Επί σειρά δεκαετιών, η χώρα μας προωθεί και… πουλά την “Sea & Sun” προσέγγιση στο παγκόσμιο τουριστικό στερέωμα. Εκτιμάτε πως είναι παρωχημένο, πλέον και πως υπάρχει έντονη η αναγκαιότητα είτε για τον θεμελιώδη εμπλουτισμό του ή την εν γένει αλλαγή φιλοσοφίας;
Μα δεν χωρά αμφιβολία ότι μας χαρακτηρίζει το “sea and sun” ακόμη και σήμερα. Γιατί, λοιπόν, να αποκλίνουμε από κάτι που λειτουργεί αποτελεσματικά; Η διαφορά είναι ότι δεν είμαστε πια μόνοι στο προϊόν “sea and sun”. Είμαστε, πλέον, πολλοί και διεκδικούμε ένα -και μόνο- μερίδιο της πίτας. Δυστυχώς για εμάς, με λιγότερες πιθανότητες, αφού έχουμε χάσει τα περισσότερα από τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα! Προφανώς και πρέπει να εξελιχτούμε και εξίσου προφανώς πρέπει να δούμε τις σύγχρονες τάσεις και εξελίξεις που αλλάζουν το τουριστικό μας προϊόν. Όχι όμως αποστειρώνοντας την Ελληνική φιλοξενία από το «Ελληνική». Αντιθέτως, οφείλουμε να την εμπλουτίσουμε με υπηρεσίες υγείας, σύγχρονες διατροφικές τάσεις και ανάδειξη των ανταγωνιστικών μας πλεονεκτημάτων, που χάνονται στη μαζικότητα και την παγκοσμιοποίηση του τουριστικού προϊόντος. Δεν πίστευα ποτέ στις αναφορές- διαχωρισμούς του τουρισμού σε υγείας, γαστρονομικού, συνεδριακού κ.ο.κ. Όλα είναι απαραίτητα, αλλά όλα με τον Ελληνικό τρόπο, εκμοντερνισμένο και ανταγωνιστικό. Ό,τι και να κάνουμε πάντως, είμαστε πια πολύ ακριβοί, όχι στην τιμή, αλλά στο κόστος!
Παρά τα περί του αντιθέτου ισχυριζόμενα, το φαινόμενο του AirBnB ήρθε για να μείνει! Οι ξενοδόχοι αντιδρούν και ζητούν την προώθηση λειτουργικών ρυθμίσεων με την ταυτόχρονη λήψη μέτρων φορολόγησης, όσων δραστηριοποιούνται μέσω της εν λόγω ηλεκτρονικής πλατφόρμας ενοικίασης καταλυμάτων. Πως εκτιμάτε πως θα εξελιχθεί η συγκεκριμένη υπόθεση;
Το φαινόμενο Airbnb είναι απόρροια των επιθυμιών του καταναλωτικού κοινού, επομένως είναι κάτι που το αποδεχόμαστε. Αυτό που δεν αποδεχόμαστε είναι ένα μοντέλο φιλοξενίας που λειτουργεί έξω από τον νόμο και σε καθεστώς φοροανοχής. Είτε αυτά τα καταλύματα θα φορολογούνται επί ίσοις όροις με τα ξενοδοχεία, είτε θα απαιτήσουμε κι εμείς να ενταχθούμε στο ίδιο φορολογικό και αδειοδοτικό καθεστώς. Αν, δε, δείτε τις κοινωνικές προεκτάσεις του φαινομένου αυτού, θα αντιληφθείτε πως αποτελεί διαλυτικό στοιχείο του κοινωνικού ιστού και στρέβλωση της ομαλότητας σε πολλές περιοχές της χώρας.
Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος φαίνεται ότι φέτος έχουμε περισσότερους τουρίστες απ’ ότι είχαμε το 2017, αλλά λιγότερες διανυκτερεύσεις και λιγότερα έσοδα! Αυτό οφείλεται στην παράλληλη οικονομία δύο ταχυτήτων, που λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις.
