Γιώργος Βερνίκος – Γενικός Γραμματέας ΣΕΤΕ. Οφείλουμε να παλέψουμε για έναν τουρισμό με επίκεντρο τον άνθρωπο
Ο Γιώργος Βερνίκος δεν παραλείπει, και συχνά προτάσσει, τη σημασία της σύνδεσης της τουριστικής ανάπτυξης με τον άνθρωπο, την τοπική κοινωνία και την κυκλική και πράσινη οικονομία. Έχοντας επίγνωση ότι αυτά είναι θέματα πάνω στα οποία προβληματίζεται, νοιάζεται και εργάζεται εδώ και χρόνια -από όταν δεν αναφέρονταν σε κάθε ομιλία- ζητήσαμε να μας μιλήσει για τη σημασία τους, τα προβλήματα και την προοπτική τους, καθώς και για τις σχετικές δράσεις του ΣΕΤΕ. Στην ομιλία του στο Συνέδριο του ΚΥΚΛΟΥ ΙΔΕΩΝ «Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ VI- Εθνική στρατηγική και διεθνής περιδίνηση» με θέμα «Ισχύει το στοίχημα των μεταρρυθμίσεων;» ανέφερε τους προβληματισμούς του για τη σπουδαιότητα και τους ανασταλτικούς παράγοντες των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων.
“ Πιστεύω ότι είμαστε στην αρχή μιας νέας ισορροπίας στις εργασιακές σχέσεις. Θα πρέπει να προσεγγίσουμε το θέμα με ανοιχτό μυαλό και διάθεση συνεννόησης. ”
Τουρισμός με επίκεντρο τον άνθρωπο
Όταν μιλάμε για βιώσιμη ανάπτυξη, πρέπει να έχουμε στον νου μας το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Δεν είναι μόνο οι ποσοτικοί δείκτες που καθορίζουν την πορεία. Στην πραγματικότητα, υπάρχει μια συνεχής ανάγκη να βρεθεί η λεπτή ισορροπία ανάμεσα σε συγκρουόμενες έννοιες. Δεν είναι εύκολο, αλλά πρέπει να είναι ξεκάθαρος ο στόχος μας ότι επιζητούμε αυτή την ισορροπία. Σήμερα, παρατηρούμε ότι στην ανάπτυξη κάθε μορφής, πέρα από τα ήδη υπάρχοντα ζητήματα, αναδεικνύεται σημαντικά και το θέμα των εργασιακών σχέσεων. Είναι ένα θέμα που θα γίνεται όλο και πιο έντονο. Πιστεύω, μάλιστα, ότι είμαστε στην αρχή μιας νέας ισορροπίας στις εργασιακές σχέσεις. Θα πρέπει, λοιπόν, να προσεγγίσουμε το ζήτημα με ανοιχτό μυαλό και διάθεση συνεννόησης.
Τα βασικότερα προβλήματα
Ο τουρισμός, εκπροσωπώντας την κυριότερη οικονομική δραστηριότητα της ελληνικής κοινωνίας, έχει ιδιαίτερη ευθύνη στη δημιουργία συνθηκών με επίκεντρο τον άνθρωπο. Σήμερα όλοι συμφωνούν στη σπουδαιότητα του τουρισμού με άξονα την ποιότητα, το περιβάλλον, τον πολιτισμό, την ενίσχυση της τοπικής παραγωγικότητας, την ταξιδιωτική εμπειρία και τη συνύπαρξη με την τοπική κοινωνία. Είναι πρωταρχικής σημασίας το πώς τα επικοινωνούμε όλα αυτά και πώς αντιμετωπίζουμε τα νέα προβλήματα που αναδύονται συνεχώς και τις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις. Οι μεταρρυθμίσεις σήμερα επηρεάζονται -πέρα από τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής, των ανισοτήτων, της απειλής της δημοκρατίας, της γήρανσης του πληθυσμού- επιπρόσθετα από τις γεωπολιτικές εντάσεις, την ενεργειακή κρίση, τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και τη διαφαινόμενη διεθνή ύφεση, με πιθανή τη συρρίκνωση των θέσεων απασχόλησης. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τις μεταρρυθμίσεις, παρόλο που είναι βασικά συμφωνημένες, είναι η υπάρχουσα ιδιοτέλεια για την προάσπιση των προσωπικών συμφερόντων αλλά και των συμφερόντων των ισχυρών ομάδων πίεσης. Κυρίως, όμως, είναι ο διχαστικός φανατισμός, που εντείνεται από τον πολιτικό ανταγωνισμό και την πόλωση, τον φόβο για την αλήθεια και τις επικείμενες εκλογές. Όλα αυτά ακυρώνουν ή καθυστερούν -στην πράξη- τις μεταρρυθμίσεις.
Τελικά, η δημόσια συζήτηση καταλήγει να είναι «εκτός θέματος», όπως πολύ σωστά επισημαίνεται στο Συνέδριο. Η επισήμανση των προβλημάτων δεν αναιρεί την ανάγκη για έγκαιρη και παραγωγική αξιοποίηση των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης ούτε την ανάγκη για μια νέα αναπτυξιακή τροχιά, που να κινείται από τη γνώση και την καινοτομία και να συμβάλλει στη διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Επίσης, είναι σημαντική η δημιουργία ανεξάρτητου και αξιόπιστου παρατηρητηρίου μεταρρυθμίσεων.
