Σημαντικά στοιχεία αποκαλύπτει ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας (ΕΤΕ) για το πλήγμα που έχει δεχθεί ο τουρισμός από την πανδημία, αλλά και για τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν, ώστε να ανακάμψει το ταχύτερο δυνατόν. Η τράπεζα τονίζει πως ο τουριστικός τομέας είναι στο προσκήνιο ως ο κλάδος που έχει δεχθεί το εντονότερο πλήγμα από τη συνεχιζόμενη πανδημία, με τον κύκλο εργασιών των ελληνικών ξενοδοχείων σχεδόν να μηδενίζεται στο τρίμηνο Απριλίου-Ιουνίου ενώ στο καλύτερο δίμηνο της φετινής περιόδου (Αυγ.-Σεπτ.) σημείωσε πτώση της τάξης του 60% (-35% για τα ξενοδοχεία που λειτούργησαν), έναντι μέσης πτώσης 12% στον λοιπό επιχειρηματικό τομέα. Βάσει αυτής της δυσμενούς εικόνας, η ζήτηση του κλάδου αναμένεται να σημειώσει ετήσια πτώση της τάξης του 75% (-80% από το εξωτερικό και 45% από την Ελλάδα), οδηγώντας σε απώλειες τουριστικών εισπράξεων της τάξης των €15 δις για την ελληνική οικονομία το 2020, όπως αναφέρεται στην ανάλυση.
Η έρευνα της ΕΤΕ σε ξενοδοχειακές ΜμΕ, εστιάζει στη σοβαρότητα του προβλήματος για τα νησιωτικά ξενοδοχεία, καθώς και τις δυνατότητες που έχουν για να διαχειριστούν τις νέες προκλήσεις. Ειδικότερα, η υψηλή εξάρτηση των νησιώτικών ξενοδοχείων από τουρίστες εξωτερικού οι οποίοι είναι εποχικοί και προέρχονται από πρακτορεία αποτελεί πηγή ρίσκου, όπως φάνηκε τους φετινούς θερινούς μήνες. Ωστόσο, σύμφωνα με την ΕΤΕ, τα ξενοδοχεία των ελληνικών νησιών έχουν παράλληλα το ισχυρότερο οπλοστάσιο για τη μετάβαση στην επόμενη μέρα, καθώς διαθέτουν καλή χρηματοοικονομική εικόνα, απότοκο της αναπτυξιακής τους πορείας την τελευταία δεκαετία, ενώ είναι ήδη στραμμένα σε επενδύσεις αναβάθμισης ποιότητας υπηρεσιών.
Παράλληλα, μετά την έξαρση της πανδημίας, διαφαίνονται νέες τάσεις στην επιλογή προορισμών, με την υγειονομική ασφάλεια και τις ποιοτικές υπηρεσίες να θεωρούνται πλέον προτεραιότητα (κύριο κριτήριο επιλογής για το ½ των τουριστών σε βασικές χώρες προέλευσης). Στα πλαίσια του αναμενόμενου αυξημένου ανταγωνισμού τα επόμενα έτη, είναι ευκαιρία η χώρα να απαγκιστρωθεί από το μοντέλο μαζικού τουρισμού που χαρακτηρίζεται από έντονα στοιχεία εποχικότητας και εξάρτηση από πρακτορεία εξωτερικού. Για το μετασχηματισμό του κλάδου απαιτούνται ενέργειες για βελτίωση ποιότητας υπηρεσιών:
- Από την πλευρά των επιχειρήσεων, χρειάζεται στρατηγική στόχευση για αύξηση πολυτελών ξενοδοχείων (οι μονάδες 4-5 αστέρων καλύπτουν 23% των ξενοδοχείων στην Ελλάδα έναντι 65% κατά μέσο όρο στη Μεσόγειο), τα οποία μπορούν να προσελκύσουν τουρίστες υψηλής δαπάνης, ενώ είχαν καλύτερες επιδόσεις από χαμηλότερης ποιότητας ξενοδοχεία. Αξιοσημείωτο είναι ότι η τάση αναβάθμισης είναι ήδη εμφανής, με διπλασιασμό των ξενοδοχείων 5 αστέρων την τελευταία δεκαετία.
- Την ίδια ώρα, ως κρίσιμος παράγοντας για την πορεία του κλάδου αναδεικνύεται η αντιμετώπιση διαχρονικών ζητημάτων ελλιπούς διασύνδεσης των νησιών με τους τόπους προέλευσης (τροχοπέδη για το 60% των ξενοδοχειακών ΜμΕ). Ειδικότερα, η βελτίωση υποδομών σε λιμάνια και αεροδρόμια αναγνωρίζεται ως βασική ευκαιρία ανάπτυξης για τις ξενοδοχειακές ΜμΕ των νησιών, συμφωνώντας με τα συμπεράσματα του Σχεδίου Ανάπτυξης για τον κλάδο (έκθεση Πισσαρίδη, Νοέμβριος 2020), όπου η αναβάθμιση υποδομών υπογραμμίζεται ως μία από τις βασικές προτεραιότητες για τη μελλοντική ανάπτυξη του κλάδου.
