Η Ελλάδα στοχεύει τους ψηφιακούς νομάδες
Η κυβέρνηση, με δηλώσεις του πρωθυπουργού, έχει δείξει ενδιαφέρον για τους ψηφιακούς νομάδες, που διαμένουν και εργάζονται με έδρα κάποιο κράτος διαφορετικό από εκείνο του εργοδότη ή της πελατείας τους, ενώ φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, ο ένας μετά τον άλλο, κινητοποιούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Η αγορά αυτή δείχνει οικονομικά εύρωστη, αφού σύμφωνα με την έρευνα Buffer 2020, οι ψηφιακοί νομάδες αυτής της κατηγορίας έχουν ετήσια εισοδήματα άνω των 50.000 δολαρίων, σε ποσοστό που υπερβαίνει το 70%. Βέβαια, η Ελλάδα από την κατάταξή της στους σχετικούς πίνακες ελκυστικότητας των προορισμών φαίνεται ότι έχει ακόμα να διανύσει αρκετό δρόμο για να ανέβει σε υψηλότερη από την 50ή θέση. Όμως τα βήματα που γίνονται είναι ενθαρρυντικά και δείχνουν ότι έχουν συνειδητοποιήσει την ευκαιρία.
Η Ελλάδα φαίνεται ότι έχει ακόμα να διανύσει αρκετό δρόμο για να ανέβει σε υψηλότερη από την 50η θέση
Εκ μέρους του Υπουργείου Τουρισμού, το πρώτο και εναρκτήριο βήμα για την κατάρτιση του ολοκληρωμένου σχεδίου προσέλκυσης ψηφιακών νομάδων στην Ελλάδα είναι η οργάνωση ενός κύκλου διαβουλεύσεων μεταξύ των αρμόδιων φορέων. Στόχος είναι ο προσδιορισμός μιας σειράς αναγκαίων δράσεων, οι οποίες θα κάνουν την Ελλάδα ακόμα πιο δελεαστική στους ψηφιακούς νομάδες, καθώς και γενικότερα σε όλους όσοι θα ήθελαν να εργαστούν από τη χώρα μας, για μικρό ή μεγαλύτερο διάστημα.
Το Υπουργείο Τουρισμού δίνει ιδιαίτερη σημασία στη συνεργασία με συναρμόδια υπουργεία και τους συλλογικούς φορείς του ιδιωτικού τομέα και της κοινωνίας στα εξής πεδία:
• προώθηση και προβολή της Ελλάδας ως ιδανικού προορισμού για τους ψηφιακούς νομάδες,
• βελτίωση των υποδομών ευρυζωνικότητας, ειδικά σε σχέση με την παροχή υπηρεσιών ταχείας σύνδεσης στο διαδίκτυο,
• συνεργασία και ανταλλαγή τεχνογνωσίας υποδομών και βέλτιστων πρακτικών με άλλες πόλεις του εξωτερικού που προσανατολίζονται στους ψηφιακούς νομάδες,
• συνεργασία με φορείς οι οποίοι απευθύνονται σε start-up εταιρείες που απασχολούν ψηφιακούς νομάδες.
Από τον Ιανουάριο του 2021, η Ελλάδα έχει εισέλθει δυναμικά στην παγκόσμια μάχη της διεκδίκησης των ψηφιακών νομάδων. Από τη Βουλή των Ελλήνων έχει ψηφιστεί νόμος ο οποίος παρέχει έκπτωση 50% στον φόρο εισοδήματος για τους ψηφιακούς νομάδες που θα εγκατασταθούν στη χώρα μας κατά τη διάρκεια του 2021. Η φοροαπαλλαγή είναι διάρκειας 7 ετών, υπό την προϋπόθεση ότι ο εργαζόμενος δεν υπήρξε στο παρελθόν φορολογούμενος στην Ελλάδα και δεν κατέλαβε θέση εργασίας στη χώρα μας. Ήδη ο δήμος Ρόδου συνεργάζεται με το Παρατηρητήριο Ψηφιακών Νομάδων, με στόχο την προσέλκυση της συγκεκριμένης κατηγορίας εργαζομένων.
H ιδέα του δήμου Ρόδου είναι από τις πρώτες, αν όχι η πρώτη, που δρομολογείται στη χώρα μας.
