Τοπική γαστρονομία. Τα τελευταία χρόνια έχει διαμορφωθεί ένα ευρύ πλαίσιο πρωτοβουλιών και δράσεων από θεσμικούς και κλαδικούς φορείς με στόχο τη διασύνδεση της γαστρονομίας με την τουριστική εμπειρία.
Του Σταύρου Παπαδόπουλου, Entrepreneurship Development Manager, Νέα Γεωργία Νέα Γενιά
Δίνει «γεύση» στην τουριστική εμπειρία
Οι δράσεις αυτές επιδιώκουν να συνδέσουν τους δύο περισσότερο παραγωγικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, τον τουρισμό, συμπεριλαμβανομένης της εστίασης, με την αγροδιατροφή, που περιλαμβάνει την πρωτογενή παραγωγή και τη μεταποίηση τροφίμων. Διερευνώντας την οικονομική συμβολή των δύο αυτών κλάδων σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η συμβολή του τουρισμού στην οικονομία της χώρας μας ανήλθε στο 12,6% του ΑΕΠ, το έτος 2019. Oι αφίξεις μη κατοίκων επισκεπτών στη χώρα μας το ίδιο έτος ξεπέρασαν τα 34 εκατ., με μέσο όρο φιλοξενίας τις επτά βραδιές (Διανέοσις 2023). Από την άλλη πλευρά, ο πρωτογενής τομέας στη χώρα μας απασχολεί πάνω 450.000 ανθρώπους, ενώ συνεισφέρει πάνω από το 4% του ΑΕΠ, σχεδόν διπλάσιο ποσοστό συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ σε συνδυασμό με τη μεταποίηση τροφίμων ξεπερνά το 8% του ΑΕΠ.
“Η γενιά των «foodies» έχει εμπειρία στα ταξίδια και ενδιαφέρεται για τον πολιτισμό του προορισμού.”
Βιώσιμες λύσεις για τις τοπικές κοινωνίες
Μελετώντας τη σχέση των δύο κλάδων, το 73,3% των προμηθειών των ξενοδοχείων αφορά τρόφιμα και ποτά, ενώ το 60% των ξενοδοχείων διαθέτει εστιατόριο, με το μερίδιο εσόδων που αντλούνται από αυτό να φτάνει στο 44,6% κατά μέσο όρο (Διανέοσις 2023). Ενδυναμώνοντας τους δεσμούς ανάμεσα στους δύο κλάδους και διαμορφώνοντας συνέργειες, αναπτύσσονται νέες πηγές εισοδήματος και προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες. Παράλληλα, η προσέγγιση αυτή υποστηρίζει την ανάπτυξη νέων ποιοτικών τοπικών προϊόντων, την ενίσχυση του brand name της ελληνικής κουζίνας αλλά και τη δημιουργία νέων γαστρονομικών προορισμών.
Η νέα γενιά τουριστών
Τα οφέλη και τις προοπτικές που διαμορφώνονται μέσα από τη διασύνδεση των τοπικών προϊόντων και της τοπικής γαστρονομίας με την τουριστική εμπειρία μπορούμε να τα αντιληφθούμε καλύτερα, διερευνώντας τις παγκόσμιες τάσεις που διαφαίνονται τόσο στον κλάδο του τουρισμού όσο και στον κλάδο των τροφίμων. Συγκεκριμένα, τις τελευταίες δεκαετίες και ακόμη πιο έντονα στη μετά COVID εποχή, διαμορφώνεται μία νέα γενιά τουριστών-ταξιδευτών περισσότερο ευαισθητοποιημένων για την πηγή της τροφής τους, το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και την υποστήριξη των τοπικών κοινωνιών μέσα από μορφές ήπιου τουρισμού (slow tourism). Πλέον, οι τουρίστες-ταξιδιώτες αναζητούν τη μοναδική και ανεπανάληπτη τουριστική εμπειρία, η οποία βασίζεται στην αυθεντικότητα και την τοπικότητα και θέτουν τη γαστρονομία στο επίκεντρο της εμπειρίας τους. Η γενιά των «foodies» ή αλλιώς «γαστροτουριστών» είναι μεταξύ 30 και 50 ετών, έχουν εμπειρία στα ταξίδια, διαθέτουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο και υψηλό διαθέσιμο εισόδημα, ενώ ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό του προορισμού. Οι κύριες χώρες προέλευσής τους είναι οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Ολλανδία και η Γερμανία (ΙΝΣΕΤΕ). Στον κλάδο των τροφίμων το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT Food), ανακοινώνοντας το 2021 τις πέντε κορυφαίες τάσεις για τα επόμενα χρόνια, συμπεριέλαβε σε αυτές την ανάγκη των καταναλωτών για αναζήτηση νέων γευστικών εμπειριών, μετά και από το μεγάλο διάστημα περιορισμών κατά την πανδημία και της αδυναμίας τους να ταξιδέψουν.
“Η χρήση τοπικών πιστοποιημένων προϊόντων υποστηρίζει την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης.”
Η τοπική κουζίνα στην κορυφή της εμπειρίας
Η γαστρονομική εμπειρία και η γνωριμία με την τοπική κουζίνα πλέον αποτελούν αναπόσπαστο συστατικό της ταξιδιωτικής εμπειρίας και οι σύγχρονοι τουρίστες-ταξιδιώτες τα θεωρούν αυτά απαραίτητα για να μεγιστοποιήσουν τη συνολική ικανοποίηση που αντλούν από ένα ταξίδι. Αυτή η μορφή τουρισμού, ο γαστρονομικός τουρισμός, συνδυάζει όλα τα σημεία της εφοδιαστικής αλυσίδας από το χωράφι μέχρι και το πιάτο του καταναλωτή-τουρίστα και μπορεί να εμπεριέχει διάφορες μορφές εμπειριών, όπως επισκέψεις σε τοπικούς παράγωγούς, ξεναγήσεις σε αγροκτήματα, συλλογή φρούτων και λαχανικών, εργαστήρια μαγειρικής, εργαστήρια γευσιγνωσίας τοπικών προϊόντων όπως ελαιόλαδο, κρασί, τυροκομικά προϊόντα, αλλά και ειδικές βραδιές τοπικής γαστρονομίας.