Αναπτυξιακά σχέδια και δρομολογημένες μεταρρυθμίσεις
Όλοι σήμερα έχουμε συμφωνήσει για την ανάγκη της προστασίας του περιβάλλοντος, της ψηφιακής μετάβασης, της κατάρτισης και της βιώσιμης ανάπτυξης. Πάντα υπάρχει το θέμα των χρηματοδοτήσεων και το αν οι πόροι είναι αρκετοί για να χρηματοδοτήσουν την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Θεωρώ ότι έχουν προβλεφθεί πόροι προς αυτή την κατεύθυνση, παρόλο που πάντα θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι είναι ανεπαρκείς. Έχει σημασία όμως οι διαθέσιμοι πόροι να διοχετεύονται με δίκαιο και αποτελεσματικό τρόπο.
Ενδεικτικά είναι τα παρακάτω κείμενα αναφοράς:
• Το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021-2025, που συζητήθηκε ευρέως, αποτελεί μια σημαντική θεσμική τομή που αναγνωρίζει την αναγκαιότητα οργάνωσης του επενδυτικού προγραμματισμού και την αξία των δημοσίων επενδύσεων και προτείνει τομείς παρέμβασης με άξονα την πράσινη οικονομία, την ψηφιακή οικονομία, την καινοτομία και την εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού.
• Τους στόχους για βιώσιμη ανάπτυξη 2030 του ΟΗΕ.
• Την κοινή δήλωση του 2018 για το Εθνικό Αναπτυξιακό Σχέδιο (σε συνεργασία και με τη διαΝΕΟσις) και την κοινή δήλωση των κοινωνικών εταίρων και της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών, με την αποδοχή όλων των πολιτικών κομμάτων, με κεντρικούς αναπτυξιακούς στόχους:
1) τη μείωση της ανεργίας και την αύξηση της ποιοτικής απασχόλησης
2) την προσέλκυση καινοτόμων επενδύσεων και τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος
3) την ενίσχυση της εξωστρέφειας και τον εκσυγχρονισμό του παραγωγικού δυναμικού σε όλους τους τομείς της οικονομίας
4) την αναβάθμιση του ανθρώπινου κεφαλαίου και την προσαρμογή των δεξιοτήτων στις σύγχρονες απαιτήσεις
5) τη μείωση της φτώχειας και των ανισοτήτων
6) την προστασία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς μας με ξεκάθαρους κανόνες και σαφείς τρόπους, που θα επιτρέπουν την προστασία των βασικών οικοσυστημάτων, και με δώδεκα βασικούς άξονες παρέμβασης. Μεταξύ τους αναφέρεται ο εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Διοίκησης και η μείωση της γραφειοκρατίας, η απλοποίηση της νομοθεσίας και της πολυνομίας, η βελτίωση της φορολογικής διοίκησης, η ταχεία απονομή της δικαιοσύνης, η ενίσχυση του εγχώριου παραγωγικού δυναμικού, ο επανασχεδιασμός του εκπαιδευτικού συστήματος, η προώθηση και ενίσχυση της έρευνας και η σύνδεσή της με την επιχειρηματικότητα, το αποτελεσματικό και βιώσιμο σύστημα κοινωνικής ασφάλειας και η βελτίωση του ενεργειακού σχεδιασμού.
Καθοριστικός ο ρόλος της τοπικής κοινωνίας και των τοπικών αρχόντων
Οι τοπικές κοινωνίες και οι ηγεσίες που αναδεικνύουν ως τοπικούς άρχοντες έχουν καθοριστικό ρόλο για την τουριστική ταυτότητα κάθε περιοχής. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση όσο πιο εξωστρεφής είναι τόσο πιο πολύ αξιοποιεί όλες τις δυνάμεις της τοπικής κοινωνίας, συνεργάζεται με τις επιχειρήσεις, με τα πολιτιστικά δρώμενα και με καθέναν που συμβάλλει στην ποιότητα αυτού που ονομάζουμε «Τοπική Αυτοδιοίκηση».
Δράσεις του ΣΕΤΕ
Ο ΣΕΤΕ παράγει σημαντικότατο έργο σε όλα τα επίπεδα, στις μελέτες, στις προτάσεις, στην εκπαίδευση, στον δομημένο λόγο, στην επικοινωνία, διεκδικώντας την αξιοσύνη να εκπροσωπεί ως κοινωνικός εταίρος τον τουρισμό. Έχει εκπονήσει και δημοσιοποιήσει τη μελέτη «Ελληνικός τουρισμός 2030», με στόχο να απαντήσει σε όλες τις ανησυχίες και τις ανάγκες που υπάρχουν σήμερα, κυρίως στο σύνολο των αναγκαίων υποδομών που επηρεάζουν την τουριστική δραστηριότητα κατά περιοχή.
