Ο Αθηναϊκός τουρισμός χρειάζεται υποδομές, προβολή και προώθηση
Ευγένιος Βασιλικός
Γενικός Γραμματέας ΕΞΑΑΑ, Αντιπρόεδρος ΠΟΞ
O Ευγένιος Βασιλικός μιλάει στην Τουριστική Αγορά για τον τουρισμό στην Αθήνα το προβληματικό παρόν αλλά και τις δυνατότητες ανάπτυξης της Αθήνας ως τουριστικού προορισμού, εαν πραγματοποιηθούν οι σωστές επενδύσεις σε υποδομές, αναπτυχθουν τα κατάλληλα συμπληρωματικά τουριστικά προϊόντα και γίνει οργανωμένη προβολή και προώθηση του προορισμού. Ενός προορισμού που, όπως μας ανέφερε χαρακτηριστικά, είναι μοναδικός με σπάνια χαρακτηριστικά όπως τη δυνατότητα για κολύμβηση, μόλις λίγη ώρα από το κέντρο.
Ποια είναι αυτή τη στιγμή στην Αθήνα η εικόνα της πληρότητας των ξενοδοχείων; Υπάρχουν ακυρώσεις κρατήσεων όπως ακούμε;
Η πορεία των κρατήσεων, δυστυχώς, έχει εξελιχθεί πολύ αρνητικά. Από τον Δεκέμβριο 2021 παρατηρήθηκε μεγάλη πτώση στις κρατήσεις και πολλές ακυρώσεις. Τον Ιανουάριο η πληρότητα των ξενοδοχείων έχει φτάσει σε πολύ χαμηλά ποσοστά λόγω των ακυρώσεων. Υπολογίζουμε ότι κυμαίνονται στο 20-30% και δεν υπάρχει ούτε «last minute» τουρισμός, ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση. Με αυτά τα ποσοστά πληρότητας η λειτουργία ενός ξενοδοχείου σαφώς είναι προβληματική. Αν λάβουμε, δε, υπ’ όψιν μας ότι η αύξηση του ρεύματος επιβαρύνει και το κόστος λειτουργίας των ξενοδοχείων, κατανοούμε γιατί πολλά ξενοδοχεία επιλέγουν να «κλείσουν» για μερικές μέρες και να ανοίξουν ξανά σε λίγο καιρό. Το φαινόμενο αυτό αναμένεται να οξυνθεί με το δικαίωμα της «αναστολής» εργασίας – έστω και του 25% των εργαζομένων.
Πορεία Συνεδριακής Αγοράς, εταιρικές συναντήσεις MICE, City brake. Πώς εξελίσσονται;
Τα περισσότερα συνέδρια εννοείται πως έχουν ακυρωθεί. Το ίδιο ισχύει και για τις εταιρικές συναντήσεις, οι οποίες ενώ είχαν προγραμματιστεί ακυρώνονται επειδή υπάρχει ένα ή περισσότερα κρούσματα στην ομάδα. Η κίνηση του business travelling, είτε αφορά στους Έλληνες είτε στους διεθνείς ταξιδιώτες έχει δεχτεί σοβαρότατο πλήγμα. Ακόμα και ο τουρισμός του Σαββατοκύριακου έχει παρουσιάσει σοβαρότατη πτώση μετά την ανακοίνωση των μέτρων για τα καταστήματα διασκέδασης. Ζήτηση παρατηρούμε μόνο σε όσους έρχονται από την επαρχία για να επισκεφθούν πρόσωπα που νοσηλεύονται για λόγους υγείας.
Τουρισμός στην Αθήνα: Πώς εξελίχθηκε η χρονιά που έφυγε και ποιες είναι οι προβλέψεις και οι προοπτικές για τη χρονιά που έρχεται;
Η χρονιά που έφυγε ήταν μια χρονιά ελαφρώς καλύτερη από την προηγούμενή της, με την έννοια ότι μετά από ένα καταστροφικό 2020, το 2021 έδωσε –από τον μήνα Ιούνιο έως και τον Οκτώβριο–Νοέμβριο θετικές πληρότητες που όμως στο σύνολο έτους δεν ξεπέρασαν το 53%. Αυτά, σε συνέχεια μιας κακής δεκαετίας 2008-2018 και ενός καλού «διαλείμματος» το 2019. Ο δε Νοέμβριος, αν και μήνας Μαραθωνίου, δεν έφερε ξένους επισκέπτες, ούτε τα αναμενόμενα. Με βάση και όσα ήδη σας ανέφερα για τα τεκταινόμενα από τον Δεκέμβριο 2021 και μετά, για την κίνηση, για τα συνέδρια κ.λπ. σε συνδυασμό με την αναζωπύρωση της πανδημίας μέσω της μετάλλαξης «Όμικρον», καταλαβαίνετε ότι θα έχουμε έναν πολύ δύσκολο χειμώνα. Θέλουμε να πιστεύουμε όπως όλοι, τόσο σε προσωπικό όσο και σε επιχειρηματικό επίπεδο, πως από την Άνοιξη τα δεδομένα θα είναι διαφορετικά, πιο θετικά και δεν θα χάσουμε όπως πέρυσι τον –παραδοσιακά καλό- Απρίλιο και Μάιο, κυρίως, για την Αθήνα. Για να γίνει ωστόσο αυτό, πρέπει να κινηθούμε εγκαίρως και να προετοιμάσουμε το έδαφος προκειμένου να προσελκύσουμε τους επισκέπτες, αξιοποιώντας κάθε θετικό χαρτί της Αθήνας και κάθε πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού.