Πρόσθετο θετικό στοιχείο για τη χώρα μας αποτελεί το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται μια πολύ ισχυρή κοινότητα προγραμματιστών και ειδικών στην πληροφορική, οι οποίοι ήδη εργάζονται για άλλες χώρες, αλλά ζουν στην Ελλάδα. Την ίδια στιγμή έχουν δρομολογηθεί σημαντικές επενδύσεις στη χώρα μας στον τομέα της ψηφιακής τεχνολογίας. Πέραν αυτών, συγκεκριμένα η Αθήνα παρουσιάζει θεαματική ανάπτυξη της ψυχαγωγίας και του σύγχρονου πολιτισμού, αποτελώντας πόλο έλξης για πολλούς νέους.
Η digital nomad visa φέρεται ως πρωτοβουλία του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη. Η visa δίνει στους ψηφιακούς νομάδες τη δυνατότητα παραμονής στη χώρα για 12 μήνες, αλλά προβλέπεται δυνατότητα επέκτασής της για 2 ακόμα έτη. Πρόβλεψη υπάρχει και για την οικογένεια του εργαζομένου ο οποίος τη λαμβάνει, ώστε να μπορεί να εγκατασταθεί εδώ. Τα κριτήρια προβλέπουν ότι θα πρέπει να αποδεικνύεται η απασχόληση των ψηφιακών νομάδων σε εργοδότη του εξωτερικού μέσω σχετικής σύμβασης εργασίας, ενώ δυνατότητα υποβολής θα έχουν εργαζόμενοι με συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια. Ο αιτούμενος θα πρέπει να βεβαιώνει ότι διαθέτει επαρκείς πόρους, ύψους τουλάχιστον 3,5 χιλιάδων ευρώ μηνιαίως. Οι χώρες στόχευσης είναι σίγουρα οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, όμως και γενικότερα όποιοι διαμένουν εκτός ΕΕ και πληρούν τα κριτήρια θα μπορούν να αιτηθούν τη χορήγησή της.
Το παράδειγμα της Ρόδου
Στο πλαίσιο ανάδειξης καλών πρακτικών της τοπικής αυτοδιοίκησης για την προσέλκυση ψηφιακών νομάδων προβάλλονται οι σχετικές πρωτοβουλίες της Ρόδου που πραγματοποιήθηκαν στα τέλη Ιανουαρίου του 2021. Όπως αναφέρεται, η ιδέα του δήμου Ρόδου είναι από τις πρώτες, αν όχι η πρώτη, που δρομολογείται στη χώρα μας. Αντιθέτως, σε άλλες χώρες εφαρμόζονται ήδη ειδικά προγράμματα προσέλκυσης των ψηφιακών νομάδων με ειδικά κίνητρα. Στη Φινλανδία διαφήμισαν ένα πακέτο με το όνομα «Ζήσε σαν Φινλανδός για 90 ημέρες». Το κράτος μάζευε για ένα διάστημα αιτήσεις από ενδιαφερόμενους, προσφέροντας στους επιλαχόντες διαμονή για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, βοήθεια για τα σχολεία των παιδιών, ραντεβού με επιχειρήσεις και επαγγελματίες της τοπικής αγοράς, ξεναγήσεις και πληροφορίες, καθώς και συμβουλές για όλες τις γραφειοκρατικές διαδικασίες εγκατάστασης ή ό,τι άλλο διαδικαστικό χρειαζόταν. Επίσης, η Εσθονία έχει την «Digital Νomad Visa», διάρκειας 12 μηνών για όποιον θέλει να πάει να ζήσει εκεί. Η Γερμανία έχει τη «Freiberufler» – βίζα για αυτοαπασχολουμένους, η Αυστραλία τη «Working Holiday Visa» – για νέους ηλικίας 18-35 ετών. Ακόμα και στο ηλιόλουστο νησί της Καραϊβικής, τα Μπαρμπάντος έχουν φτιάξει ένα ειδικό σάιτ που διαφημίζει τη δική τους 12μηνη βίζα, με μήνυμα της πρωθυπουργού που καλεί καταρτισμένους επαγγελματίες να δουλέψουν από εκεί.
