει την κατάσταση των εργαζομένων που προτιμούν να εργάζονται για μεγαλύτερες περιόδους. του χρόνου (αντί να εργάζονται μόνο σε ορισμένες περιόδους του έτους).
3. Παροχή προστατευτικού πλαισίου για την εργασιακή κινητικότητα μεταναστών εργαζομένων τρίτων χωρών με στόχο την αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού
Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υιοθετήσει πρωτοβουλίες για τη διευκόλυνση της νόμιμης μετανάστευσης υπηκόων τρίτων χωρών προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού (π.χ. EU Talent Pool).
Η HOTREC και η EFFAT συμφωνούν ότι, όταν θα εφαρμοστούν αυτές οι πρωτοβουλίες, οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να συμμετέχουν στη διακυβέρνηση, την εφαρμογή και την παρακολούθηση αυτών των πρωτοβουλιών. Επιπλέον, θα πρέπει να ζητείται η γνώμη των κοινωνικών εταίρων σχετικά με τους καταλόγους ελλείψεων επαγγελμάτων στον τομέα, τόσο σε εθνικό όσο και σε επίπεδο ΕΕ, ιδίως στο πλαίσιο των τομεακών επιτροπών κοινωνικού διαλόγου. Είναι επίσης σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι μετανάστες εργαζόμενοι από τρίτες χώρες τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης σε σύγκριση με τους ημεδαπούς εργαζόμενους στην ΕΕ.
Εν κατακλείδι, καλούμε τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τις εθνικές αρχές να υποστηρίξουν τους κοινωνικούς εταίρους στην εξεύρεση εξατομικευμένων λύσεων για να ξεπεραστούν οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων.
Περισσότερες πληροφορίες καθώς και την κοινή διακήρυξη μπορείτε να βρείτε στο επίσημο site της HOTREC