Το τελευταίο καιρό παρατηρούμε ιδιαίτερα αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον για την δημιουργία / ανακαίνιση κ.λπ. καταλυμάτων. Πού οφείλεται αυτό;
Η προσέλκυση επενδυτικού ενδιαφέροντος για την Αθήνα οφείλεται, πιστεύω, κυρίως στις μελλοντική της δυναμική σε επίπεδο real estate. Οι τιμές στα ακίνητα είναι ακόμα χαμηλές σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ενώ τα επόμενα χρόνια μεγάλα έργα θα αλλάξουν τη φυσιογνωμία της πόλης προς το καλύτερο. Φυσικά, υπάρχουν και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του προορισμού που οι επενδυτές λαμβάνουν υπ’ όψην. Θα χρειαστεί, ωστόσο, να ενταθούν οι προσπάθειες ενίσχυσης της ζήτησης.
Οι προσπάθειες προσέλκυσης τουριστικής κίνησης / ζήτησης είναι επαρκείς ποσοτικά και ποιοτικά, ώστε να καλύψουν την αυξανόμενη προσφορά σε κλίνες που παρατηρούμε στην Αθήνα;
Χρειαζόμαστε ειδικές υποδομές για την ανάπτυξη του αθηναϊκού τουρισμού. Ως προορισμός έχουμε πραγματικά μοναδικά πλεονεκτήματα πολλά από τα οποία είναι ανεκμετάλλευτα. Αυτά πρέπει να αξιοποιηθούν. Είναι εντυπωσιακό αλλά και χαρακτηριστικό το εύρημα της μελέτης για την Ικανοποίηση των Επισκεπτών που πραγματοποιούμε κάθε χρόνο. Σε αυτήν καταγράψαμε ότι το 50% των τουριστών στην Αθήνα δεν γνώριζε καν ότι υπάρχει θάλασσα και μάλιστα κατάλληλη για κολύμβηση ή νησιά σε τόσο κοντινή απόσταση -για ημερήσιες αποδράσεις. Υποδομές είναι κατά την άποψή μου όλα όσα μας αφορούν: από καλύτερους δρόμους μέχρι την αντιμετώπιση της ουράς για εισιτήριο στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία ή τη δημιουργία ενός μεγάλου συνεδριακού κέντρου. Επίσης, το Τατόϊ, η Πάρνηθα, το Λαύριο, ο Μαραθώνας και άλλα σημεία της Αττικής,τα νησιά του Αργοσαρωνικού, ακόμα και θεματικές προτάσεις και επιλογές όπως π.χ. ο γαστρονομικός τουρισμός και τα εστιατόρια της πόλης, ο Οινοτουρισμός και οι Αμπελώνες της Αττικής, είναι άγνωστα σε μεγάλο βαθμό. Όλα αυτά χρειάζονται υποδομές, προβολή και προώθηση. Υπάρχει σχέδιο προβολής και προώθησης για το 2022 αλλά χρειάζεται χρόνος για να αποδώσει. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να υπάρξει συντονισμένη προσπάθεια του ΕΟΤ, του Δήμων Αθηναίων και Περιφέρειας Αττικής αλλά και άλλων περιοχών προς μια κοινή κατεύθυνση με αυτό το σκοπό.
Παραξενοδοχία: Υπάρχει στην Αθήνα; Ποιο υπολογίζεται ότι είναι το μέγεθος της; Ποιες είναι οι προτάσεις αντιμετώπισής της;
Φυσικά και υπάρχει. Υπάρχουν κτίρια που έχουν δημιουργηθεί για βραχυχρόνιες μισθώσεις, υπάρχουν πολυκατοικίες με ενοικιαζόμενα διαμερίσματα αλλά με ταμπέλα «hotel» χωρίς να είναι ξενοδοχεία και χωρίς φυσικά να έχουν τις υποχρεώσεις των ξενοδοχείων. Όλα αυτά είναι πλέον γνωστά φαινόμενα σε όλους. Δεν παρατηρούμε, ωστόσο, να γίνονται συστηματικοί έλεγχοι για θέματα «ασφάλειας», υγιεινής, προσωπικού κ.ά. στα καταλύματα αυτά… Καταλύματα κάθε τύπου, εκτιμούμε πως λειτουργούν «ελεύθερα», δημιουργώντας εκτός των άλλων και συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού – σε βάρος φυσικά των νόμιμα λειτουργούντων ξενοδοχείων.
Θεωρείτε ότι η Αθήνα έχει σήμερα ή κινδυνεύει να αντιμετωπίσει πρόβλημα υπερπροσφοράς κλινών;
Εννοείται πως σε μια ελεύθερη αγορά οι επενδύσεις και ιδιαίτερα στον τουρισμό, που είναι ο κλάδος μας, είναι καλοδεχούμενες. Προσδίδουν κύρος και φήμη στον προορισμό, πλήθος επιλογών και προτάσεων για τον επισκέπτη και τα οφέλη είναι πολλαπλά -και σε πολλαπλά επίπεδα- τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τις τοπικές κοινωνίες. Αυτό, ωστόσο, δεν καταργεί την ανάγκη διαμόρφωσης –εγκαίρως– μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής, ενός γενικότερου σχεδίου με βάση το τι έχουμε ήδη αλλά και το τι δεν έχουμε σε σχέση με τους ανταγωνιστές μας, το τι χρειαζόμαστε, το τι επιθυμούμε ή το τι είναι προτιμότερο να δημιουργήσουμε, πού και πώς, με ποιο χρονικό ορίζοντα κ.λπ.
Info
Ο Ε. Βασιλικός είναι Γενικός Γραμματέας Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών – Αττικής & Αργοσαρωνικού (ΕΞΑ-ΑΑ) και Β΄Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ). Σπούδασε Hotel Management στο Παρίσι, και ασχολείται -μεταξύ άλλων – με την οικογενειακή επιχείρηση Airotel Group of Hotels και vw Co-CEO στην Capital H Hospitality.