Ο κόσμος, όχι μόνο δε βρίσκει σπίτι να μετακομίσει και να νοικιάσει, αλλά παρατηρείται πλέον ότι, περιοχές όπως το Κουκάκι και τα Πετράλωνα, έχουν αγγίξει τιμές ενοικίασης που θυμίζουν Κολωνάκι και Εκάλη! Περιφερειακά της χώρας τα προβλήματα είναι ακόμα πιο εμφανή. Με τους φοιτητές να αναζητούν σπίτια σε Ηράκλειο και Χανιά και να μη βρίσκουν, αλλά και το καλοκαίρι να μην μπορούμε να βρούμε χώρους για να φιλοξενήσουμε το εποχικό προσωπικό μας. Θα φέρω μερικά παραδείγματα αντιδράσεων από άλλες πόλεις, για να αντιληφθούμε τη διάσταση του “βραχυκυκλώματος” που δημιουργεί η άμετρη όσο και παράνομη ενοικίαση καταλυμάτων. Η Βαρκελώνη ανέστειλε όλες τις άδειες μίσθωσης, η Μαγιόρκα απαγόρεψε τις πλατφόρμες αυτές, ενώ το Παρίσι υποχρεώνει τη φορολόγηση. Υπάρχουν κι άλλες πόλεις, όπως λ.χ. το Άμστερνταμ, που πλέον έχουν πάψει τις τουριστικές προωθητικές καμπάνιες της πόλης και κάνουν “στροφή” στην ποιότητα. Και στον αντίποδα εμείς, που πιστεύουμε ότι όσο περισσότεροι τόσο καλύτερα. Λογαριάζοντας χωρίς τον ξενοδόχο πάντοτε…
Σε ορισμένες περιοχές της χώρας παρατηρείται κινητικότητα σχετικά με τη 2η κατοικία, εκ μέρους κατοίκων -συνήθως συνταξιούχων – άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συγκεκριμένη πτυχή δύναται να αποτελέσει δραστηριότητα είτε αυτόνομα είτε σε συνάρτηση με υφιστάμενες ή υπό δημιουργία τουριστικές υποδομές;
Η Ευρώπη γηράσκει! Και προφανώς η 3η ηλικία, αλλά και σημαντικό μέρος οικογενειών, αναζητούν ένα άλλο μοντέλο διακοπών ή ακόμη και ζωής, περισσότερο ποιοτικό. Το άγχος, η αδυναμία να βρει κανείς ασφαλή προϊόντα διατροφής και η αναζήτηση της ευημερίας μετατρέπονται σε κομβικούς παράγοντες στην αναζήτηση τόπου διαμονής και τρόπου ζωής. Πλέον, στις μέρες μας, δεν αποτελεί όνειρο να ζήσουν σε μια μεγαλούπολη! Μάλιστα, σε χώρες, όπως λ.χ. η Γερμανία, η Αγγλία και η Σουηδία οι πολίτες που βρίσκονται άνω των 65 ετών αναζητούν τόπους- ησυχαστήρια, προκειμένου να απολαμβάνουν είτε τις διακοπές τους ή ακόμη και να περνούν ευχάριστα τα χρόνια της συνταξιοδότησής τους. Επιθυμούν περισσότερο θερμά κλίματα και να έρθουν κοντά στη φύση, να απολαύσουν τον ήλιο, το καλό και σωστό φαγητό, καθώς επίσης και εμπειρίες που να μη συνδέονται με εργασία. Εμπειρίες, που να είναι σε θέση να αγγίζουν βαθύτερες αναζητήσεις. Και φυσικά, η αγοραστική τους δύναμη είναι σημαντικά μεγαλύτερη.
Θεωρείτε πως κεντρικές πολιτικές και ευρύτερες στρατηγικές που εκπορεύονται από μια κρατική οντότητα μπορούν να είναι αποτελεσματικές, επηρεάζοντας με θετικό τρόπο τα τουριστικά μεγέθη; Θεωρείτε πως μπορεί να ενταχθεί κάτω από μια κεντρική προσπάθεια, λειτουργώντας συνοδευτικά, της οποίας ηγείται λ.χ. ο ΣΕΤΕ, το Marketing Greece, μια joint προσπάθεια στελεχών της εγχώριας τουριστικής βιομηχανίας κ.ο.κ.;
Ξεκινώντας από το τέλος, συντάσσομαι με ιδέες που συνοδεύονται από πλάνο και όχι με επικοινωνιακά πυροτεχνήματα… Καλώς ή κακώς, οι πρωτοβουλίες που “δείχνουν” τον δρόμο είναι ιδιωτών και έχουν ονοματεπώνυμο! Αν για κάθε πρόεδρο ή φορέα, είχαμε κι ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα προβολής και διαχείρισης, θα είχαμε πετύχει ουσιαστικά και όχι επικοινωνιακά! Βλέπουμε κι εδώ μεμονωμένες προσπάθειες για ανάπτυξη και βελτίωση του τουρισμού και όχι συλλογικές! Για παράδειγμα, η ΠΟΞ με το Γρηγόρη Τάσιο να προτάσσει τα δικαιώματα των ξενοδόχων, αλλά και να παραθέτει με στοιχεία τα δεδομένα του κλάδου, αποτελεί -πλέον- την αξιόπιστη φωνή του κλάδου.
Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος φαίνεται ότι φέτος έχουμε περισσότερους τουρίστες απ’ ότι είχαμε το 2017, αλλά λιγότερες διανυκτερεύσεις και λιγότερα έσοδα! Αυτό οφείλεται στην παράλληλη οικονομία δύο ταχυτήτων, που λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις.
Ο τέως πρόεδρος του ΞΕΕ, Γεώργιος Τσακίρης, έδωσε μια αξιοπιστία, με επιστημονική τεκμηρίωση, στον κλάδο. Από την εποχή μου στο ΣΕΤΕ είχα πει, ενοχλώντας κάποιους, ότι η Marketing Greece ήταν μια λάθος κίνηση, όχι ως ιδέα, αλλά ως υλοποίηση. Κατά τη γνώμη μου, η αλλαγή θα έρθει σε τοπικό επίπεδο κι ύστερα θα κλιμακωθεί σε εθνικό. Στην Ισπανία, για παράδειγμα, εδώ και 3 δεκαετίες τα τοπικά clusters, μετεξέλιξη των δικών μας ενώσεων, όχι μόνο αναδεικνύουν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα μιας περιοχής, αλλά και βγάζουν το καλό “πρόσωπο” της συλλογικότητας, απαλλαγμένο από καρεκλοκένταυρους. Έχουμε, λοιπόν, περιοχές, όπως λ.χ. τη Μαγιόρκα και τις Κανάριες Νήσους να υλοποιούν δικό τους πρόγραμμα προβολής με πολύ μεγάλη επιτυχία, δίχως να δίνουν βάρος στην πτυχή «Ισπανία», αφού αυτό θεωρείται και είναι αυτονόητο! Η συνεισφορά της «οικονομίας της Φιλοξενίας» είναι αυτονόητη σε τοπικό επίπεδο, αλλά και το έργο τοπικών φορέων μπορεί να είναι άμεσα υλοποιήσιμο και να αξιολογείται μετρήσιμα, σε συνεργασία με τις περιφέρειες.
Ένα από τα ζητούμενα των παραγόντων της τουριστικής αγοράς είναι και η χρονική επέκταση της σεζόν. Εσείς, ως Όμιλος Aldemar πως το αντιμετωπίζετε; Τι στόχους θέτετε;
Η
σεζόν είναι άμεσα εξαρτημένη από το πλάνο των πτήσεων και άρα, αν είναι να επεκταθεί, είμαι βέβαιος ότι θα το πληροφορηθούμε. Πάντως, ζητάμε από τον κόσμο να αλλάξει τον τρόπο που δουλεύει, τα σχολεία να λειτουργούν άλλες περιόδους και τους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους να μην αναζητούν τα θερμά κλίματα. Ίσως με την κλιματική αλλαγή γίνει κι αυτό πράξη… Ως όμιλος, δεν σας κρύβω πως ετοιμάζουμε ορισμένες εκπλήξεις, κυρίως αντιλαμβανόμενοι την αλλαγή στο βιοτικό επίπεδο των χωρών προέλευσης των επισκεπτών μας, τις σύγχρονες τάσεις διαβίωσης και διατροφής, αλλά και τις εν γένει “ανησυχίες” του μέσου επισκέπτη μας. Ψηλά στις αναλύσεις που πραγματοποιούμε βρίσκονται ζητήματα βιωσιμότητας και νέων τεχνολογιών, που με τη σειρά τους αναμένεται να αλλάξουν περαιτέρω τόσο τον τομέα της φιλοξενίας, όσο και εν γένει τον τουρισμό. Υπό αυτό το πρίσμα, αλλάζει ο επισκέπτης μας, άρα πρέπει να αλλάξουμε κι εμείς! Νεότερα θα ακούσετε σύντομα. Συγκρατείστε πάντως ότι η μαζικότητα, δεν συνιστά, δυστυχώς, και ποιότητα…
