ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΕΠΙΧΕΙΡΩ: Επιλέξιμες Δαπάνες

Βελτίωση της Ενεργειακής Απόδοσης Πολύ Μικρών, Μικρών και Μεσαίων  Επιχειρήσεων Εμπορίου, Υπηρεσιών και Τουρισμού

ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ

Οι επιλέξιμες δαπάνες διακρίνονται σε δαπάνες για την υλοποίηση των επεμβάσεων  ενεργειακής αναβάθμισης, οι οποίες εμπίπτουν στον Γενικό Απαλλακτικό Κανονισμό, και  λοιπές υποστηρικτικές δαπάνες (δηλαδή δαπάνες απαραίτητες για τη σύνταξη, την υποβολή  και την παρακολούθηση της αίτησης καθώς και τον τελικό έλεγχο επίτευξης των ελάχιστων  ενεργειακών στόχων), οι οποίες εμπίπτουν στον Κανονισμό De Minimis.

Επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης

Επιλέξιμες επεμβάσεις είναι ενδεικτικά οι ακόλουθες:

• επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης κτιριακού κελύφους όπως θερμομόνωση αδιαφανών δομικών στοιχείων, αντικατάσταση διαφανών δομικών στοιχείων, εγκατάσταση συστημάτων σκίασης,
• επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης συστήματος φωτισμού, εσωτερικού και εξωτερικού, όπως αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων από νέα τεχνολογίας LED, εγκατάσταση αυτοματισμών σύζευξης τεχνητού με φυσικό φωτισμό, εγκατάσταση  αυτοματισμών μείωσης κατανάλωσης λόγω απουσίας / παρουσίας χρηστών,
• επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε συστήματα θέρμανσης χώρων όπως αντικατάσταση λεβήτων από αντλίες θερμότητας, ενίσχυση θερμομόνωσης δικτύων διανομής, αντικατάσταση τερματικών μονάδων από νέες ενεργειακά  αποδοτικότερες,
• επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε συστήματα ψύξης χώρων όπως αντικατάσταση ψυκτών από νεότερης τεχνολογίας αντλίες θερμότητας ή ψύκτες, ενίσχυση θερμομόνωσης δικτύων διανομής, αντικατάσταση τερματικών μονάδων  από νέες ενεργειακά αποδοτικότερες,
• επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε συστήματα αερισμού χώρων όπως αντικατάσταση Κ.Κ.Μ. από νεότερης τεχνολογίας που διαθέτουν ανάκτηση της ενέργειας του απορριπτόμενου αέρα, ενίσχυση θερμομόνωσης δικτύων διανομής,  αντικατάσταση ανεμιστήρων μονάδων από νέες ενεργειακά αποδοτικότερους που  ελέγχονται από ηλεκτρονικές διατάξεις (inverters),
• επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε συστήματα ζεστού νερού χρήσης όπως αντικατάσταση λεβήτων από αντλίες θερμότητας, ενίσχυση θερμομόνωσης δικτύων διανομής, αντικατάσταση μονάδων αποθήκευσης από νέες ενεργειακά  αποδοτικότερες,
• επεμβάσεις εγκατάστασης συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως ηλιοθερμικά συστήματα, φωτοβολταικά συστήματα, συστήματα αποθήκευσης ενέργειας, μικρές ανεμογεννήτριες και γεωθερμικές Α/Θ συμπεριλαμβανομένων των  γεωεναλλακτών,
• εγκατάσταση συστήματα αυτοματισμού, ελέγχου και διαχείρισης σε τοπικό αλλά σε κεντρικό επίπεδο,
• συστήματα βελτίωσης ποιότητας ισχύος

Δεν είναι επιλέξιμα:

• Εργασίες συντήρησης.
• Κινητά στοιχεία, μη μόνιμου χαρακτήρα (πχ κουρτίνες, εσωτερικές περσίδες, κλπ).
• Λοιπός εξοπλισμός που δε συμβάλει στην ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου.
• Εργοδοτικές εισφορές για κατασκευαστικές εργασίες και οι δαπάνες που αφορούν σε δασμούς, και τέλη.

Αναλυτικά, οι επιλέξιμες κατηγορίες δαπανών οι οποίες θα τύχουν επιχορήγησης στο πλαίσιο  της παρούσας Προδημοσίευσης και οι τυχόν περιορισμοί που θα τις διέπουν, θα ορισθούν  στην αναλυτική Πρόσκληση του Προγράμματος.

Λοιπές υποστηρικτικές Υπηρεσίες  

Στο πλαίσιο της Δράσης είναι δυνατή η χρηματοδότηση των παρακάτω υποστηρικτικών  υπηρεσιών: 

• Υπηρεσίες Ενεργειακού Ελεγκτή, όπως ορίζεται από τον Ν. 4342/2015 και την σχετική Υ.Α. 178679/04.07.2017.
• Υπηρεσίες Ενεργειακού Επιθεωρητή, όπως ορίζεται από το Ν. 4122/2013 και την σχετική Υ.Α. 178581/30-06-2017 για έκδοση Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης (αρχικό και τελικό) για τις περιπτώσεις κτιρίων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής  του ΚΕνΑΚ.
• Ανάπτυξη και Πιστοποίηση συστήματος ενεργειακής διαχείρισης σύμφωνα με το πρότυπο ISO 50001.
• Υπηρεσίες Συμβούλου παρακολούθησης και διαχείρισης.
• Εκπόνηση μελετών και ερευνών κάθε μορφής απαραίτητες για την υλοποίηση της έκθεσης αποτελεσμάτων του ενεργειακού ελέγχου σχετικές με τους σκοπούς της Δράσης. 

