Ο Άγιος Νικόλαος αφιέρωσε τη ζωή του στις αγαθοεργίες, μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς και μετατράπηκε σε θρύλο επειδή άφηνε, χωρίς να γίνεται αντιληπτός, δώρα στα παράθυρα των σπιτιών ή μέσα από τις καμινάδες -αποτελώντας με αυτόν τον τρόπο έμπνευση για τη φιγούρα του Άγιου Βασίλη. Ο ναός που χτίστηκε στη μνήμη του αγίου στην περιοχή του Ντεμρέ (Demre) στην Αττάλεια περιμένει τους επισκέπτες που θα βυθιστούν στην ιστορία του, καθώς οι εργασίες αποκατάστασής του ολοκληρώθηκαν!
Ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας, Μεχμέτ Νουρί Ερσόι, στο πλαίσιο της ομιλίας του στα εγκαίνια του αποκατεστημένου Ναού, δήλωσε: «Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης του ναού και διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου, ο Ναός του Αγίου Νικολάου ανοίγει ξανά τις πύλες του. Αυτό το κτίσμα, ένα από τα πλέον εξέχοντα έργα τέχνης της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και τα χαρακτηριστικά διακοσμητικά του στοιχεία, έχει ιδιαίτερη αξία για τον χριστιανικό κόσμο. Ο άγιος Νικόλαος θεωρείται ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους ηγέτες της χριστιανοσύνης. Το διαπιστώνουμε παρατηρώντας ότι η παράδοση του Άγιου Βασίλη, η οποία διαδόθηκε σε ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο με αφετηρία τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, βασίζεται στον άγιο Νικόλαο. Οι εργασίες αποκατάστασης πραγματοποιήθηκαν με ιδιαίτερη προσοχή λαμβάνοντας υπόψη όλες αυτές τις πληροφορίες. Έτσι, ο Ναός του Αγίου Νικολάου θα συνεχίσει να υποδέχεται επισκέπτες στα επόμενα χρόνια».
Η ζωή του αγίου Νικολάου στο Ντεμρέ
Ο άγιος Νικόλαος, γνωστός στον σύγχρονο κόσμο ως Άγιος Βασίλης, αποτελεί σύμβολο των Χριστουγέννων διεθνώς και θεωρείται ένας από τους πιο αξιοσέβαστους ηγέτες της χριστιανοσύνης. Γεννήθηκε στα Πάταρα, στην αρχαία περιοχή της Αττάλειας, και έζησε ολόκληρη τη ζωή του στο Ντεμρέ. Ήταν γιος ενός εύπορου εμπόρου σίτου και ανακηρύχθηκε επίσκοπος των Μύρων. Η ανακήρυξή του ως επίσκοπος υπήρξε σημείο καμπής στη ζωή του αγίου καθώς εκείνα τα χρόνια τα Μύρα ήταν η πρωτεύουσα της Λυκίας, και ο επίσκοπος που υπηρετούσε εκεί θεωρούνταν ο δεύτερος πιο ισχυρός θρησκευτικός ηγέτης της Ανατολίας.
Ο άγιος Νικόλαος δεν ήταν γνωστός μόνο για τη βοήθεια που προσέφερε σε όσους είχαν ανάγκη αλλά και για τα θαύματα που πραγματοποίησε, επονομαζόμενος έτσι «άγιος των θαυμάτων». Απεβίωσε στον ναό όπου λειτουργούσε ως επίσκοπος των Μύρων και μετά τον θάνατό του, στις 6 Δεκεμβρίου του 365 μ.Χ., ο λαός των Μύρων ανήγειρε μνημείο στο όνομά του, και στη συνέχεια μια μεγάλη βασιλική. Η βασιλική αυτή, στους τοίχους της οποίας απεικονίζονται τα θαύματα που λένε ότι πραγματοποίησε ο άγιος Νικόλαος, υπέστη σοβαρές καταστροφές λόγω σεισμών και επιδρομών που δέχτηκε η πόλη και χτίστηκε εκ νέου ως θολωτός ναός τον 9ο αιώνα.
Ο ναός συμπεριλαμβάνεται στον Προσωρινό Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO
Η επόμενη εκτεταμένη αποκατάσταση του ναού έλαβε χώρα το 1042 μ.Χ. από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Θ΄ Μονομάχο και τη σύζυγό του, Ζωή. Αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά έργα της βυζαντινής ιστορίας της τέχνης, με προσθήκες που έγιναν τον 11ο αιώνα, και συγκαταλέγεται στα πλέον εξέχοντα παραδείγματα της Μεσοβυζαντινής περιόδου, λόγω του αρχιτεκτονικού στιλ της κατασκευής και των σχετικών διακοσμητικών στοιχείων. Ο ναός, που έχει συμπεριληφθεί στον Προσωρινό Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO από το 2000, πλημμυρίζει κάθε χρόνο από ντόπιους και ξένους τουρίστες, αποτελώντας σημαντικό ιστορικό μνημείο αλλά και λατρευτικό κέντρο, και ιερός προορισμός των προσκυνητών που ταξίδευαν άλλοτε προς την Ιερουσαλήμ διασχίζοντας τη Μεσόγειο. Στο ναό υπάρχει επίσης και μια ρωμαϊκή σαρκοφάγος διακοσμημένη με λέπια ψαριών και φύλλα ακάνθου, που θρυλείται ότι ανήκει στον Άγιο Βασίλη, ενώ τα οστά που εικάζεται ότι ανήκουν στον άγιο Νικόλαο εκτίθενται στο Μουσείο της Αττάλειας.
Η ιστορία ξαναζωντανεύει στο Ντεμρέ
Ο Ναός του Αγίου Νικολάου καλωσορίζει τους επισκέπτες του με την ανανεωμένη πρόσοψή του, έπειτα από τις εργασίες αποκατάστασης του κτιρίου και διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου που διεξήχθησαν από το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας.
Στο πλαίσιο των γενικότερων επεμβάσεων που έλαβαν χώρα στον ναό, αφαιρέθηκε η παλιά στέγη και τοποθετήθηκε νέα για την προστασία του. Οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης που πραγματοποιήθηκαν στο εσωτερικό και το εξωτερικό του ναού συμπεριέλαβαν τους τοίχους, τον θόλο, την κρύπτη και το δάπεδο. Πέραν των εργασιών τεκμηρίωσης και συντήρησης, όσον αφορά τις αρχικές τοιχογραφίες και τα μωσαϊκά του δαπέδου της εκκλησίας, συμπεριλήφθηκε κι ένας εκθεσιακός χώρος στον δεύτερο όροφο για τους επισκέπτες. Ο ναός, που είναι χτισμένος πέντε μέτρα κάτω από το επίπεδο της πόλης και ένα μέτρο κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ενισχύθηκε ώστε να προστατευτεί από τις παραμορφώσεις που προκαλούν οι βροχοπτώσεις και τα υπόγεια ύδατα. Στο εσωτερικό του ναού δημιουργήθηκαν συστήματα αποστράγγισης και διαφυγής του νερού, ενώ υλοποιήθηκαν επίσης διαρρυθμίσεις που αποσκοπούν στην αύξηση της προσβασιμότητάς του.