Στις αρχές Ιανουαρίου, ο αντιδήμαρχος Τουρισμού Κ. Ταρασλιάς και μέλη του Παρατηρητηρίου παρουσίασαν τα σχέδιά τους για το πώς θα μπορούσε να πρωταγωνιστήσει η Ρόδος στην προσέλκυση ψηφιακών νομάδων, αλλά και να αξιοποιήσει τις ενέργειες που θα αναπτύξει ο δήμος για να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες φιλοξενίας τους. «Η Ρόδος, ανέφερε ο κ.Ταρασλιάς, είναι ένας ιδανικός τουριστικός προορισμός σε παγκόσμιο επίπεδο και μπορεί, παράλληλα, να αποτελέσει έναν εξαιρετικό τόπο για digital nomads, για στελέχη και εργαζομένους (προγραμματιστές, γραφίστες, δημοσιογράφους, συγγραφείς), που, ενώ η έδρα της εταιρείας τους και γενικότερα ο φυσικός χώρος εργασίας τους είναι σε άλλη χώρα, η τεχνολογία τούς προσφέρει τη δυνατότητα να εργάζονται μακριά από τη βάση τους. Το νησί διαθέτει όλα τα σύγχρονα μέσα για να καλύψει τις ανάγκες εργασίας τους, ενώ παράλληλα μπορούν να τη συνδυάσουν και με τις διακοπές τους. Η Ρόδος έχει όλα τα απαραίτητα για μία εξαιρετική ζωή, από τη φυσική ομορφιά και τις υποδομές μέχρι τους φιλόξενους ανθρώπους της. Και μην ξεχνάμε πως τα οφέλη για την τοπική οικονομία και κοινωνία είναι σημαντικά. Φανταστείτε τον χειμώνα να έχουμε στη Ρόδο σε μόνιμη βάση κόσμο, εργαζομένους που θα μένουν σχεδόν όλο τον χρόνο στο νησί και οι οποίοι θα λειτουργήσουν και πολλαπλασιαστικά όσον αφορά την τουριστική περίοδο, αλλά και θα συνεισφέρουν οικονομικά με την κατανάλωση πολλών αγαθών. Το όλο εγχείρημα είναι εξόχως σημαντικό».
Ειδικότερα, οι ενέργειες τις οποίες δρομολογεί ο δήμος Ρόδου για να προσελκύσει τους ψηφιακούς νομάδες είναι:
• η κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου προσέλκυσης των ψηφιακών νομάδων,
• και προβολή της Ρόδου ως ιδανικού προορισμού για ψηφιακούς νομάδες,
• βελτίωση υποδομών ευρυζωνικότητας, ειδικά σε σχέση με τις γρήγορες ταχύτητες ίντερνετ, κατόπιν στρατηγικής επικοινωνίας με τους μεγάλους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους,
• παροχή πρακτικών διευκολύνσεων και ανέσεων στους ψηφιακούς νομάδες για την εγκατάσταση και παραμονή τους στο νησί,
• υιοθέτηση δράσεων και πολιτικών για τη δημιουργία «κοινότητας επιχειρηματικής διασύνδεσης νομάδων» στο νησί της Ρόδου,
• συνεργασία και ανταλλαγή τεχνογνωσίας, υποδομών και βέλτιστων πρακτικών με άλλες πόλεις του εξωτερικού, οι οποίες προσανατολίζονται στους ψηφιακούς νομάδες,
• συνεργασία με φορείς που απευθύνονται σε start-up εταιρείες και σχετίζονται με το κοινό των ψηφιακών νομάδων,
• επικοινωνία και συνεργασία με μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας του εξωτερικού των οποίων οι εργαζόμενοι είναι κατά κύριο λόγο ψηφιακοί νομάδες,
• διαρκής δικτύωση και διασύνδεση με τη διεθνή κοινότητα των ψηφιακών νομάδων,
• ενημέρωση των πολιτών και των τοπικών επιχειρήσεων με σκοπό την ανάδειξη και εκμετάλλευση επιχειρηματικών προοπτικών για το συγκεκριμένο είδος επισκέπτη,
• διαμόρφωση ενός οργανωμένου επιχειρηματικού οικοσυστήματος που σχετίζεται με το κίνημα των ψηφιακών νομάδων.
Εν κατακλείδι
Οι ψηφιακοί νομάδες είναι μια σχετικά νέα ενδιαφέρουσα αγορά. Η παγκόσμια υγειονομική κρίση και οι νέες συνθήκες εργασίας επιτάχυναν την ανάπτυξή της, άρα και το ενδιαφέρον της. Η Ελλάδα δείχνει να έχει αξιόλογες προοπτικές να τους προσελκύσει. Αν και σήμερα δεν έχει καταφέρει ακόμα να διεκδικήσει μια καλή θέση στον σχετικό διεθνή κατάλογο κατάταξης, είναι σαφές ότι έχει συνειδητοποιήσει πως αξίζει να ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα. Σε κυβερνητικό επίπεδο, υπάρχει ήδη έργο που αποδεικνύει έμπρακτα αυτό το ενδιαφέρον, ενώ και σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης οι σχετικές κινήσεις αυξάνονται διαδοχικά. Η «Τουριστική Αγορά» θα παρακολουθεί τις εξελίξεις και θα επανέλθει.