Για τις υποστηρικτικές δαπάνες επισημαίνονται τα εξής: 

• Σε κάθε περίπτωση, η τεκμηρίωση για την αναγκαιότητα υλοποίησης των παρεμβάσεων προκύπτει από Ενεργειακό Έλεγχο σύμφωνα με την έννοια του Ν.4342/15 που διενεργείται από Ενεργειακό Ελεγκτή εγγεγραμμένο στο Μητρώο  Ενεργειακών Ελεγκτών. Επισημαίνεται ότι για τις περιπτώσεις των κτιρίων που  εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του απαιτείται η έκδοση Πιστοποιητικού  Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) βάσει του ΚΕνΑΚ που εκδίδεται από Ενεργειακό  Επιθεωρητή, εγγεγραμμένο στο Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών. Επισημαίνεται  ότι επιλέξιμες είναι μόνο οι παρεμβάσεις που περιγράφονται στα προτεινόμενα  σχέδια εξοικονόμησης ενέργειας της έκθεσης αποτελεσμάτων του ενεργειακού  ελέγχου. 
• Η δαπάνη για το κόστος των Ενεργειακών Ελέγχων, των Ενεργειακών Επιθεωρήσεων προς έκδοση Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) για περιπτώσεις κτιρίων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης  Κτιρίων (ΚΕνΑΚ), η δαπάνη του Ενεργειακού Συμβούλου, οιδαπάνες για την

εφαρμογή και πιστοποίηση συστήματος ενεργειακής διαχείρισης, καθώς και τυχόν  δαπάνες απαιτούμενων υποστηρικτών μελετών είναι επιλέξιμες. 

• Οι δαπάνες παροχής υπηρεσιών, παρακολούθησης και διαχείρισης της υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου είναι επιλέξιμες υπό τους ακόλουθους όρους: o Να αφορούν στο χρονικό διάστημα από την ημερομηνία δημοσίευσης της  πρόσκλησης και μέχρι την ολοκλήρωση της επένδυσης. 

o Οι πιθανές δαπάνες διαμονής, μετακίνησης και λοιπές δαπάνες ταξιδιών των  συμβούλων περιλαμβάνονται στη συνολική αμοιβή τους και δεν είναι επιλέξιμες ως διακριτές δαπάνες. 

• Οι επιλέξιμες επιχορηγούμενες δαπάνες για τις συμβουλευτικές / υποστηρικτικές εργασίες στο σύνολό τους δε δύναται να υπερβαίνουν το επτά τοις εκατό (7%) του επιλέξιμου συνολικού Π/Υ του επενδυτικού σχεδίου, με ανώτατο σύνολο  υποστηρικτικών δαπανών τις 30.000 €. 
• Η τελική επιλεξιμότητα των δαπανών συνδέεται άμεσα με την κάλυψη του ενεργειακού στόχου που τίθεται είτε μέσω της έκθεσης αποτελεσμάτων του ενεργειακού ελέγχου είτε μέσω των εκθέσεων ολοκλήρωσης εργασιών και του  πλάνου μέτρησης και επαλήθευσης που οφείλει να υποβάλλονται ως παραδοτέα και  θα ελέγχονται απολογιστικά μετά το πέρας των επεμβάσεων και σε κάθε περίπτωση  πριν την τελική δόση εκταμίευσης του έργου. 

Γενικές επισημάνσεις για τις δαπάνες  

• Δεν θεωρείται επιλέξιμο για συγχρηματοδότηση, επενδυτικό σχέδιο του οποίου οι δαπάνες πραγματοποιούνται πριν από τον χρόνο έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών. Έναρξη εργασιών πριν την υποβολή της αίτησης χρηματοδότησης έχει ως  αποτέλεσμα την απόρριψη της αίτησης για το σύνολο της πρότασης. 
• Να εξασφαλιστούν (όπου απαιτείται) και να προσκομιστούν οι απαιτούμενες άδειες για τις εκτελούμενες εργασίες σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
• Δεν είναι επιλέξιμες οι δαπάνες που αφορούν σε προμήθεια παραγωγικού εξοπλισμού. 
• Δεν είναι επιλέξιμες οι δαπάνες που αφορούν σε δασμούς, φόρους, τέλη, έξοδα αμοιβών εκτελωνιστή και εκτελωνισμού.
• Τα υλικά και τα συστήματα που θα χρησιμοποιηθούν για τις παρεμβάσεις πρέπει να φέρουν πιστοποίηση των ενεργειακών χαρακτηριστικών τους.
• Ο προμηθευόμενος εξοπλισμός πρέπει να είναι σύγχρονος, καινούργιος κι αμεταχείριστος και στην κυριότητα της επιχείρησης.
• Όλες οι δαπάνες θα εξετάζονται για την επιλεξιμότητά τους, το εύλογο του κόστους καθώς και για τη σκοπιμότητά τους σε σχέση με την επιχείρηση κατά τη διαδικασία επαλήθευσης – πιστοποίησής τους. Σε περίπτωση που οι δαπάνες που  πιστοποιούνται δεν κριθούν επιλέξιμες, εύλογες ή/και σχετικές με την επιλέξιμη  δραστηριότητα της επιχείρησης κατά την πιστοποίηση τους, θα γίνεται δεκτό μόνο  το ποσό που χαρακτηρίζεται ως επιλέξιμο, εύλογο και σχετικό.
• Ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) είναι επιλέξιμη δαπάνη, εφ’ όσον ο Δικαιούχος δεν έχει δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ σύμφωνα με τις διατάξεις του κώδικα ΦΠΑ όπως εκάστοτε ισχύει. Ειδικότερα, είναι επιλέξιμη δαπάνη εφ’ όσον βαρύνει  δαπάνες που χρησιμοποιούνται για την άσκηση εξαιρούμενων ή απαλλασσόμενων  του ΦΠΑ δραστηριοτήτων του Δικαιούχου.
• Στις περιπτώσεις που ο ΦΠΑ βαρύνει δαπάνες οι οποίες χρησιμοποιούνται τόσο για την άσκηση δραστηριοτήτων για τις οποίες δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης όσο και για την άσκηση δραστηριοτήτων για τις οποίες παρέχεται το σχετικό δικαίωμα, ο  ΦΠΑ είναι επιλέξιμη δαπάνη κατά το ποσοστό που δεν μπορεί να ανακτηθεί.  Σημειώνεται ότι, όταν ο ΦΠΑ είναι επιλέξιμη δαπάνη, συμπεριλαμβάνεται στον  επιχορηγούμενο π/υ και σε καμία περίπτωση δεν τον προσαυξάνει.
• Η τελική επιλεξιμότητα των δαπανών από την υλοποίηση των ενταγμένων προτάσεων θα επιβεβαιωθεί με επαλήθευση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου.

Ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών ορίζεται:

1. για τις δαπάνες οι οποίες υπάγονται στο Γενικό Απαλλακτικό Κανονισμό, η ημερομηνία ηλεκτρονικής υποβολής της πρότασης στο Πρόγραμμα.
2. για τις δαπάνες οι οποίες υπάγονται στον Κανονισμό Deminimis, η ημερομηνία προδημοσίευσης του Προγράμματος,

Ως ημερομηνία λήξης επιλεξιμότητας των δαπανών των προτάσεων ορίζεται η 30.06.2025.  Η ολοκλήρωση των προτεινόμενων προτάσεων θα πρέπει να συντελεστεί έως την ως άνω  ημερομηνία.

Οι ενισχύσεις της παρούσας δράσης θα διατεθούν στο πλαίσιο:

• του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1407/2013 της Επιτροπής της 18ης Δεκεμβρίου 2013 σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (De Minimis).
• του Κανονισμού (ΕΕ) αρ.651/2014 της Επιτροπής για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την κοινή αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 87 & 88 της συνθήκης (ΓΑΚ), και συγκεκριμένα με βάση το Άρθρο 40  (Επενδυτικές ενισχύσεις για τη συμπαραγωγή ενέργειας υψηλής απόδοσης) και το  Άρθρο 41 (Επενδυτικές ενισχύσεις για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από  ανανεώσιμες πηγές εκ των οποίων οι Επιλέξιμες δαπάνες υπολογίζονται με βάση το  στοιχείο α’ ή β’ της παρ.6).

Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τον Γενικό Απαλλακτικό Κανονισμό (ΓΑΚ), για τον  προσδιορισμό των επενδυτικών ενισχύσεων για μέτρα ενεργειακής απόδοσης, επιλέξιμες  δαπάνες είναι οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες που απαιτούνται ώστε να επιτευχθεί το  υψηλότερο επίπεδο ενεργειακής απόδοσης. Ως εκ τούτου και σύμφωνα με τα Άρθρα 40 & 41  του ΓΑΚ, πρέπει να προσδιοριστεί το κόστος μιας παρόμοιας επένδυσης που έχει ως  αποτέλεσμα μικρότερη ενεργειακή απόδοση και που θα μπορούσε προφανώς να  πραγματοποιηθεί χωρίς την ενίσχυση.

Τα σχετικά αντιπαραδείγματα μαζί με τα συνοδευόμενα κόστη τους, καθώς και σχετική λίστα  τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας, για τις οποίες δεν απαιτείται ο προσδιορισμός αντιπαραδείγματος και για τις οποίες επιλέξιμες δαπάνες αποτελεί το συνολικό κόστος της  παρέμβασης, θα συνοδεύουν τον Οδηγό του Προγράμματος.